Barca: Từ cách mạng đến lệ thuộc

(Thethaovanhoa.vn) - Khi Pep Guardiola lên thay thế Frank Rijkaard, ông đã mang đến những đổi mới tích cực trong lối chơi của Barca. Có thể nói, Pep đã phát minh ra những giá trị quan trọng không chỉ cho Barca.

1. Điểm nhấn của Pep khi xây dựng lối chơi tiki-taka là một Sergio Busquets thi đấu rất cơ động ở trục giữa sân. Busquets luôn đá thấp nhất hàng tiền vệ 3 người (với Xavi và Iniesta). Thậm chí, anh đứng trên các trung vệ không xa. Nhiều trận đấu, khi các hậu vệ cánh dâng cao, Busquets lùi thấp như một trung vệ để giúp cân bằng đội hình.

Trong mùa 2008-09, Pep luân phiên sử dụng các cặp trung vệ Pique - Puyol và Pique - Marquez (thậm chí cả Pique - Yaya Toure, như trận chung kết Champions League với Man United). Nhưng dù đá với trung vệ nào, Pep vẫn duy trì cách di chuyển của Busquets.

Đồng thời, Barca luôn có một trung vệ phát động (và tham gia) tấn công cực tốt. Marquez hay Pique đều là những trung vệ kiểu này. Trong lối chơi tiki-taka, các trung vệ Barca không chỉ là những chốt chặn chỉ chăm phá bóng, mà họ còn chuyền bóng cực tốt.

Lối chơi của Barca trong hai mùa đầu tiên mà Pep dẫn dắt như luôn có một libero, dù thực tế không có ai đảm nhận cương vị này. Chính cách di chuyển của Buquets và các trung vệ đã tạo ra những libero ở từng thời điểm khác nhau.

2. Mùa giải 2010-11, khi Puyol và Gabi Milito dính chấn thương nặng, hàng thủ gặp lỗ hổng lớn và Pep đã bất ngờ thành công với những trung vệ bất đắc dĩ, Javier Mascherano và Abidal. Trong đó, bản hợp đồng mới Mascherano là một bất ngờ.

Từ một tiền vệ, Masche nhanh chóng thích nghi với lối đá tiki-taka, và trở thành trung vệ hàng đầu cho mùa giải Barca giành Champions League thứ 2 với Pep. Masche là một trong những tiền vệ trung tâm xuất sắc nhất thế giới 10 năm trở lại đây, nên anh trở thành giải pháp đặc biệt của Pep khi đá trung vệ.

Tuy nhiên, điều gì cũng có những hạn chế riêng. Khi tiki-taka không còn giúp Barca duy trì trên đỉnh cao nữa, hạn chế trong việc dùng Mascherano bộc lộ. Nói không quá, chính Mascherano là lỗ hổng nơi hàng thủ Barca, trong mùa giải 2011-12 chỉ giành Cúp nhà Vua.

Không thể phủ nhận những gì Mascherano đã làm, nhưng anh vẫn mang tư tưởng của một tiền vệ thực thụ. Do vậy, có không ít những cú tackle bóng trong vòng cấm của Masche khiến Barca bị thổi phạt đền. Trong mùa 2011-12, Dani Alves và Masche là hai vị trí của Barca mà Ronaldo “thích” nhất.

Thực tế, Pep từng đề nghị mua trung vệ để giải phóng Mascherano khỏi vai trò bắt buộc, nhưng Sandro Rosell, chủ tịch Barca thời điểm ấy, không đồng ý. Kết quả, khi Puyol liên tục gặp chấn thương, rồi Abidal cũng có vấn đề sức khỏe bởi u gan, Pep chỉ còn Pique, Masche và cầu thủ trẻ Fontas.

Lời cảnh báo của Pep không được tiếp nhận, và ông chọn giải pháp ra đi. Tito Vilanova rồi Tata Martino đều rơi vào cảnh tương tự, khi gượng ép dùng Mascherano ở vai trò trung vệ. Một số trận Busquets lùi xuống đá trung vệ, và cũng là thất bại. Khi vòng quay tiki-taka đã lạc nhịp, những vị trí không còn bọc lót tốt cho nhau nữa, việc sử dụng một cầu thủ lệch vai trò lộ hết các điểm yếu.

3. Luis Enrique hiểu Pep lẫn tiki-taka, và đó là lý do ông yêu cầu mua bằng được ít nhất một trung vệ để thay đổi Barca. Mathieu đã đến, và có thể còn một trung vệ khác.

Barca đã chiến thắng với phát minh của Pep, nhưng rồi chịu lệ thuộc vào điều đó một cách rất chủ động. Sandro Rosell mất ghế, và một hệ tư tưởng cũng sụp đổ. Josep Maria Bartomeu thỏa hiệp với những đổi thay, và Enrique đang làm điều đó một cách mạnh mẽ.

Barca cần tháo chiếc gông trung vệ khỏi Mascherano, để khai thác hết những tinh túy của anh. Ở World Cup 2014, Mascherano cực kỳ xuất sắc trong vai trò tiền vệ trung tâm, thực hiện 626 đường chuyền, chỉ thua đúng hai người, Kroos (633) và Lahm (651).

Ngọc Huy
Thể thao & Văn hóa