'Bất tử với Thăng Long'- ngợi ca tấm lòng trung hiếu của Tổng đốc Nguyễn Tri Phương

Hướng tới ngày Giải phóng Thủ đô 10/10, Nhà hát Cải lương Việt Nam đã ra mắt tác phẩm Bất tử với Thăng Long, vở cải lương ca ngợi tấm lòng trung hiếu với Thăng Long của Tổng đốc Nguyễn Tri Phương, trong thời gian ông cùng quân, dân Hà Nội quyết tử bảo vệ thành Hà Nội khi bị thực dân Pháp đánh chiếm.

Một tượng đài 'Bất tử với Thăng Long' trên sân khấu cải lương

Tôi đến rạp Kim Mã (Hà Nội) dự chương trình tổng duyệt vở cải lương "Bất tử với Thăng Long" do NSND Quỳnh Mai, Phó Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam làm đạo diễn.

Kịch bản Bất tử với Thăng Long, tác giả Nguyễn Sĩ Chức, do Nguyễn Đình Tự chuyển thể cải lương, Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai – Phó Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam dàn dựng, với sự tham gia của các Nghệ sỹ Ưu tú Nguyễn Thị Hồng Hà, Chử Thị Hoa; các nghệ sỹ Nguyễn Văn Thuận, Lê Trung Tuấn, Nguyễn Anh Tuấn, Bùi Văn Tuấn, Nguyễn Văn Đạt…

Vở diễn Bất tử với Thăng Long kể câu chuyện về đại thần Nguyễn Tri Phương, trong bối cảnh triều đình rối ren giữa việc nên hòa hay nên đánh, Nguyễn Tri Phương đã khẳng khái đứng lên quyết đánh để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ. Ông đã nhận nhiệm vụ bảo vệ thành Hà Nội trước ý đồ xâm chiếm của thực dân Pháp, khi đã ngoài 70 tuổi. Dù thành Hà Nội thất thủ, bị quân địch bắt giữ nhưng ông thà chết không chịu khuất phục. Tấm gương kiên trung của ông trở thành biểu tượng cho khí chất người Hà Nội, một bài ca bi tráng, bất tử. Vở diễn không chỉ khắc họa nhân vật Nguyễn Tri Phương, còn tái hiện sự hy sinh cao đẹp vì đất nước, vì Hà Nội của những người thân trong gia đình Tổng đốc và quân dân Hà Nội.

Đạo diễn Hoàng Quỳnh Mai đã thành công khi dàn dựng nhiều lớp cảnh gây ấn tượng với khán giả, đó là lớp cảnh tái hiện khung cảnh thơ mộng của Hồ Tây và nàng công chúa Đồng Xuân với nỗi buồn thương nhớ quê nhà, hay lớp cảnh kẻ xấu lập mưu mô thâm hiểm vừa mua chuộc, vừa dọa dẫm vợ và con Tổng đốc Nguyễn Tri Phương để ép ông dâng thành Hà Nội cho Pháp nhưng tất cả đều không làm lay chuyển được ý chí bảo vệ thành Hà Nội của Tổng đốc và những người thân của ông: con trai ông đã hy sinh anh dũng trong quá trình bảo vệ thành Hà Nội, vợ ông thà tuẫn tiết chứ kiên quyết không để kẻ địch dùng mình để ép chồng đầu hàng… Còn Tổng đốc Nguyễn Tri Phương đã giữ trọn tiết khí của một người quân tử, dù chịu nhiều sức ép từ các bên, nhưng trước sau như một, ông quyết cùng quân, dân Thủ đô bảo vệ thành Hà Nội đến cùng. Tấm lòng trung hiếu với Thăng Long của ông đã được đời đời ghi nhớ, tôn thờ.

Sân khấu của vở Bất tử với Thăng Long được thiết kế tiết giảm chi tiết, không cồng kềnh nhưng lại mang nhiều hàm ý ẩn dụ. Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai chỉ dùng duy nhất một biểu tượng chiếc ghế của quan Tổng đốc Nguyễn Tri Phương, nhưng chiếc ghế ấy có lúc được người dân đẩy trở thành một con thuyền sức mạnh bởi sự đoàn kết, đồng lòng của người dân, có lúc lại trở thành một con thuyền du ngoạn trên Hồ Tây trong đêm trăng lãng mạn… 

Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai chia sẻ, chị vô cùng khâm phục tấm gương hy sinh cho Hà Nội của gia đình quan Tổng đốc Nguyễn Tri Phương, chính vì vậy, chị rất tâm đắc khi dàn dựng vở diễn này, với mong muốn góp một nén tâm nhang kính dâng lên bậc tiền nhân và làm rõ hơn hình ảnh của một vị quan yêu nước của dân tộc Việt. Đồng thời, nghệ sỹ muốn mượn câu chuyện của Tổng đốc Nguyễn Tri Phương để truyền cảm hứng khát vọng dựng xây dựng Thủ đô, xây dựng đất nước cho thế hệ hôm nay.

• Một tượng đài 'Bất tử với Thăng Long' trên sân khấu cải lương

Có thể nói, câu chuyện về tấm gương kiên trung của Tổng đốc Nguyễn Tri Phương đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ bằng nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau. Đã có rất nhiều vở diễn ca ngợi Tổng đốc Nguyễn Tri Phương thành công và trên sân khấu cải lương lần này, Nghệ sỹ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai đã tạo được dấu ấn với khán giả bởi cách dàn dựng giản dị, gần gũi, đặc biệt chị đã khai thác thế mạnh của nghệ thuật cải lương bằng cách đưa đậm đặc nhạc và ca vào trong vở diễn. Những làn điệu bài bản, phong phú của cải lương cùng với lối diễn chất chứa cảm xúc của các nghệ sỹ đã truyền đạt hiệu quả xung đột, mâu thuẫn, cũng như hành động kịch của các nhân vật trong vở diễn đến khán giả.

Với cách khai thác đề tài lịch sử, lối dàn dựng kết hợp nhuần nhuyễn giữa truyền thống và đương đại, khả năng diễn và ca rất tốt của dàn nghệ sỹ Đoàn Cải lương truyền thống - Nhà hát Cải lương Việt Nam, vở diễn Bất tử với Thăng Long đã được đông đảo khán giả yêu quý đón nhận và đánh giá cao, là một tác phẩm sân khấu ý nghĩa chào mừng Kỷ niệm 68 năm ngày Giải phóng Thủ đô năm nay.

Phương Lan