(Bài dự thi) - Tôi sinh ra và lớn lên trên đất cói, một vùng quê nghèo nằm ven biển. Tôi đã quen với từng vị đất phù xa màu mỡ của quê hương khi cùng bố mẹ ra đồng thu hoạch cói. Đất quê tôi ngoài sú vẹt chắn sóng chỉ trồng được loại cây duy nhất là cói, dệt nên chiếu cói Nga Sơn. Tôi đã nghe và thuộc câu ca dao của người lớn:

Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng
Vải tơ Nam Định, lụa hàng Hà Đông.

Từ đó tôi đã biết chiếu cói Nga sơn quê mình là một thương hiệu lâu đời của người Việt. Tôi biết những giọt mồ hôi rơi trên đồng cói của người dân quê mình là xứng đáng cho niềm tự hào về một vùng đất, cho một thương hiệu chiếu cói.

Theo lời ông nội tôi kể thì ngày xưa, chiếu cói Nga Sơn cùng chiếu cói của Kim Sơn( Ninh Bình) là  một trong những vật cống tiến triều đình được các bậc vua chúa, quí tộc ưa dùng.Cói Nga Sơn nổi tiếng là sợi nhỏ, dài óng, mượt vì đây là loại cói nước mặn nên cây cói cứng và chắc chứ không nhão như cói nước ngọt các vùng khác trồng. Ít có nơi nào có thể trồng được loại cói dài như quê tôi, loại cói chuyên dùng dệt những tấm chiếu bền đẹp vì cói quê tôi rất dai và chắc nên nằm không bị bẹp cói và sơ ra như cói nước ngọt. Những tấm chiếu “dày như mo nang” được bà tôi quảng cáo theo cách của dân cói là đổ nước không thấm qua mà phải lấy khăn lau thấm đi, theo lời bà thì nhà ai có trẻ nhỏ mà nằm chiếu Nga Sơn thì nửa đêm cực lắm vì trẻ tè dầm ra không thấm qua được.


Trải qua hơn 150 năm tồn tại với bao thăng trầm nghề  cói, có lúc cói không bán được vì không ai mua thì đành phải đem cói ra làm củi đun  mà
                        
Tiếc, người trồng cói nhìn cói được mùa mà không buồn cắt rồi rớt nước mắt vì nghề. Nhưng rồi cũng phải xuống đồng phát cói đi để cói mọc vụ sau. Khó khăn là thế nhưng làm cói là cái nghiệp rồi, không làm cói người dân quê tôi không biết làm nghề khác được. Vậy mà, với bàn tay khối óc tài hoa của người dân quê tôi thì nhiều sản phẩm từ cói ngoài chiếu cói thì những mặt hàng thủ công mĩ nghệ với những nét họa tiết văn hoa khác nhau dành cho xuất khẩu và bán ra tiêu dùng trong nước: những tấm thảm lót sàn, chiếu xe đan, làn cói, túi cói, dép đi trong nhà, đồ dùng trang trí, mũ cói…..đã có mặt tại thị trường trong nước, ngoài nước (Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc).


Nhưng rồi khó khăn chồng chất khó khăn vì trên thị trường có nhiều sản phẩm cùng loại chất liệu nhựa, mây, gỗ, tre xong nhờ chú trọng chất lượng sản phẩm nhạy bén thị trường, đặc biệt là giá cả vừa túi người tiêu dùng nên chiếu cói Nga Sơn vẫn được thị trường công nhận, mỗi năm cung cấp cho thị trường hơn hai triệu lá chiếu. Từ chỗ chủ yếu sản xuất các mặt hàng cói thô xuất khẩu hay những tấm chiếu dệt thủ công năng xuất thấp và chất lượng kém thì các cơ sở sản xuất Nga Sơn đã nhập khẩu máy dệt chiếu từ Nhật Bản, chiếu không những đẹp mà sản lượng không ngừng tăng nhanh đáp ứng cho thị trường ngày càng lớn.

Từ mọi cố gắng của những người dân quê  cói để có những sản phẩm tốt nhất đáp ứng cho thị trường mong rằng người tiêu dùng trong cả nước hãy mua và sử dụng một thương hiệu của người Việt_chiếu cói Nga Sơn.