Dân Thái Bình khổ sở vì khói bụi và khí thải từ 'thủ phủ lò vôi'

Hiện tại “thủ phủ” sản xuất vôi này có 30 hộ sản xuất kinh doanh vôi với tổng cộng 64 lò (hơn 115 ống lò) có công suất khác nhau, sản lượng ước đạt từ 8 đến 10 tấn/lò/ngày. Đặc biệt, trong đó số các lò vôi này có tới 25 lò vôi nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ cầu, đường Quốc lộ 10 và xen kẽ trong khu dân cư. 

Các lò vôi này được nung đốt cả ngày lẫn đêm khiến cho môi trường ở đây bị đe dọa nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của người dân địa phương. Để “sống chung với lũ”, nhiều hộ gia đình đã phải dùng bao bạt che chắn cửa nhà. 

Điều dễ dàng nhận thấy nhất khu vực này, các cây xanh trên những con đường trong và quanh khu vực lò vôi bị bao bọc bởi một lớp bụi xám. Nhiều hộ kinh doanh nhà nghỉ cũng đìu hiu khách vì vấn nạn khói bụi lò vôi khiến phòng ốc quanh năm bụi bám. 

Ông Nguyễn Trọng Hơn, người dân sống gần Cầu Nghìn cho biết: Thực tế khói bụi ở nơi đây, dân chúng tôi bức xúc lắm rồi. Ngõ ngách, trong nhà chỗ nào cũng có bụi, người dân ở đây cảm thấy mùi nồng nặc, rất tức ngực. Cứ để như thế này, sớm muộn gì cũng mắc bệnh thôi. 

Ông Phạm Đức Thuận, Chủ tịch UBND thị trấn An Bài cũng thừa nhận, việc sản xuất vôi đã tạo ra những ảnh hưởng không tốt đến đời sống của nhân dân quanh khu vực. Tình hình môi trường tại khu vực này chủ yếu phát sinh từ khói bụi vôi và bụi xỉ từ các lò vôi phát tán ra môi trường trong quá trình sàng lọc vôi, sàng xỉ; quá trình vận chuyển vôi đi tiêu thụ, bụi phát tán ra ở tầm thấp cũng ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. 

Từ đây, một số hộ gia đình đã xây dựng lò vôi và kinh doanh bến bãi, vật liệu xây dựng phục vụ xây dựng và sản xuất nông nghiệp trong khu vực. Tháng 8/2004, UBND tỉnh Thái Bình ban hành quyết định số 31, cấp bằng công nhận khu Cầu Nghìn là “Làng nghề sản xuất vật liệu xây dựng”. 

Trước yêu cầu của nền kinh tế thị trường trong và ngoài nước, nhiều hộ gia đình đã đầu tư vốn để xây dựng lò vôi theo hướng quy mô hơn nhằm đáp ứng sản lượng xuất khẩu. Nhiều hộ gia đình cũng dùng phần diện tích đất ở của mình để xây dựng lò vôi, kinh doanh sản xuất và mua đất ở chuyển đến khu vực khác. 

Ông Nguyễn Duy Xuyền, một chủ lò vôi cho biết: Tôi có 2 lò vôi, cao 12 đến 15m, ngày sản xuất 10 tấn vôi/lò. Hai lò đều chạy liên hoàn, gần như lửa cháy quanh năm, giải quyết việc làm cho khoảng 30 lao động. Toàn bộ cẩu đá, than, vôi lên lò đều có cần cẩu, theo dây chuyền nên vốn bỏ ra rất lớn. 

Theo chính quyền thị trấn An Bài, sản lượng vôi sản xuất ở “thủ phủ lò vôi” này chủ yếu xuất khẩu đi thị trường nước ngoài và cung cấp cho nhà máy thép Shengli, có thời điểm cung cấp đến 100 tấn vôi/ngày. Mỗi lò thu nhập bình quân từ 7 đến 10 triệu đồng/lò/ngày. Công việc sản xuất vôi ở đây giải quyết cho hơn 1.000 lao động, trong đó số lao động tại thị trấn chiếm 2/3 tổng số lao động, cho thu nhập bình quân 3,5 triệu đến 4 triệu đồng/người/tháng. 

Năm 2012, UBND thị trấn An Bài đã lập quy hoạch và trình UBND huyện Quỳnh Phụ phê duyệt quy hoạch 19ha khu kinh doanh vật liệu xây dựng, bến bãi và được UBND huyện Quỳnh Phụ chấp thuận. 

Năm 2013, Bộ Xây dựng đã có công văn số 2135 (ngày 11/10/2013) về việc dừng cấp phép xây dựng lò sản xuất vôi thủ công; UBND tỉnh Thái Bình cùng các sở ngành liên quan cũng đã có văn bản chỉ đạo dừng hẳn việc cho phép đầu tư xây dựng các dự án sản xuất vôi tại khu vực Cầu Nghìn. 

Tuy nhiên theo ông Nguyễn Ngọc Chiến, Phó Chủ tịch UBND thị trấn An Bài, huyện Quỳnh Phụ cho biết, đến thời điểm hiện tại, trong 64 lò vôi đang hoạt động sản xuất vôi trên tại khu vực Cầu Nghìn thì chỉ có 16 hộ (37 lò) đã được UBND huyện Quỳnh Phụ phê duyệt cho phép hoạt động; còn lại 14 hộ (27 lò) chưa được cơ quan chức năng phê duyệt, đang chờ phê duyệt. 

Thừa nhận việc khói bụi, khí phát thải từ hoạt động sản xuất vôi tác động đến môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Song, việc tìm giải pháp hữu hiệu nhất, khả thi nhất để bảo đảm môi trường, sức khỏe người dân trước tác động của khói bụi, khí phát thải trong quá trình sản xuất vôi ở khu Cầu Nghìn thì chính quyền địa phương lại vẫn đang loay hoay. 

Theo ông Nguyễn Ngọc Chiến, Phó Chủ tịch UBND thị trấn An Bài, tại tổ dân phố Cầu Nghìn đã thành lập được 1 đội vệ sinh môi trường, quét dọn 4 lần/ngày; đồng thời mua xe phun nước để phun các tuyến đường dân sinh, đoạn dốc cầu Quốc lộ 10. Chính quyền địa phương cũng đã khuyến cáo, yêu cầu các hộ kinh doanh phải che chắn và phun nước giữ ẩm tại khu vực sản xuất không để bụi phát tán ra bên ngoài... Về lâu dài, theo Công văn 507 của Bộ Xây dựng, chúng tôi sẽ dần từng bước xóa bỏ hết các lò vôi thủ công trên toàn địa bàn.