Người hùng bí ẩn trong vụ giết Bin Laden

(TT&VH) - Sau khi những người lính đặc nhiệm Hải quân Mỹ tấn công tiêu diệt ông trùm khủng bố Osama Bin Laden, Nhà Trắng đã công bố một bức ảnh chụp Tổng thống Barack Obama cùng những nhân vật quan trọng đang ngồi trong phòng Tình huống để theo dõi diễn biến vụ việc. Ẩn sau khung hình của bức ảnh nổi tiếng đó là một chuyên gia phân tích kỳ cựu thuộc Cục tình báo Trung ương Mỹ (CIA), cũng chính là nhân vật đã trực tiếp săn lùng ông trùm Al Qaeda suốt một thập kỷ qua.

Nhà phân tích này là người đầu tiên viết báo cáo hồi mùa hè năm ngoái nói rằng CIA có thể đã có những manh mối đáng tin giúp tìm ra Bin Laden. Ông giám sát việc thu thập các chứng cứ giúp dẫn người Mỹ tới một tòa nhà kín cổng cao tường ở Abbottabad, Pakistan. Ông là một trong những người đã tự tin thuyết phục Obama rằng Bin Laden đang ở sau các bức tường đó.

Người hùng bí ẩn tên John

CIA không cho phép ông nói chuyện với báo chí, nhưng hãng tin AP đã phỏng vấn các nhân viên khác nhau của CIA để vẽ nên chân dung người anh hùng thầm lặng này. Hãy gọi ông ta là John.

John nằm trong số hàng trăm người đã được đưa vào Trung tâm chống khủng bố của CIA sau vụ tấn công ngày 11/9. Trước đó ông là một ngôi sao tại phòng xử lý các vấn đề liên quan tới Nga và vùng Balkan ở CIA. Từ năm 2003, thời điểm gia nhập trung tâm chống khủng bố, tới năm 2005, John là một trong những động lực chính đằng sau việc bắt giữ nhiều ông trùm khủng bố nổi tiếng như Abu Zubaydah, Abd al-Nashiri, Khalid Sheik Mohammed, Ramzi bin Alshib, Hambali và Faraj al-Libi. Nhưng không có phần thưởng nào lớn hơn việc tìm thấy Bin Laden.

Bin Laden đã trốn thoát khỏi vòng vây của quân Mỹ ở núi Tora Bora của Afghanistan hồi năm 2001 và CIA tin rằng ông ta có thể đang ẩn náu trong các khu vực bộ lạc vô luật pháp ở Pakistan. Năm 2006, CIA tổ chức chiến dịch Cannonball nhằm thiết lập các căn cứ ở vùng bộ lạc này và tìm Bin Laden. Nhưng dù đã tốn vô số tiền của và nhân lực, CIA vẫn thất bại.

Cho tới khi đó, CIA đã qua 3 đời giám đốc kể từ thời điểm năm 2001. John vẫn trụ lại tại CIA dù đã qua nhiều đời sếp và ông vẫn tiếp tục theo đuổi một công việc duy nhất: săn lùng Bin Laden. Đây là điều đặc biệt bởi CIA thường không giữ người của họ ở một vị trí quá lâu bởi khi đã quen với các lối mòn của công việc, họ sẽ bỏ sót nhiều thứ.

Cá nhân John không muốn rời bỏ công việc đang làm. CIA đề nghị thăng chức cho John và muốn đưa ông đi tới làm công việc mới. Nhưng dù đến đâu, ông vẫn khư khư ôm lấy tập hồ sơ về Bin Laden. Ông kiểm tra lại mọi khía cạnh trong đời sống của Bin Laden như ông ta sống ra sao khi chạy trốn ở Sudan? Ông ta sống cùng với ai khi ở Kandahar, Afghanistan?

CIA có một danh sách những manh mối quan trọng, gồm các cộng sự của Bin Laden và thành viên gia đình ông ta. John yêu cầu các nhân viên dưới quyền lần theo những manh mối gần nhất này.

Theo thời gian, John dần nắm vị trí cao hơn trong trung tâm chống khủng bố. Trong khi điều hành việc săn lùng Bin Laden, ông cũng đẩy mạnh chương trình sử dụng máy bay không người lái Predator, thứ vũ khí đặc biệt đã thường xuyên được CIA dùng để theo dõi và tiêu diệt khủng bố. CIA thường chỉ dùng Predator để tấn công các mục tiêu dọc theo biên giới Afghanistan và Pakistan. Nhưng cuối năm 2007, John đã đề nghị CIA phải tổ chức các cuộc tấn công sâu vào trong lãnh thổ Pakistan.

Đó là một bước đi mạo hiểm, có thể chọc giận đồng minh Pakistan của Mỹ. Nhưng John nói rằng ông thấy một lượng lớn người phương Tây đang tham gia các trại huấn luyện khủng bố ở Pakistan và lo ngại chúng sẽ sớm quay trở lại đất Mỹ để tác oai tác quái. Khi thấy giới lãnh đạo CIA chần chừ, ông đã đem các dữ liệu phân tích tới thuyết phục giám đốc CIA khi đó, ông Michael Hayden. Kết quả là Hayden đã đồng tình với John và dưới tác động của ông, Tổng thống George W. Bush đã cho phép tấn công sâu vào trong lãnh thổ Pakistan. Khi lên nắm quyền, ông Obama đã giữ nguyên chính sách này, thậm chí còn đẩy mạnh hơn, dẫn tới việc tiêu diệt được nhiều ông trùm khủng bố "cộm cán" như Mustafa Abu al-Yazid, thủ lĩnh số 3 của Al Qaeda và lãnh đạo phong trào Taliban ở Pakistan Baitullah Mehsud.

Trong khi đó John vẫn không quên lần theo dấu vết của Bin Laden. Hồi năm 2007, ông bắt đầu tập trung chú ý quanh Abu Ahmed al-Kuwaiti một kẻ đưa tin quan trọng trong Al Qaeda và cho rằng việc tìm ra hắn có thể giúp xác định nơi ẩn náu của Bin Laden. Phải mất 3 năm, tới tháng 8/2010, cái tên al-Kuwaiti mới xuất hiện trên mạng nghe lén của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ. Tin tức lập tức được chuyển tới John và ông đã tổng hợp các thông tin mới liên quan tới al-Kuwaiti vào một bản ghi nhớ có tên "Giải phẫu một manh mối".

Giành chiến thắng trong canh bạc

Các điệp viên CIA đã lần theo người đưa tin này tới một ngôi nhà kín cổng cao tường ở Abbottabad, nơi nằm cách không xa một học viện quân sự của Pakistan. Dựa vào thông tin đã biết về những nơi ẩn náu trước đó của Bin Laden và phương thức liên lạc của nhân vật này, ông thuyết phục giới lãnh đạo CIA rằng trùm khủng bố hiện đang giấu mình sau các bức tường cao tại Pakistan. Ông ta chỉ bắt liên lạc với bên ngoài qua người đưa tin và không dùng điện thoại hay Internet.

Sự thuyết phục của John khiến Panetta quyết định đệ trình thông tin tới Obama, nhưng chừng đó chưa đủ để Mỹ đưa ra một hành động mạo hiểm. CIA bèn tìm hiểu xem ai đang sống trong ngôi nhà đặc biệt tại Abbottabad. Các điệp viên CIA tìm tới sống ở một ngôi nhà cạnh đó. Họ chờ đợi ròng rã nhiều ngày, nhưng không tìm thấy gì giá trị. Các bức ảnh vệ tinh cho thấy một người đàn ông khá cao đang bước đi ở phần sân sau khu nhà, nhưng không thể thấy rõ gương mặt của người này.

Sau nhiều tháng theo dõi, tới tháng 1 năm ngoái, John nói với các sếp của mình rằng các thông tin thu được không khá hơn và đây là cơ hội cuối để tìm được Bin Laden. Ông cảnh cáo cơ hội sẽ không kéo dài mãi.

Những quan chức CIA khác không chắc chắn như vậy và họ biết nếu sai lầm, đây sẽ là thảm họa nghiêm trọng. Để tạo lòng tin cho giới lãnh đạo Mỹ, John đã nằm trong số vài quan chức CIA đã liên tục cung cấp thông tin cập nhật và thuyết phục Obama cùng nội các của ông. Tới tháng 4 năm nay, Obama mới gật đầu cho phép lính SEAL tấn công khu nhà. Kết quả sau 40 phút tấn công khu nhà là tin tức người Mỹ chờ đợi lâu nay: Bin Laden đã bị tiêu diệt. Nó cũng cho thấy John và đội của ông đã đoán đúng và giành chiến thắng trong canh bạc nhằm chấm dứt sự thất vọng kéo dài cả thập kỷ khi săn lùng Bin Laden.

Tường Linh