Bầu Đức và chuyện ý chí của một người

Huyền thoại Franco Baresi, trong một lần nhớ lại, đã kể về cựu Chủ tịch CLB AC Milan, Silvio Berlusconi: “Tôi có rất nhiều kỷ niệm về thời gian ấy. Đúng vậy, đôi khi ông ấy can thiệp và muốn thảo luận về chiến thuật…”

CĐV mong bầu Đức sớm gia hạn hợp đồng với HLV Kiatisuk

Bất chấp phong độ kém cỏi của HAGL trong thời gian gần đây, nhiều người hâm mộ HAGL vẫn bày tỏ mong muốn bầu Đức sẽ sớm gia hạn hợp đồng với chiến lược gia Kiatisuk.

Cứ tưởng như đó sẽ là đoạn mở đầu một lời chỉ trích, nhưng không: “… ông ấy luôn tôn trọng vai trò của mọi người. Tôi luôn biết ơn ông ấy. Tôi sẽ nghĩ về ông ấy với sự yêu mến”, Baresi kết luận. Đội trưởng vĩ đại của Milan một thời đã công khai thừa nhận chuyện Berlusconi can thiệp vào chuyên môn, nhưng không những không phàn nàn, ông còn chấp nhận chuyện này như một lẽ đương nhiên.

Khi ông chủ can thiệp vào mọi chuyện

Không cần là một CĐV AC Milan, bạn cũng có thể biết cái gọi là “tôn trọng vai trò của mọi người” mà Baresi đề cập nó là như thế nào: Berlusconi công khai đòi các HLV của ông phải chơi hai tiền đạo, thậm chí trực tiếp chỉ đạo Carlo Ancelotti phải thay người ra sao. Và chuyện này không chỉ là thói quen, mà còn là một chiến lược mang triết lý kiểu Berlusconi. Sau khi mua CLB Monza và đội bóng lên Serie A năm vừa rồi, trả lời phỏng vấn báo chí Ý, ông Berlusconi tuyên bố rằng mình sẽ tiếp tục “can thiệp vào chiến thuật của Monza, giống như những gì tôi đã làm ở Milan”.

• HLV Kiatisuk: ‘HAGL bám đuổi Hà Nội FC chỉ là lời nói đùa’

Thái độ của Baresi có thể đại diện cho thái độ chung của mọi người với Berlusconi trong giai đoạn hoàng kim: Tất cả đều chấp nhận những gì ông làm, một cách vô điều kiện, một khi CLB còn chiến thắng. Chỉ đến khi đội bóng gặp trục trặc, những lời phản đối mới cất lên mạnh mẽ. Năm 2010, hàng ngàn CĐV Milan đã đứng trước trung tâm huấn luyện Milanello trong ngày hội quân đầu mùa giải, để phản đối Berlusconi. Họ cho rằng Thủ tướng nước Ý khi ấy phải chịu trách nhiệm cho những mùa giải trắng tay liên tiếp, vì ông thắt chặt hầu bao chuyển nhượng cũng như can thiệp sâu vào chuyên môn.

Nhưng đội bóng đã vận hành như thế nhiều năm, dựa trên ý chí của một người duy nhất, bất chấp nó có phạm phải những cấm kỵ về mặt quản lý và thiếu tầm nhìn xa ra sao. Berlusconi là người đổ nhiều tiền nhất vào đội bóng, nhưng cũng là người đại diện cho một giai đoạn mà quản lý bóng đá chỉ tồn tại kiểu hình thức.

Nhưng ông cũng không phải người duy nhất có lỗi. Bóng đá là một môn thể thao kỳ lạ như vậy: Các mô hình bất hợp lý chỉ bị đặt dấu hỏi nếu thất bại xảy ra. Những người khác đã thản nhiên giao phó số phận của rất nhiều con người vào tay chỉ một người.

Trong những ngày hoàng kim của CLB Hoàng Anh Gia Lai, vai trò của ông Đoàn Nguyên Đức cũng rất ít khi bị nghi ngờ. Bất quá thì dư luận bàn về cá tính của ông, hơn là bàn về một mô hình quản lý bất cân xứng: Bầu Đức là người quyết định hầu hết mọi chuyện, và thậm chí đôi khi coi thường vai trò của những người khác. Ông nói về mục tiêu của đội bóng là “đá cho vui”. Ông mắng cầu thủ “càng ngày càng mất dạy”, và tuyên bố trên báo về chuyện đi ở của các cầu thủ rằng “không phải muốn đi là đi được”, và xem mấy đứa nhỏ cư xử ra sao”. HAGL đơn giản chỉ là một bản sao từ ý chí của một mình ông, dù trên thực tế, nó là một tổ chức lớn hiện đã chứa đựng số phận rất nhiều con người.

Không phải lỗi của mình bầu Đức

Khi tập đoàn HAGL làm ăn thua lỗ và kéo theo đó là sự sa sút của đội bóng đã từng là đế chế của bóng đá Việt Nam thuở bình minh, bầu Đức bắt đầu phải chịu sự chỉ trích. Các tờ báo bắt đầu nói về sự bảo thủ và duy ý chí của ông. Các trang mạng xã hội thậm chí còn lập những cộng đồng chế giễu ông (với “slogan” Cám ơn bầu Đức). Nhưng bầu Đức có vẻ đã bỏ ngoài tai hết những góp ý kiểu “vuốt đuôi” này: Bởi vì khi đội bóng chiến thắng, không ai lên tiếng có lẽ đã làm ông có quyền nghĩ rằng mình đúng, trong mọi hoàn cảnh.

Nhưng điều này lại… không đúng, một cách hiển nhiên. Hãy nhớ rằng vòng xoáy nợ nần của HAGL bắt đầu từ một quyết định lớn cho đến giờ đã trở thành sai lầm (mà chính ông sau này cũng đã thừa nhận) của bầu Đức: Tập trung mọi nguồn lực để trồng cây cao su.

Nhưng lại phải nhắc lại, những gì xảy ra khi đội bóng xuống dốc, không có lỗi của một mình ông. Vào những ngày bầu Đức còn chi tiền, rất ít người dám đặt câu hỏi về mô hình của CLB HAGL, một CLB đã tồn tại, thịnh vượng và rồi lao dốc đúng khớp 100% hình ảnh của người đã tạo ra và áp đặt ảnh hưởng tuyệt đối lên nó.

Chính vì thế, mọi lời chỉ trích vào lúc này, khi HAGL đã rơi từ trên đỉnh cao xuống sự tầm thường, bầu Đức lại trở thành người có quyền từ chối nghe. Ông đã sống quá lâu trong sự đồng thuận giả tạo để có thể nghe một ai khác nói. Giống như Berlusconi, người mà năm 2019 đã trả lời phỏng vấn rằng cách duy nhất để đưa AC Milan trở lại đỉnh cao sau nhiều năm vật lộn là “giao lại nó cho nhà Berlusconi”.

Phạm An