Đến ủng hộ nạn nhân động đất Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị lừa: Mất gần nửa tỷ đồng vì 'tráo ảnh' thảm họa giả do AI tạo ra, chiêu lừa đảo quyên góp tràn lan MXH

WHO đã coi động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria là "thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất" trong 100 năm, và triển khai các đội y tế khẩn cấp quy mô lớn nhất trong lịch sử 75 năm của Văn phòng châu Âu nhanh chóng cứu hộ cứu nạn. Tuy nhiên, nhiều kẻ lừa đảo lại lợi dụng chính điều này để đăng bài trên nhiều hội nhóm để kêu gọi ủng hộ, có dấu hiệu lừa đảo, trục lợi cá nhân.

Một báo cáo đã cảnh báo rằng những kẻ lừa đảo trên mạng xã hội đang tìm cách khai thác chuộc lợi từ thảm họa động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria để chiếm đoạt số tiền từ thiện quyên góp được từ những nhà hảo tâm trên toàn thế giới.

Mới đây, trên nền tảng MXH TikTok và Twitter liên tiếp xuất hiện các tài khoản đăng tải hàng loạt những hình ảnh, bài viết cùng video giả mạo về thảm họa động đất cùng với các thông điệp như "Cầu nguyện cho Thổ Nhĩ Kỳ", "Hãy giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ" và "Quyên góp cho các nạn nhân động đất".

Nội dung bài viết được đăng tải có nhiều lời lẽ miêu tả rất thương tâm, kèm theo hình ảnh nhân vật cùng lời cam kết rằng sẽ gửi trực tiếp số tiền này cho những gia đình nạn nhân bị thiệt mạng, không có nơi ở, thức ăn và nước uống. Điều này đã khiến không ít người đã tin tưởng và chuyển tiền ủng hộ vào số tài khoản ngân hàng được đăng kèm theo.

Những vùng bị ảnh hưởng của trận động đất lần này bao gồm toàn bộ 10 tỉnh miền Đông Thổ Nhĩ Kỳ, nơi chủ yếu tập trung các ngành nông nghiệp và sản xuất nguyên liệu gia công may mặc. (Ảnh: AP)

Không chỉ vậy, chúng còn lợi dụng TikTok Live - nền tảng giúp người dùng sáng tạo nội dung có thể kiếm tiền thông qua các quà tặng online được gửi cho họ khi xem. Đây là một trong những phương pháp được phát hiện trong các báo cáo của Bleeping Computer (một trang web tin tức tập trung vào an ninh mạng) và BBC, đang được chính những kẻ lừa đảo sử dụng để moi tiền từ những người dùng cảm động trước thảm kịch.

Các báo cáo trên đã nêu được những thủ đoạn tinh vi mà những kẻ lừa đảo này thực hiện. Điển hình như đã xuất hiện một tài khoản được cho là đã phát sóng trực tiếp hơn 3 tiếng hình ảnh pixel từ trên không của các tòa nhà bị phá hủy trong trận động đất thảm khốc.

Được biết, hình ảnh này đi kèm với âm thanh của các vụ nổ cùng với chú thích bên dưới rằng "Hãy giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách quyên góp số tiền của bạn".

Ngoài ra, BBC cho biết chúng còn sử dụng một số hình ảnh những đứa trẻ đang chạy ra khỏi một vụ nổ và tạo thành một video cùng thông điệp "Hãy giúp chúng tôi đạt được mục tiêu này". Điều này đã khiến người xem cảm động và gửi tặng những phần quà online trong video trực tiếp đó.

Tuy nhiên, thông qua chức năng tìm kiếm hình ảnh được sử dụng bởi BBC và MailOnline tạo lại đã phát hiện ra rằng bức ảnh này đã được sử dụng trước đó vào năm 2018, rất lâu trước trận động đất, với chú thích khác có nội dung: "Chấm dứt nạn diệt chủng Afrin".

Bức ảnh gốc với ý nghĩa ám chỉ đến một thành phố ở tây bắc Syria, nơi chứng kiến lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh của họ trong phe đối lập Syria đụng độ với lực lượng dân quân người Kurd vào năm 2018.

Một video phát trực tiếp khác cho thấy hình ảnh một đứa trẻ đội mũ màu xanh nhạt, quàng khăn đang chạy trốn khỏi vụ nổ. Tuy nhiên, hình ảnh gốc được bắt nguồn từ năm 2018 và không phải là một đứa trẻ bị cuốn vào thảm họa động đất đang diễn ra. (Ảnh: DailyMail)

BBC tiết lộ thêm một tài khoản đã đăng cùng một lời kêu gọi 8 lần trong 12 giờ, chia sẻ cùng một hình ảnh lính cứu hỏa ôm một đứa trẻ bị bao vây bởi các tòa nhà bị sập.

Những kẻ lừa đảo cũng đã sử dụng Twitter để chia sẻ các thông điệp cảm xúc cùng với các liên kết đến tài khoản ngân hàng liên kết với các ví điện tử để yêu cầu quyên góp từ người dùng.

Một tài khoản Twitter giả kêu gọi mọi người quyên góp cho một liên kết PayPal. (Ảnh: DailyMail)

Một trang quyên góp PayPal yêu cầu quyên góp cho những người sống sót sau thảm họa động đất Thổ Nhĩ Kỳ-Syria bị phát hiện là giả mạo. Số tiền mà chúng kêu gọi được là khôn hề nhỏ. Theo BBC tiết lộ số tiền mà chúng kiếm được có thể lên đến gần nửa tỷ đồng. (Ảnh: DailyMail)

Không chỉ vậy, những kẻ lừa đảo này còn sử dụng hình ảnh không có thật để tạo lòng tin đối với người dùng. Theo tờ báo OEMA của Hy Lạp, chúng được tạo ra bởi phần mềm Trí tuệ nhân tạo Midjourney. Ngoài các dấu hiệu khác cho thấy hình ảnh không phải là ảnh thật, điểm đặc biệt ở đay là người lính cứu hỏa còn có sáu ngón tay trên bàn tay phải.

Hình ảnh này đã được những kẻ lừa đảo sử dụng trong các bài đăng yêu cầu quyên góp cho các nạn nhân của thảm họa động đất Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, đã giết chết hơn 35.000 người. Hình ảnh xúc động này do AI tạo ra, nếu nhìn kỹ sẽ thấy hình ảnh người lính cứu hỏa có 6 ngón tay trên bàn tay phải. (Ảnh: Twitter)

BBC cũng cho biết địa chỉ ví tiền điện tử đã được sử dụng trong các tweet lừa đảo khác kể từ năm 2018. Địa chỉ thứ hai trong cùng một tweet đã được đăng tương đương trên Facebook của Nga cùng với nội dung khiêu dâm.

Báo cáo cho biết các tác giả của nó đã liên hệ với người đứng sau tài khoản Twitter, người này đã phủ nhận rằng họ là một kẻ lừa đảo.

Người này nói với BBC rằng mục đích của họ là "giúp đỡ những người bị ảnh hưởng bởi trận động đất". Đài truyền hình cho biết họ đã không gửi biên lai để sao lưu yêu cầu của họ.

BBC cho biết đây là một trong số hơn 100 chiến dịch gây quỹ được phát động trên PayPal kêu gọi quyên góp cho thảm họa động đất Thổ Nhĩ Kỳ-Syria. Bleeping Computer tiết lộ thêm họ đã tìm thấy các trang hướng quyên góp vào ví PayPal cá nhân.

Trang tin công nghệ lưu ý rằng PayPal đã không hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ kể từ năm 2016, vì vậy các tài khoản Twitter có tên người dùng nghe giống tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tuyên bố có trụ sở tại Thổ Nhĩ Kỳ trong khi liên kết với tài khoản PayPal đều có khả năng không đáng tin cậy.

Bleeping Computer cũng báo cáo tổ chức từ thiện giả mạo và email đã được gửi bởi những kẻ lừa đảo. 

"Các hoạt động tương tự đã được nhìn thấy để khai thác cuộc chiến ở Ukraine", Bleeping nói.

PayPal chia sẻ với BBC rằng mặc dù nhiều tài khoản có 'ý định tốt nhất', nhưng không thể tránh khỏi việc một số sẽ cố gắng lợi dụng những người làm từ thiện.

"Các nhóm PayPal luôn làm việc siêng năng để xem xét kỹ lưỡng và cấm các tài khoản, đặc biệt là sau các sự kiện như trận động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, để việc các khoản quyên góp được là thực hiện đúng mục đích".

Helen Stephenson, Giám đốc điều hành của Ủy ban từ thiện, đã ca ngợi sự hào phóng của mọi người trong việc quyên góp cho các quỹ cứu trợ cho những người sống sót sau thảm họa.

Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng những kẻ lừa đảo sẽ tận dụng cơ hội này để cố gắng lợi dụng lòng tốt của người ủng hộ

"Các trận động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã có tác động tàn phá rất lớn đến toàn bộ nền kinh tế của đất nước, các bản tin hàng ngày liên tục cập nhật số người chết với số lượng tăng không ngừng nghỉ, điều này đã tác động trực tiếp đến người xem, và phản ứng từ công chúng là minh chứng cho lòng tốt và sự hào phóng đáng kinh ngạc tồn tại ở Anh", Giám đốc điều hành của Ủy ban từ thiện chia sẻ trong một cuộc phỏng vấN, một tuyên bố được phát hành cho MailOnline.

Hàng loạt dư chấn xảy ra sau trận động đất mạnh 7,8 độ richter. (Ảnh: AP)

Để đối mặt với thực trạng này, Ủy ban từ thiện cho biết có năm bước mọi người có thể thực hiện để kiểm tra xem các khoản đóng góp của họ có được thực hiện cho mục đích từ thiện thực sự hay không.

Đại diện của tổ chức lên tiếng khuyên mọi người nên kiểm tra Sổ đăng ký tổ chức từ thiện , đảm bảo tổ chức từ thiện là chính hãng trước khi gửi tiền, cẩn thận khi trả lời email hoặc nhấp vào liên kết, nghiên cứu trực tuyến về tổ chức từ thiện trước khi quyên góp và để ý các dấu hiệu được công nhận.

Ngoài ra cũng kêu gọi mọi người liên hệ với cảnh sát nếu tin rằng ai đó đang thu tiền quyên góp từ thiện là không chính đáng.