Bức ảnh của Thomas Hoepker về một vài công dân New York đang thư giãn trong khi tòa tháp đôi bốc cháy diễn giải khá chi tiết về lịch sử cũng như ký ức của nước Mỹ. Sau mười năm, bức ảnh vừa tái xuất hiện và tiếp tục làm người xem giật mình.
Thomas Hoepker đã quyết định không công bố tấm hình cho đến 5 năm sau vụ tấn công - Ảnh: Thomas Hoepker
Trong bức ảnh mà Thomas Hoepker chụp ngày 11-9-2001, một nhóm thanh niên New York đang ngồi trò chuyện với nhau dưới ánh mặt trời trong một công viên ở khu Brooklyn. Ðằng sau họ, ở phía bên kia dòng sông trong vắt, dưới bầu trời xanh, một đám mây khủng khiếp đầy khói bụi bốc lên ngùn ngụt từ khu Manhattan - chính từ nơi mà tòa tháp đôi bị hai chiếc máy bay đâm vào sáng hôm đó.
Tòa tháp đã sập, và sự đổ sụp đó, cộng với khói, lửa, bêtông đè, các vết nứt đã lấy đi gần 3.000 mạng người, trong số ấy phải kể đến cả những nạn nhân chết do tự mình nhảy ra khỏi tòa tháp.
Mười năm sau, tác phẩm trên đã trở thành bức ảnh mang tính biểu tượng nhất của thảm họa 11-9, thế nhưng lịch sử của nó rất kỳ lạ. Hoepker - một thành viên kỳ cựu của Hãng ảnh Magnum - đã quyết định không công bố tấm hình vào năm 2001 định mệnh và cũng bỏ nó ra khỏi một quyển sách ảnh về thảm họa 11-9 do Magnum phát hành. Ðến năm 2006, nhân lễ tưởng niệm năm năm vụ tấn công, nó mới xuất hiện trong một cuốn sách và lập tức gây nhiều tranh cãi. Nhà phê bình Frank Rich viết một bài về bức ảnh trên cho tờ New York Times.
Ông thấy bức ảnh não nề này ám chỉ sự thất bại của nước Mỹ trong việc rút ra một bài học có ý nghĩa nhằm thay đổi cũng như cải tổ quốc gia sau bi kịch tàn khốc đó. "Nhóm thanh niên trong bức ảnh của Hoepker không hẳn tàn nhẫn. Họ đơn giản chỉ là người Mỹ".
Nói cách khác, một đất nước tin vào việc "tiếp tục sống cho tương lai" đã thật sự hướng về tương lai một cách mau lẹ, tận hưởng ánh sáng ấm áp mặc cho cảnh tượng tang tóc đang làm ngày đẹp trời bị sứt sẹo.
"Dù chẳng muốn nhưng năm thanh niên New York vô cảm kia khiến tôi liên tưởng đến các nhân vật trong phim truyền hình Seinfeld (một loạt phim hài khá nổi tiếng ở Mỹ vào những năm 1990)". Các nhân vật của Seinfeld đã bị Luật nhân đạo kết án vì tội không quan tâm đến đồng loại trong phần cuối của loạt phim này.
Quan điểm của Rich ngay lập tức bị đưa ra tranh cãi. Walter Sipser, tự nhận mình là người ngồi bìa phải trong tấm ảnh, nói rằng anh và bạn gái tuy trông có vẻ như đang ngồi vắt vẻo trên bức tường để sưởi nắng, nhưng thực chất lại đang "trong trạng thái sốc, không dám tin vào mắt mình nữa". Walter cùng bạn gái phàn nàn rằng họ không cho phép Hoepker thể hiện sai cảm xúc cũng như cử chỉ của họ như vậy.
Nói cho cùng, chúng ta không thể "chụp" được cảm xúc. Nhưng năm năm sau khi bức ảnh xuất hiện, tranh cãi về đạo đức của nhóm thanh niên trong ảnh, về đạo đức của người chụp ảnh, hay về quyết định dời ngày công bố nó, thật là vô ích. Giờ nó đã được công nhận là một trong những bức ảnh biểu tượng của thảm họa 11-9.
Nhân lễ kỷ niệm mười năm ngày Trung tâm Thương mại thế giới bị tàn phá, báo Observer Review tái xuất bản nó với tư cách "ảnh đặc biệt của ngày 11-9". Chỉ duy nhất nó mới chứng minh được phong cách nghệ thuật của nhiếp ảnh gia: giữa hàng trăm tác phẩm thể hiện sự kinh hoàng, chụp bởi những nghệ sĩ nghiệp dư cũng như chuyên nghiệp đã làm ta hãi hùng cũng như sững sờ vì chúng ghi lại chi tiết của một tội ác khó tưởng tượng (chắc Osama bin Laden cũng không ngờ lại có một kết quả như thế), bức ảnh này mang tính mỉa mai nhiều hơn, khách quan hơn, và do đó cũng nghệ thuật hơn.
Có lẽ lý do khiến Hoepker giấu bức ảnh đi một thời gian chính là đây, nếu ông - với tư cách của một nghệ sĩ - khẳng định tài nghệ khéo léo của mình giữa cảnh thảm sát hàng loạt thế kia thì ông đã quá đề cao mình.
Giờ đây, bức ảnh này chẳng dính dáng gì đến sự phán xét đạo đức của cá nhân nào cả. Nó trở thành một bức ảnh chụp lịch sử và chụp ký ức. Như những tác phẩm về những khoảnh khắc nhiều biến động của lịch sử, nó đã nắm bắt được sự thật của khoảnh khắc đó: cuộc sống không hề dừng lại vì một trận chiến hay vì hành vi khủng bố đang diễn ra trước mặt.
Một sự kiện hơn 10 năm tuổi thuộc về lịch sử, không phải hiện tại. Ðể cảm nhận đầy đủ nỗi đau của nó, bạn nên xem một cuốn phim tài liệu - rồi chắc bạn sẽ chuyển sang xem một cái gì đó dễ thở hơn, hoặc bởi sự thật đau đớn (và rành rành) là quá nhiều máu đã phải đổ trên khắp thế giới vì thảm họa này, hoặc bởi "chuyển kênh" chính là một bản năng của con người. Nhóm thanh niên trong ảnh không có cách nào khác ngoài tiếp tục sống, và cho mọi người thấy rằng họ đang sống.
Nguyễn Thị Thanh Thủy, một trong những gương mặt sáng giá của Judo Việt Nam, đánh dấu sự trở lại sau hơn 1 năm bị chấn thương bằng việc giành HCV ở giải vô địch quốc gia.
Phong độ xuất sắc của hai thủ thành Robert Sanchez (Chelsea) và Matz Sels (Nottingham Forest) khiến trận đấu ở Stamford Bridge kết thúc bất phân thắng bại.
Dù đã chơi đầy nỗ lực với nhiều sự điều chỉnh về nhân sự của HLV Erik Ten Hag nhưng MU vẫn hoàn toàn bất lực trước lối chơi kín kẽ của đội chủ nhà Aston Villa.
Tiền đạo 33 tuổi Huỳnh Như đã chơi ấn tượng ở trận mở màn bảng C Taichung Blue Whale tối 6/10. Huỳnh Như đã giúp CLB TP.HCM đặt một chân vào vòng tiếp theo AFC Women's Champions League 2024/25.
Cú đúp của Huỳnh Như cùng pha lập công của Tuyết Ngân giúp CLB TP.HCM đánh bại CLB Taichung Blue Whale (Đài Bắc Trung Hoa) 3-1 trên sân Thống Nhất trong trận ra quân của họ ở cúp C1 Châu Á mùa 2024-2025.
"Lựa chọn của Chu Nhật Quang có lẽ là lựa chọn mang tính định mệnh, nhưng cũng có cả sự dũng cảm của chính anh trước một con đường rất gian nan" - nhà sử học Dương Trung Quốc nhận xét về triển lãm "Dấu thiêng" đang diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long.
XSDT 7/10 - Xổ số Đồng Tháp được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Đồng Tháp, quay thưởng trực tiếp vào 16h10 thứ Hai hàng tuần. Kết quả xổ số hôm nay cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSCM 7/10: Xổ số Cà Mau được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Cà Mau, quay thưởng vào lúc 16h10 thứ Hai hàng tuần. Kết quả xổ số hôm nay cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn
XSHCM 7/10: Được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, quay thưởng lúc 16h10 thứ Hai và thứ Bảy hàng tuần. Kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Chỉ phải tiếp đón Cagliari đang sa sút phong độ, Juventus được kỳ vọng sẽ dễ dàng giành trọn 3 điểm trên sân nhà. Tuy nhiên, mọi chuyện lại đi theo một hướng khác.
XSMN 7/10: Xổ số miền Nam ngày 7/10/2024 gồm các tỉnh Hồ Chí Minh, Đồng Tháp và Cà Mau. Theo dõi kết quả XSMN hôm nay thứ Hai ngày 7/10 trên Thethaovanhoa.vn.
Tiền vệ Châu Ngọc Quang không ngại cạnh tranh vị trí với Quang Hải hay Văn Toàn ở đội tuyển Việt Nam và đánh giá ông Kim Sang Sik là HLV hiền lành, gần gũi với cầu thủ.
Link xem trực tiếp bóng đá CLB nữ TP.HCM vs Taichung Blue Whale (19h00, 6/10): Cập nhật các link trực tiếp trận CLB nữ TP.HCM vs Taichung Blue Whale trên kênh K+Sport 2.
XSMB 6/10: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay Chủ Nhật ngày 6/10/2024 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Truyền thông Nhật Bản thừa nhận rằng ĐTQG nước này cần chuyển hướng sang cạnh tranh với các ĐT hàng đầu của thế giới chứ không phải tiếp tục ganh đua ở cấp độ châu Á nữa.
Lữ đoàn 249 (Binh chủng Công binh) phối hợp với các cơ quan chức năng của Quân khu 2 và tỉnh Phú Thọ tiến hành lập lại cầu phao dã chiến nhằm đảm bảo phục vụ người dân một cách an toàn và thuật lợi nhất.