Giải mã cơn sốt mang tên ChatGPT

ChatGPT-ứng dụng chatbot của Công ty OpenAI (Mỹ)-đang là một trong những từ khoá “hot” được quan tâm nhất trong những ngày vừa qua bởi đây đang là một trong những ứng dụng internet có tốc độ tăng trưởng người dùng nhanh nhất trong lịch sử, cán mốc 100 triệu người sử dụng chỉ sau 2 tháng ra mắt. 

Đây là một sản phẩm công nghệ cho phép tổng hợp nội dung từ nhiều văn bản để trả lời câu hỏi của người dùng. Nhưng cùng với việc ứng dụng chatbot này đang “làm mưa làm gió” trên các diễn đàn công nghệ, thu hút sự chú ý của hàng triệu người, thì cũng đã xuất hiện những lo ngại, cảnh báo về tính rủi ro mà nó có thể mang lại.

Cơn "sốt" ChatGPT khuynh đảo làng công nghệ thế giới

Công nghệ Artificial Intelligence - AI (trí tuệ nhân tạo) ngày nay đang được xem là một trong những ngành công nghệ hàng đầu, giúp giải quyết được nhiều vấn đề trong cuộc sống, có thể giao tiếp, học và tự thích nghi với môi trường chung quanh.

Ngày 30/11/2022, OpenAI-một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo có trụ sở tại San Francisco (Mỹ) đã chính thức cho người dùng đăng ký trải nghiệm miễn phí ChatGPT, một ứng dụng phần mềm được thiết kế để mô phỏng cuộc trò chuyện của con người. Đây là sự phát triển mới nhất của dòng AI tạo văn bản - GPT (Generative Pre-training Transformer).

 GPT (Generative Pre-training Transformer) là một mạng lưới thần kinh AI (ANNs) được đào tạo trên khối lượng lớn văn bản trực tuyến để tạo ra các phản hồi tự nhiên, giống con người. Do đó, nó có thể trả lời các câu hỏi phức tạp, viết truyện cười, viết mã máy tính, viết bài luận cấp đại học, giải thích các khái niệm khoa học ở nhiều cấp độ…

Kể từ khi ra mắt vào tháng 11/2022, ChatGPT đã khiến mọi người kinh ngạc và thu hút được sự chú ý của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Công cụ chatbot tiên tiến này đã nhanh chóng đạt được 1 triệu người dùng chỉ sau 5 ngày phát hành, thần tốc hơn cả hai ứng dụng mạng xã hội hàng đầu là TikTok và Instagram.

Nhờ thành công đáng kinh ngạc của ChatGPT, một số công ty thậm chí đã bắt đầu học cách tích hợp chatbot này với sản phẩm của họ. Kể từ đó, phạm vi tiếp cận của ChatGPT không ngừng tăng lên, đẩy lui suy nghĩ của nhiều người rằng nó sẽ sớm lụi tàn. Theo thống kê của ngân hàng đầu tư Thụy Sĩ UBS, tính đến ngày 31/1/2023, ChatGPT đã cán mốc con số 100 triệu người dùng, trở thành ứng dụng tiêu dùng phát triển nhanh nhất trong lịch sử. Trung bình mỗi ngày trong tháng 1, có 13 triệu người truy cập.

Để đạt được con số 100 triệu người dùng, TikTok đã mất khoảng 9 tháng sau khi ra mắt toàn cầu, còn Instagram mất tới 2 năm rưỡi. Trong khi, ChatGPT chỉ mất 2 tháng và chưa ra mắt trên phạm vi toàn cầu.

Theo các chuyên gia, sở dĩ ChatGPT “làm mưa làm gió”  ngay khi xuất hiện bởi không như nhiều chatbot chỉ có thể trả lời các câu hỏi cơ bản, ChatGPT có khả năng thực hiện đối thoại với người lạ, trả lời câu hỏi, viết thơ, văn, kịch bản, bài luận... Bên cạnh đó, chatbot này còn có thể giải thích nhiều câu hỏi phức tạp như người thật, hay giúp các lập trình viên tìm lỗi trong mã họ viết.

Điều ấn tượng nhất khiến cho ChatGPT trở nên nổi tiếng là khả năng hiểu và sử dụng ngữ cảnh. AI này có thể thực hiện các cuộc trò chuyện một cách tự nhiên như con người. Do đó, ChatGPT có thể tham gia vào các cuộc trò chuyện dài và khiến người dùng có cảm giác như đang thực sự nói chuyện với một người, chứ không phải với một cỗ máy.

Đặc biệt, ChatGPT có thể được đào tạo bằng cách sử dụng phản hồi của người dùng. Công nghệ này sẽ xác định được mong muốn của mỗi nhân vật trước khi đặt câu hỏi.

Một số người dùng ban đầu đã mô tả mô hình này như một giải pháp thay thế cho Google vì có khả năng cung cấp các mô tả, câu trả lời và giải pháp cho các câu hỏi phức tạp bao gồm cách viết code và giải quyết các vấn đề về bố cục cũng như truy vấn tối ưu hóa. ChatGPT có thể được sử dụng trong các lĩnh vực như sáng tạo nội dung cho các trang web, trả lời các câu hỏi của khách hàng, cung cấp các gợi ý, tạo chatbot tự động, phát hiện hoặc thậm chí là sửa các lỗi lập trình. Công cụ này đặc biệt gây ấn tượng với các chuyên gia về khả năng sáng tạo nội dung, thực hiện các nhiệm vụ phức tạp nhưng lại dễ sử dụng.

Theo Samuel H. Altman, “cha đẻ” của ChatGPT cho biết, chatbot này hiện vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, người dùng có thể đăng ký dùng thử miễn phí. Sau đó, họ sẽ phải trả tiền để sử dụng một số tính năng trên chatbot này. Cụ thể vào cuối tháng 1/2023, OpenAI đã tung ra gói đăng ký 20 USD/tháng với dịch vụ ổn định và nhanh hơn kèm với cơ hội dùng thử các tính năng mới.

Nhưng cũng có một lưu ý là ChatGPT chỉ có thể truy cập thông qua trang web của OpenAI và không có ứng dụng trên điện thoại. Vì vậy, người dùng cần lưu ý để không tải về các ứng dụng mạo danh có nguy cơ chứa phần mềm độc hại.

Những thách thức từ ChatGPT

Khi ChatGPT đang trên đà trở thành một trong những ứng dụng phổ biến nhất mọi thời đại, các chuyên gia công nghệ bước đầu đã đưa ra các nhận định về ưu, nhược điểm của ứng dụng mới ChatGPT này. Nhìn chung các chuyên gia công nghệ và nhà quản lý đều cho rằng, ChatGPT là bước tiến của trí tuệ nhân tạo, góp phần thay đổi thế giới theo cả nghĩa tích cực và tiêu cực.

Theo hướng tích cực, trí tuệ nhân tạo có thể giúp con người trả lời hầu hết câu hỏi trong một thời gian rất ngắn, nhưng câu trả lời là sự tổng hợp thông tin dựa vào dữ liệu có sẵn, do đó người dùng cần kiểm chứng, nhất là khi dữ liệu mang tính chất cá nhân. Theo đó, ChatGPT có thể tạo ra các nội dung văn bản giống với các nội dung được viết bởi con người; đưa ra câu trả lời nhanh, khá chính xác và được cá nhân hóa. Nếu người dùng không thỏa mãn với câu trả lời, họ có thể chia sẻ các phản hồi, từ đó cập nhật dữ liệu cho ChatGPT.

Tuy nhiên, một trong những hạn chế lớn nhất của ChatGPT là nó có xu hướng tạo ra các nội dung văn bản nghe có vẻ hợp lý và có tính thuyết phục nhưng thực tế lại không chính xác hoặc vô nghĩa. Không ít nhà khoa học đã bày tỏ lo ngại về tính chính xác trong các câu trả lời của chatbot này.

Vì vậy, tuy là công cụ mạnh nhưng ChatGPT cũng có những nhược điểm cần cân nhắc khi sử dụng. ChatGPT vẫn còn nhiều hạn chế như: chất lượng câu trả lời còn phụ thuộc nguồn dữ liệu đã được học; chưa cung cấp các nguồn tham chiếu của câu trả lời; chưa đáp ứng được tốt các câu hỏi yêu cầu chính xác và liên quan đến tương lai; mức độ cảm xúc, sáng tạo còn hạn chế.

Tri thức của ChatGPT bị hạn chế đối với các sự kiện gần đây do việc huấn luyện trước các mô hình trí tuệ nhân tạo mất khá nhiều thời gian. Ðối với phiên bản phát hành tháng 11/2022, ChatGPT chỉ có thể cung cấp thông tin về các sự kiện xảy ra từ năm 2021 trở về trước. Các chuyên gia cũng cảnh báo ChatGPT có thể được sử dụng trong các hoạt động tội phạm trên không gian mạng.

Một số chuyên gia cũng nhận định, việc sử dụng ChatGPT sẽ dẫn đến một số công việc bị ảnh hưởng như nghề viết quảng cáo, nhân viên tổng đài chăm sóc khách hàng... Sử dụng ChatGPT có thể làm giảm sự sáng tạo và khả năng tư duy của con người, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình học tập. ChatGPT có thể tạo ra câu trả lời nhanh nhưng không giúp ích cho xây dựng các kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện. Vì vậy, một số trường học ở một số nước đã chặn sử dụng ChatGPT trên các thiết bị và mạng của trường. Một số hội thảo khoa học cũng đã yêu cầu không sử dụng các nội dung do ChatGPT tạo ra…

Trước những lo ngại về tính hai mặt của ChatGPT, Ủy viên phụ trách lĩnh vực công nghiệp của Liên minh châu Âu (EU), ông Thierry Breton cho biết, EU sẽ áp đặt các quy định mới liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm giải quyết những lo ngại về rủi ro của công cụ chatbot nổi tiếng ChatGPT và bảo đảm người dùng ở châu Âu có thể tin tưởng công nghệ AI. Ðây là bình luận đầu tiên của một quan chức cấp cao EU đưa ra trong bối cảnh lo ngại gia tăng về ChatGPT, do OpenAI phát triển.

Trong bối cảnh ChatGPT đặt ra rủi ro và lo ngại về nguy cơ thông tin sai lệch và gian lận về học vấn, Ủy viên châu Âu Breton cho rằng, những rủi ro từ ChatGPT cho thấy sự cần thiết phải áp đặt các quy định về công nghệ AI để thiết lập một tiêu chuẩn toàn cầu, cần đưa ra một khung pháp lý vững chắc để bảo đảm ChatGPT đáng tin cậy.

Có thể thấy, mặc dù ChatGPT đang khiến cho hàng triệu người trên khắp thế giới kinh ngạc bởi sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, nhưng chắc chắn là vẫn cần phải có thêm thời gian để đánh giá hết tác động của chatbot này tới cuộc sống.