J.K.Rowling sẽ lấp được khoảng trống?

(TT&VH Cuối tuần) - Tin chính thức đã được công bố, vào ngày 27/9 tới, tiểu thuyết mới nhất của nữ văn sĩ J.K.Rowling có tên The Casual Vacancy (Khoảng trống vô định) sẽ ra mắt bạn đọc. Điều mới nhất của J.K.Rowling ở thời điểm này là lần đầu tiên bà sẽ có cuốn tiểu thuyết dành cho người lớn, một địa hạt Rowling chưa “dấn thân” bao giờ. Liệu tiểu thuyết này sẽ giúp Rowling lấp được khoảng trống?

“Vương quốc” người lớn

Theo tiết lộ của Nhà xuất bản Little, Brown (Anh), quyển sách này dày 480 trang, ngoài ra có thêm phiên bản e-book và audio-book. Đây là quyển tiểu thuyết đầu tiên sau khi tập 7, tập cuối cùng của bộ truyện Harry Potter xuất bản vào năm 2007. Trước đó, với bộ truyện Harry Potter được dịch sang 74 ngôn ngữ, người phụ nữ 46 tuổi này đã thu về hơn 620 triệu bảng Anh sau khi bán được hơn 450 triệu bản.

The Casual Vacancy lấy bối cảnh thị trấn Pagford yên bình với những tu viện cổ và quảng trường trải đầy sỏi. Tuy nhiên, ẩn đằng sau vẻ bề ngoài xinh đẹp, thực chất Pagford đang là tâm điểm của những cuộc chiến giữa người giàu với người nghèo, giữa các bậc cha mẹ và những đứa con tuổi vị thành niên và giữa những bà vợ với các ông chồng.

Với cuốn tiểu thuyết sắp ra mắt liệu J.K.Rowling vẫn ngồi cao trên đỉnh quyền lực?

Câu chuyện sẽ mở đầu bằng cái chết bất ngờ của Barry Fairweather - một nhân vật nổi tiếng tại Pagford. Sự ra đi của người đàn ông này đã khiến cả thị trấn bàng hoàng và khơi mào cho hàng loạt sự kiện tiếp sau đó. Chiếc ghế ở hội đồng địa phương mà Barry Fairweather để lại đã mở ra một cuộc chiến được mô tả “lớn nhất ở thị trấn từ trước đến nay”.

The Casual Vacancy hoàn toàn khác với bất cứ ai đã từng đọc J.K.Rowling. Không có thế giới phép thuật, không có những lời nguyền, không phù thủy và cũng chẳng có chổi bay, không có những điều thần diệu trong một xã hội thu nhỏ, nơi mà người ta chỉ cần cái ghế ngồi ở hội đồng địa phương là đủ đảm bảo cuộc sống… Nhiều nhà phê bình cho rằng, tác phẩm mới này sẽ là một cơ hội tuyệt vời để Rowling có thể mở rộng biên độ sáng tạo cũng như kỹ năng viết của mình. Nó vẫn sẽ hấp dẫn và lôi cuốn như cậu bé phù thủy Harry Porter nhưng “đời” hơn rất nhiều.

Little, Brown đánh giá The Casual Vacancy là câu chuyện hài hước nhưng có chiều sâu và ẩn sau sự hài hước đó là cả một câu chuyện dài phủ đầy không khí tăm tối, “kích thích tư duy của độc giả và không ngừng khiến họ ngạc nhiên”. Cho dù chẳng có thuật sĩ hay phù thủy nào nhưng câu chuyện mới nhất Rowling được hy vọng sẽ tạo nên những phép thuật kỳ diệu.

Khởi đầu mới

Nhiều người cho rằng J.K.Rowling đã rất dũng cảm khi quyết định “đá sang sân chơi rộng hơn”. Nhà phê bình sách Sameer Rahim của tờ Guardian cho rằng: “Thực tế đã chứng minh rằng hầu như tác giả có tiếng nào cũng bị ám ảnh bởi người hâm mộ. Cho dù tài khoản ngân hàng của bạn có một tỷ USD thì điều d cũng chẳng nói lên điều gì nếu như sản phẩm mới của bạn không khiến lượng độc giả quen thuộc chú ý vì thế ít ai dám thay đổi và nếu có cũng rất từ từ”. Chỉ có mỗi Rowling là đá ngay sang một sân chơi hoàn toàn mới. Tuy nhiên chưa ai biết văn phong trong cuốn sách mới của Rowling sẽ hấp dẫn người lớn đến mức độ nào và vì thế, câu hỏi nghi vấn cứ vẫn đang ở vòng luẩn quẩn. Người ta chỉ mới phân tích được rằng văn phong của J.K.Rowling mang tính ma thuật, tiết tấu chậm và mạch truyện giống như trò chơi xếp hình, muốn xếp đúng phải nhẫn nại. Và nếu Rowling vẫn áp dụng thủ pháp đó cho cuốn tiểu thuyết mới của mình thì có lẽ người lớn sẽ vẫn thích đọc giống như họ thích đọc Harry Porter của con mình.

Lật lại quá khứ sẽ thấy có nhiều nhà văn thất bại thảm hại khi chuyển ngạch văn chương. Alan Alexander Milne là một ví dụ. Câu chuyện về chú gấu Winnie The Pooh đã trở thành quyển sách gối đầu giường của trẻ em gần một trăm nay nay và ông trở thành một trong những tác giả viết truyện trẻ em thành công nhất trong lịch sử văn học Anh. Thế nhưng, khi ông bắt đầu lấn sang địa hạt văn chương cho người lớn, một địa hạt mà ông đã từng dấn thân nhưng chưa thành công, thì Milne lại vẫn tiếp tục thất bại thảm hại. Đến nỗi sau này Milne đã phải giơ tay đầu hàng và phát biểu: “Tôi phải tạm biệt tất cả những ý tưởng văn học dành cho người lớn bởi đi đâu mọi người cũng chỉ nhìn vào chú gấu của tôi”.

J.K.Rowling cũng đang rơi vào trường hợp ấy. Cậu bé phù thủy đã biến nữ văn sĩ này trở thành một trong những người giàu nhất nước Anh (tháng 3/2011, tạp chí Forbes đánh giá, khối tài sản nữ nhà văn nổi tiếng này sở hữu lên tới gần 1 tỷ USD) và cũng vì thế sức ép trước mọi dự án viết lách cũng làm Rowling phải tính toán thật kỹ lưỡng.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng, thế hệ người đọc của Harry Porter gần một thập niên trước, giờ đã trưởng thành và đó sẽ là lý do vì sao họ sẽ vẫn đọc Rowling. Thương hiệu của Rowling thực tế nó không đứng yên mà nó lớn lên trong tâm trí của người đọc và vì thế khi Rowling quyết định “già” đi thì lượng fan hâm mộ sẽ vẫn không thay đổi là bao. Đó là điều mà những người như Alan Alexander Milne không có được. Bên cạnh đó, cậu bé Harry Porter không chỉ làm say mê độc giả nhí mà còn quyến rũ cả những ông bố bà mẹ cho nên một khi cái tên J.K.Rowling xuất hiện trở lại thì độ nóng đó vẫn còn gần như nguyên vẹn. Tuy nhiên, điều này chỉ ra diễn ra ở lần đầu tiên, nếu Rowling thất bại thì những kế hoạch tiếp theo của bà sẽ bị ảnh hưởng.

Jon Howells, chủ của chuỗi cửa hàng sách Waterstones nổi tiếng ở Anh nhận định rằng The Casual Vacancy sẽ là cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất trong năm nay và ông so sánh trường hợp của Rowling sẽ giống với Mark Haddon, một nhà văn viết truyện trẻ em khá nổi tiếng nhưng sau đó cũng rất nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết người lớn The Curious Incident of the Dog in the Night-Time, giành khá nhiều giải thưởng văn chương vào năm 2003.

Nhà phê bình sách Sameer Rahim nhấn mạnh thêm rằng chính J.K Rowling là người đã khơi gợi lại tình yêu đọc sách nơi trẻ nhỏ và cũng chính nhờ Rowling mà sau này mới xuất hiện thêm một loại những nhà văn viết truyện cho trẻ em cực kỳ xuất chúng. Và chỉ cần hiểu được điều ấy cũng rất đáng để cổ vũ cho Rowling ở tác phẩm mới sắp xuất bản. Những đứa trẻ khi lớn lên cùng Harry Porter sẽ lại tiếp tục đọc những tác phẩm với tên tác giả mà chúng đã quen thuộc.

The Casual Vacancy rõ ràng đang là cuộc chơi mới đầy cam go với J.K.Rowling khi tất cả thế giới đang nhìn vào tác phẩm mới của cô. Nếu như cuốn sách này được đón nhận thì Rowling sẽ vẫn tiếp tục ngự trị ở đỉnh cao quyền lực, lúc này đã được mở rộng thêm diện tích và khoảng trống sẽ bị san lấp. Nhưng nếu cuốn sách không được đánh giá cao? Có hề gì, Rowling sẽ vẫn ở đó, trong vương quốc pháp thuật của cậu bé Harry Porter.

Nguyên Minh