Jonathan Demme - người đạo diễn nhân văn đã ra đi…

(Thethaovanhoa.vn) - Thế giới điện ảnh vừa chia tay vĩnh viễn với đạo diễn huyền thoại Jonathan Demme. Ông ra đi ngày 26/4/2017 trong một căn hộ ở Manhattan, vì những biến chứng liên quan đến ung thư thực quản, thọ 73 tuổi.

• Vĩnh biệt đạo diễn phim 'Sự im lặng của bầy cừu' Jonathan Demme

Demme sinh ra ở Baldwin, Long Island, và được đào tạo tại Đại học Florida, nơi ông trở thành một nhà phê bình điện ảnh trên tờ báo của trường đại học. Ông gây được sự chú ý với nhà sản xuất Joseph E Levine, người rất ấn tượng với bài đánh giá tích cực của Demme về bộ phim sử thi Zulu (1964), mà Levine vừa sản xuất. Sau đó Levine đã thuê Demme trong vai trò viết thông cáo báo chí.

Khởi đầu sự nghiệp từ những phim hạng B…

Bước ngoặt đối với Jonathan Demme từ lúc ông gặp nhà làm phim Roger Corman - ông vua của phim loại B - khi làm việc tại London để quảng bá cho bộ phim chiến tranh Von Richthofen And Brown (1971), và Demme đã nhanh chóng được nhận vào làm với vai trò biên kịch -hãng phim của Roger Corman cũng là nơi khởi nghiệp của rất nhiều kỳ nhân điện ảnh Mỹ sau này như: Francis Ford Coppola, Ron Howard, Peter Bogdanovich, Martin Scorsese, James Cameron…

Sau khi viết được nhiều kịch bản cho Roger Corman, Demme được làm bộ phim đầu tay là phim kinh dị Caged Heat (1974) và sau đó là bộ phim gangster Crazy Mama (1975). Trong cả hai phim này, Demme nhấn mạnh rằng bọn tội phạm nên được sống sót. Thậm chí phim Crazy Mama còn kết thúc với cảnh bọn cướp vui vẻ đứng bán hot-dog!"Chúng thoát tội ư! Vậy là anh không có kết thúc phim!". Roger Cormankhi xem duyệt phim đã kêu ầm lên như vậy…

… Sau này khi đã trở thành một tên tuổi lớn trong làng điện ảnh thế giới, nhưng Demme không bao giờ quay lưng với nguồn gốc của mình là những bộ phim hạng B. Ông luôn ghi nhớ lời khuyên của Roger Corman: Phải luôn khiến cho mắt của khán giả bị kích thích! Để tỏ lòng tôn kính, sau này Demme hay mời Roger Corman đóng các vai khách mời (cameo) trong hầu hết các bộ phim quan trọng của mình.

“Philadelphia” của Jonathan Demme - bộ phim đầu tiên cảnh báo và chia sẻ về đại dịch HIV/AIDS

… Bước lên đỉnh vinh quang

Sau khi hoàn thành bộ phim cuối cùng với hãng của Roger Corman, bộ phim Revenge Fighting Mad (1976), Demme đã lần đầu được làm phim với một hãng lớn là Paramount với bộ phim Handle With Care (1977).Từ đó cho đến hết thập niên 1980, Demme liên tiếp cho ra đời những bộ phim được giới phê bình đánh giá cao, nhưng lại không thành công về doanh thu, điều đó dẫn đến vô số xung đột với các hãng phim, các nhà sản xuất, thậm chí với cả các ngôi sao.

Demme đã từng thất vọng đến mức muốn từ bỏ việc làm phim với các hãng phim lớn (kèm theo là sức ép cũng rất lớn). Demme tạm chuyển sang làm phim tài liệu về các ca sĩ và ban nhạc… Ông thành công một cách bất ngờ với bộ phim tài liệu Stop Making Sense (1984) về ban nhạc Talking Heads. Sau này, Demme đã trở thành một nhà tiên phong của thể loại tài liệu chân dung âm nhạc, và tất cả chúng đều là những cột mốc kinh điển, được người hâm mộ yêu thích không kém với sự nghiệp đạo diễn phim truyện của ông.

Sự nghiệp của Jonathan Demme thay đổi hoàn toàn nhờ vào bộ phim kinh dị đoạt 5 giải Oscar, The Silence Of the Lambs (Sự im lặng của bầy cừu) năm 1991. Không chỉ mang lại cho Demme giải Oscar đạo diễn, bộ phim còn rất thành công về thương mại với 272,7 triệu USD tiền vé -trở thành bộ phim có doanh thu lớn nhất trong toàn bộ sự nghiệp của ông trước đó 20 năm, và cho đến khi ông qua đời.

 

 

 

Demme tuyên bố ông cũng ngạc nhiên như bất cứ ai về thành công của The Silence Of The Lambs. "Tôi chỉ làm tròn công việc đạo diễn như mọi lần. Nhưng chỉ có lần này mới mang lại hiệu quả". Đó là một lời nói nhẹ nhàng và khiêm tốn, bởi bộ phim đã để lại một ảnh hưởng rất lớn với thể loại phim kinh dị sau này. Mặc dù được hãng phim ủng hộ tuyệt đối, nhưng Demme đã từ chối đạo diễn phần tiếp theo (sequel), Hannibal (2001),và phần tiền truyện (prequel), Red Dragon (2002).

Một nhà làm phim nhân ái

Ngay cả tác phẩm đen tối nhất của ông, bộ phim ăn khách The Silence Of The Lambs (1991), tất cả những tinh túy nhân bản của bộ phim đều tập trung vào nhân vật cô cảnh sát FBI tập sự Clarice Starling (Jodie Foster), nhất là trong những trường đoạn đối đầu với con ác quỷ giết người hàng loạt - bác sĩ Hannibal Lecter (Anthony Hopkins).

Đạo diễn làm phim nhân ái và đáng yêu nhất Trong hơn 4 thập kỷ làm phim, Jonathan Demme không chỉ trở thành một trong những nhà làm phim nổi tiếng nhất, hấp dẫn nhất và mang phong cách độc đáo bậc nhất Hollywood, Demme còn được đánh giá là một trong những người đáng yêu nhất: Cảm xúc nhân ái đầy ấm áp luôn được ông đưa vào trong phim của mình, đã cho thấy rõ rằng, Demme rất yêu con người.

Jonathan Demme được đánh giá cao bởi ông rất đa dạng trong các thể loại phim. Tất cả đều được đồng nhất bởi màu sắc và khí lực của các nhân vật, cũng như một ý thức sâu xa về sự tận tâm với cộng đồng. Demme quan tâm sâu sắc về những gì ông đưa lên màn ảnh."Niềm vui là một trong những ý nghĩa lớn lao của việc làm phim, vì thế tôi cũng cảm thấy mình phải có một phần trách nhiệm với tư cách là một nhà làm phim" - ông nói năm 2004.

"Bạn phải nhớ rằng những hành vi mà bạn đưa lên màn ảnh sẽ được chứng kiến bởi hàng ngàn hoặc hàng triệu người xem, và cuối cùng bộ phim sẽnói về chúng ta như một chủng loài nào đó. Vì thế thật khó cho tôi khi phải mô tả những kẻ ác trong phim của mình".

Philadelphia (1993), một bộ phim thành công tiếp sau The Silence Of The Lambs của Demme chính là bộ phim đầu tiên trên thế giới khuyến khích người xem có nhận thức và hiểu biết tốt hơn về đại dịch HIV/AIDS."Chúng tôi cùng nhau cố gắng tìm ra một bộ phim có thể giúp thúc đẩy việc chữa bệnh AIDS và cứu mạng người" - Demme nói.

"Chúng tôi không muốn làm một bộ phim để gây chú ý với khán giả như chúng ta, những người có khuynh hướng chăm sóc người bị AIDS. Chúng tôi muốn tiếp cận những người không quan tâm đến người bị AIDS. Đó mới là đối tượng mục tiêu của chúng tôi".

Bá Vũ
Thể thao & Văn hóa