Những vong hồn trên đỉnh Chư tan Kra (Bài cuối)

 

Thượng tướng Nguyễn Thế Trị tiếp đồng đội tại nhà riêng

Tướng Trị ngậm ngùi: Sau trận này, B52 ném bom phá đường tiếp tế, anh em bị bao vây đói nửa tháng trời. Lính Hà Nội mà phải bắt cua, hái môn thục, đọt sắn, lá tàu bay, rau dớn để ăn. Không chỉ có người dương đi tìm người âm đâu các cậu ạ, mà người âm cũng đi tìm người dương đấy. Khi các cậu đi tìm mộ, tôi ở nhà cũng bàn với cậu Toàn - trợ lý quân lực trung đoàn, phải lấy cho được hồ sơ của anh em nằm lại ở trận này.

Cách tiến hành là lọc danh sách qua ngày hy sinh (26/3/1968) và ngày nhập ngũ (27/3/1967), lại là con em gốc Hà Nội thì đúng rồi. Tôi sẽ vào Kon Tum làm bia, đưa vong linh anh em về nghĩa trang liệt sĩ.

Tướng Trị đưa các đồng đội cũ qua nhà vị Trung tướng Lê Hữu Đức, người nổi tiếng với biệt danh “hổ cụt Tây Nguyên”. Tướng Đức ngày ấy là Sư phó, trung tá, và là người trực tiếp đốc chiến (Thay lời kết cho loạt bài “Những vong hồn trên đỉnh Chư tan Kra”) trận Chư tan Kra. Ông nói: Tôi được gọi về để chuẩn bị cho trận đánh Kleng, tôi và 3 đặc công bò vào trinh sát, đến đêm thứ 3 thì bị lộ, một trinh sát bị pháo hi sinh. Mỹ thấy động, nhảy ra tạo cứ điểm Chư tan Kra. Tôi điện cho anh Hoàng Minh Thảo, tư lệnh mặt trận Tây Nguyên: “cá đã vào lờ, xin đánh”. Khi trung đoàn 209 vào, anh em báo với tôi là có đơn vị chân đi ghệt, đầu đội mũ sắt, mặc áo Tô Châu, tưởng là địch. Khi tôi nhìn thấy ông Toàn thì mới biết là không phải, bí mật tới cỡ đó. Sau Mậu Thân đợt 1, tướng tá Mỹ ở miền Nam rêu rao, chiến tranh chỉ cần 5 - 6 tháng nữa là kết thúc.

Chư tan Kra phải gọi đúng là tập kích chiến lược, trận đánh hay nhất của toàn miền Nam đợt 2, đánh bại đơn vị con cưng địch; kết quả của nghệ thuật quân sự và ý chí quyết thắng vượt sự tưởng tượng này đã khiến cho nước Mỹ chấn động, và từ đây bắt đầu bùng nổ phong trào phản chiến.

Đặng Nhiên, Trung đội phó trinh sát trung đoàn kể: “Tớ bò vào trinh sát Chư tan Kra, thấy hớ hênh lắm, và còn tranh thủ lôi ra được một tải đồ hộp đánh chén. Không biết tiếng Anh nên tớ đưa nhầm cho ông Cảnh một thùng thìa, bị ông ấy mắng mỏ là tớ chơi đểu. Trận này mình diệt gọn nhưng cũng chết gần gọn, riêng 5 trinh sát bọn tớ đã lôi được gần 10 anh em bị thương ra khỏi trận địa, dọc đường gặp vận tải Miền lôi đỡ. Trên đài quan sát M2, tớ nhìn thấy Mỹ sau đó đã đánh bom suốt gần 3h, thả cả bom xăng để hủy trận địa, rồi lại cẩu máy ủi lên, làm lại chiến hào, công sự”.

Đỗ Đức Văn, trung đội đại liên K57 kể: “Tớ bị thương nằm ở trận địa gần 3 ngày mới được anh em đi mò xác lôi ra. Tớ thấy anh em tử sĩ bị thu gom lại, đẩy xuống hố bằng máy ủi, rồi dùng xăng đặc đốt, sau đó lấp đất. Độ sâu anh em nằm khoảng 2m”.

Đến thăm nhà, những người lính mũ sắt vẫn gọi ông Hoàng Đăng Dỹ, chính trị viên phó tiểu đoàn 7 năm ấy là “thủ trưởng”, như ngày nào còn trong đơn vị. Trong giải phóng Điện Biên, ông Dỹ là chính trị viên của đại đội bắt sống tướng De Castries. Trận Chư tan Kra, ông Dỹ khi đang ra lấy thương binh ngay đêm ấy cùng trưởng ban tác chiến trung đoàn thì cảm thấy ngực trái bị đập rất mạnh, sờ thấy máu. Khương ơi, tao bị pháo rồi. Rồi phải lần theo đường dây thông tin về hầm chỉ huy trận đánh.

Râu tóc bạc phơ, ông Dỹ vẫn giữ được phong độ thủ trưởng ngày nào. Như tướng Trị, ông Dỹ lắng nghe anh em báo cáo chuyến đi, rồi bảo với các cấp dưới của mình: Chúng ta nhìn lên thì thiệt thòi rồi, nhưng phải nhìn xuống đồng đội mà sống. Còn sức thì đi tìm anh em đi, chưa đưa về được thì phải vào gặp già bản, cho gửi đồng đội mình ở đó. Đồng đội mình nghĩ về trận này đều hận, vì chết nhiều quá, nhưng phải có lúc tìm và nói lại để thấy rằng, mạng đổi mạng, 204 Mỹ lấy hơn 200 Việt Cộng, anh em đã không nằm xuống vô ích.

Trung tướng Lê Hữu Đức (phải) trao đổi với Thượng tướng Nguyễn Thế Trị về trận Chư tan Kra