Khi những bom tấn siêu anh hùng của Marvel thống trị, thế giới cần những siêu phẩm như 'Avatar'

Avatar của James Cameron có thể là "cứu tinh" cho nền điện ảnh toàn cầu đang bị các siêu anh hùng Marvel soán ngôi trong vài năm trở lại đây.

Theo Box Office Mojo, sau khoảng 2 tuần kể từ khi công chiếu, Avatar: The Way of Water (Avatar 2: Dòng chảy của nước) của James Cameron đã đạt doanh thu phòng vé toàn cầu là 955 triệu USD và dự kiến sẽ vượt mốc 1 tỷ USD vào năm 2023. Đây là con số được đánh giá là ấn tượng và thành công vượt trội về mặt thương mại, điều mà khán giả chỉ thấy ở các bom tấn siêu anh hùng của Marvel.

Từ lâu, nền điện ảnh toàn cầu đã bị chinh phục bởi hầu hết các siêu anh hùng do Marvel Studios sản xuất. Tuy nhiên, Avatar: The Way of Water đã phá vỡ kỷ lục này. Là tác phẩm thứ 2 trong loạt phim Avatar và là phần tiếp theo của siêu phẩm năm 2009, Avatar: The Way of Water chứa đầy sự tỉ mỉ, sáng tạo và sẵn sàng chấp nhận rủi ro - điều hiếm thấy trong các bom tấn siêu anh hùng của Marvel - vốn được phục vụ cho mục đích thương mại.

Qua Avatar 2, công chúng dễ dàng nhận thấy sự sáng tạo vượt "kiểm soát" và quan điểm của James Cameron. Tại sao phải làm một bộ phim nếu nó không thể trở thành tác phẩm vĩ đại nhất? Thay vì dựa vào dàn nhân vật khán giả đã quen mặt nhớ tên, một vũ trụ điện ảnh bất tận với danh sách phim mới dài dằng dặc được bài binh bố trận kỹ càng, James Cameron quyết định thể hiện dòng chảy của cốt truyện và thế giới quan của mình theo trình tự thời gian thay vì theo cách tiếp cận "đa vũ trụ" mở rộng.

Bằng khối óc nghệ thuật đỉnh cao cùng tầm nhìn vượt trội, đạo diễn thiên tài người Canada đã khiến Avatar đã trở thành tác phẩm điện ảnh kinh điển của nhân loại nhờ sức mạnh choáng ngợp của công nghệ CGI, 3D và kỹ thuật ghi lại chuyển động (motion capture). 

Theo SlashFilm, James Cameron tin rằng Avatar: The Way of Water không nên có "rào cản" khi nói đến hiệu ứng hình ảnh. Thay vì sử dụng công nghệ đã từng sử dụng vào năm 2009, đội ngũ sản xuất của bộ phim thứ 2 đã thực hiện rất nhiều cải tiến và phát minh mới, mang đến một tuyệt tác mới cho ngành điện ảnh.

Họ cũng sẵn sàng lùi thời gian phát triển nhiều lần để chờ công nghệ bắt kịp tầm nhìn của James Cameron, thậm chí mất 2 năm lặn xuống rãnh Mariana để lột xác một thế giới dưới nước.

Theo Business Insider, hầu hết khán giả đều rất thích những cảnh đại dương trong Avatar 2. Điều này chỉ có thể xảy ra vì James Cameron đã từ chối đi theo con đường dễ dàng và thay vì sử dụng màn hình xanh "đẳng cấp", ông đã sử dụng một công nghệ ghi lại chuyển động cụ thể dưới nước. 

Theo Mezha Media, một bể chứa nước 3,4 triệu lít được xây dựng với mục đích duy nhất là quay phim thực tế.

Xét về độ "chịu chơi", bộ phim duy nhất có thể cạnh tranh với Avatar: The Way of Water về khoản đầu tư không phải là Doctor Strange in the Multiverse of Madness của Marvel hay Black Panther: Wakanda Forever, mà là Top Gun: Maverick. Tất cả sự tỉ mỉ dồn vào Avatar: The Way of Water và Top Gun: Maverick là một sự đối lập hoàn toàn với phong cách kiên định của Marvel Studios. Đồng thời, việc hãng phim quá phụ thuộc vào CGI và hậu kỳ bị cho là không chỉ hạn chế tiềm năng của các diễn viên Marvel mà còn làm giảm chất lượng tổng thể của các tác phẩm của họ.

Cụ thể, trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí GQ, Christian Bale, người đóng vai phản diện trong bộ phim Thor: Love and Thunder năm 2022 chia sẻ rằng anh đã "phát ốm" vì màn hình xanh. Ngay cả các khán giả của Marvel cũng liên tục soi ra thiết kế, kỹ xảo điện ảnh, màu sắc đều bị "phèn", đến mức những lời chỉ trích như vậy đã trở thành "chuẩn mực" cho phim Marvel. Bên cạnh đó, các dự án được mong đợi nhất lại sản xuất gấp rút, đầu tư kém và nội dung mờ nhạt.

Tất nhiên, với tư cách là nhượng quyền thương mại, tác động của Avatar không thể so với Marvel trong môi trường văn hóa đại chúng cạnh tranh gay gắt và cực kỳ đa dạng. Không có câu thoại đáng nhớ nào ăn sâu vào tâm trí khán giả như "I love you 3000" của Tony Stark hay cái búng tay huyền thoại đi kèm "I am Iron Man", tuy nhiên, phần phim đầu tiên của Avatar vẫn đạt doanh thu cao hơn Avengers: Endgame, và phần 2 cũng đang nhanh chóng leo lên bảng xếp hạng những bộ phim có doanh thu cao nhất. 

James Cameron từng tiết lộ với IndieWire rằng ông đã tập hợp một nhóm biên kịch cùng mình để phát triển ý tưởng cho các phần tiếp theo của Avatar. Trên cơ sở 1.500 trang ghi chú được thu thập trong suốt một năm, nhóm này đã hợp tác với Cameron để phát triển cốt truyện cho ba phần phim. Họ đã mất thêm bốn năm nữa để phát triển một kịch bản hoàn chỉnh từ cốt truyện này.

Với một vũ trụ điện ảnh như Marvel, trung bình 2-3 phim mới cần được ra rạp mỗi năm, điều này rõ ràng là bất khả thi. Kết quả là chỉ khoảng 40% phim siêu anh hùng Marvel ra rạp trong một năm là có kịch bản và cốt truyện chặt chẽ. Còn lại chỉ là những phim "lấp chỗ", khiến khán giả chưa thỏa mãn, chẳng hạn như Thor: Love and Thunder, Eternals hay Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings.

Với Marvels, khán giả được cung cấp vô số lựa chọn: họ có thể xem tại nhà hoặc tại rạp chiếu phim, xem toàn bộ nội dung hoặc quyết định bỏ qua một số loạt phim. Bởi MCU luôn có cách giúp họ lấp đầy những khoảng trống thông tin còn thiếu trong vũ trụ rộng lớn không ngừng mở rộng của mình. 

Tuy nhiên, đối với loạt phim Avatar nói chung và Avatar: The Way of Water nói riêng, khán giả phải đến rạp thì mới có thể thưởng thức trọn vẹn những khung cảnh kỳ vĩ của James Cameron. Trải nghiệm đó là điều mà các "dịch vụ" tại gia không thể bắt chước được, nhưng dường như đã bị "coi thường" trong những năm gần đây.

Mặc dù Avatar 2 đang bị rơi vào tình trạng giống như phần lớn các phim siêu anh hùng Marvel gần đây: sức hút của bộ phim đang bị giảm nhiệt. Tuy nhiên, con số 79% từ giới phê bình và 93% từ công chúng nói chung dành cho bộ phim trên trang web đánh giá phim Rotten Tomatoes vẫn có thể coi là bảo chứng cho chất lượng tác phẩm và thương hiệu của Avatar.