Lyon - St.Etienne: Derby thứ 100, derby của lịch sử

(TT&VH cuối tuần) - Cuộc chạm trán ở Gerland cuối tuần này sẽ là trận derby sông Rhones thứ 100 trong lịch sử, giữa hai kình địch Lyon và St.Etienne.

Chất thù địch của trận đấu này không được biểu lộ quá rõ rệt như trận “Le Classique” giữa Marseille và PSG, nhưng chưa bao giờ ngừng cháy trong suốt chiều dài lịch sử hơn nửa thế kỷ của nó. Như một dòng nước chảy ngầm, nhưng không bao giờ ngừng gào thét. Nếu muốn đến Rhones-Alpes chơi bóng, bạn phải lựa chọn, Lyon hay St.Etienne, và chỉ một mà thôi! Có hàng nghìn cầu thủ đã vinh dự được hít thở bầu không khí của trận derby lịch sử này, nhưng rất, rất ít trong số đó “dám” đổi màu chiếc áo bên bờ sông Rhones. Người ta chỉ thống kê được 18 cầu thủ từng chơi cho cả Lyon và St.Etienne, và một nửa trong số đó đủ dũng khí để trở thành một kẻ phản bội đúng nghĩa: Chuyển nhượng đến St.Etienne từ Lyon, hoặc ngược lại. Những kẻ yếu bóng vía hơn thì chọn cách… đi lòng vòng, trước khi trở lại bên bờ sông Rhones.

Lyon-St.Etienne là tâm điểm của vòng 7 Ligue 1, Ảnh Getty

Năm 1951, hai đội lần đầu gặp nhau, và từ đó, bóng đá trở thành một lằn ranh chia rẽ mà ở đó, người ta nhìn thấy cả những ánh xạ của cuộc sống. Lyon thuộc về giới thượng lưu, còn St.Etienne là của tầng lớp bình dân. Lyon là của những nhân viên văn phòng (người phương Tây gọi là những người lao động áo trắng), ngồi bàn giấy và hưởng lương cao, còn St.Etienne đại diện cho những công nhân áo xanh, những người lao động chân tay bình dân (màu áo khác biệt của họ là một sự trùng hợp thú vị?).

Chỉ cách nhau hơn 30 dặm, nhưng thế giới ở đây như chia thành hai nửa, cả về không gian và thời gian. St.Etienne là tượng đài mọi thời đại của Ligue 1, với 10 chức VĐQG từ 1957-1981, một kỷ lục mà đến giờ vẫn đang đứng vững. Lyon là biểu tượng số một của bóng đá Pháp thập niên đầu tiên thế kỷ mới, với bảy chức vô địch Ligue 1 liên tiếp từ 2001-2008.

Tìm lại bản sắc Derby

Derby ở mọi nơi trên thế giới đều thế: Thù địch, không khoan nhượng, nhưng vẫn mâu thuẫn đến khó tả (bạn có thể tưởng tượng hai đội bóng, về địa lý, là hàng xóm, nhưng lại có quá nhiều khác biệt và đối lập như thể mặt trăng và mặt trời?). Derby sông Rhones cũng đã từng trải qua giai đoạn mất bản sắc như thế, nhưng với trận đấu thứ 100 trong lịch sử giữa hai đội, có lẽ mọi chuyện sẽ khác.

Bernard Lacombe, cố vấn đắc lực của chủ tịch CLB Lyon Jean-Michel Aulas, có lẽ vẫn phải rùng mình khi nhớ lại cảm giác của một “Judas” bên bờ sông Rhones, khi ông còn là một cầu thủ. Tiền đạo Lacombe, người đã ghi tới 153 bàn sau 274 trận cho Lyon trong 9 năm ở Gerland, đã “dám” chuyển đến chơi cho St.Etienne vào năm 1979. Điều đáng nói là dù vẫn ghi bàn như một cỗ máy (29 bàn sau 39 trận), ông đã phải “cuốn gói” sang Bordeaux chỉ sau một mùa bóng. Lý do: Cổ động viên St.Etienne không thích một cựu Lyon, và mỗi khi ra sân, dù ghi bàn hay tịt ngòi, dù tỏa sáng hay mờ nhạt, Lacombe đều bị… chính các cổ động viên nhà la ó.

Những vụ chuyển nhượng qua lại trong những năm gần đây (điển hình là vụ tiền đạo Gomis chuyển từ St.Etienne sang Lyon) một cách êm thấm cho thấy phần nào sự nhạt nhòa của không khí derby. Khi ánh hào quang xưa cũ của St.Etienne không còn, và khi Lyon vẫn đang loay hoay trên con đường tìm lại ngôi vương Ligue 1.

Hiện tại đang thuộc về “Quỷ xanh”: St.Etienne đang chễm chệ trên ngôi đầu Ligue 1, lần đầu tiên sau 28 năm. Ngày 20/2/1982, bằng thắng lợi 1-0 trước chính kình địch Lyon, họ leo lên đỉnh Ligue 1 lần cuối cùng, trước khi lùi vào bóng tối lịch sử cho đến tận bây giờ.

Và derby sông Rhones thứ 100 trong lịch sử sẽ diễn ra trong một bối cảnh trớ trêu: Lyon, đội bóng được kỳ vọng sẽ trở lại ngôi vị vô địch mùa này sau sự đầu tư mạnh tay thời gian qua, đang đứng thứ 17 và chỉ cách tốp xuống hạng một điểm. Ngược lại, St.Etienne, đội bóng đã kết thúc mùa giải năm ngoái ở đúng vị trí mà Lyon đang đứng hiện tại, đang ngạo nghễ trên đỉnh cao. Đó sẽ là bối cảnh thức tỉnh bản sắc của derby?