(Thethaovanhoa.vn) - Sáng tác của nhà thơ Hữu Loan không nhiều, những bài về Hà Nội lại càng ít, riêng bài sẽ giới thiệu sau đây thì hẳn nhiều người từng biết cũng đã quên, nhiều người khác thì chưa biết. Ấy là bài Tâm sự Thủ đô, đăng trên tuần báo Trăm Hoa của chủ nhiệm kiêm chủ bút Nguyễn Bính. (Tiện thể xin lưu ý: Trăm Hoa của Nguyễn Bính là tờ báo đầu tiên đăng bài Màu tím hoa sim của Hữu Loan, sau một thời gian dài bài thơ này được truyền tụng theo lối viết tay chuyền tay).
Thật ra, cũng viết về Hà Nội, nhà thơ Hữu Loan còn có bài Đêm (in trong Giai phẩm mùa Thu, tập 1, ra ngày 29/8/1956). Bài Đêm ngắn hơn, và nhất là tình cảm trong đó có phần gượng gạo một chiều, thiếu sức thuyết phục, nếu đặt cạnh bài Tâm Sự Thủ đô này.
Chân dung nhà thơ Hữu Loan. Tranh Lê Quân
Có thể xem Tâm sự Thủ đô như một trường ca, vì bài này khá dài, gồm trên 200 câu thơ. Kết cấu của nó giống một trường ca thu nhỏ. Dòng cảm xúc trở đi trở lại với những phác họa cảnh sống người Hà Nội thời đầu kháng chiến, khi cuộc chiến giữa quân ta với quân địch trở nên quyết liệt.(“Khu Đồng Xuân/ lính trung đoàn thủ đô/ giết giặc đuổi quanh bàn thịt bò”). Nhiều người dân rời Thủ đô, tản cư về các vùng quê; rồi những đoàn quân rút đi, để lại một Hà Nội tạm bị chiếm; rồi có những người dân quay về thành phố “ở chung với giặc”, mỗi sáng mai phải “xót xa treo cờ giặc trước nhà”…
Nhưng trong Hà Nội xa hoa vẫn còn những người kháng chiến, khi “Giữa Hà Nội trưa yên lành/ Hồi còi rú thất thanh/ Kêu như người tắc họng/ Một xác Việt gian/ ngã tư nắng đọng”… Những lứa trẻ từ bỏ Thủ đô trốn ra đi về phía Việt Bắc; người trong thành khắc khoải đợi chờ… “Đến bao giờ / Việt Minh mới đánh vào Hà Nội?”
Theo ghi chú in ở cuối bài thì Tâm sự Thủ đô được Hữu Loan viết hồi những năm 1949-1950. Có lẽ vì vậy mà trong tâm sự người Hà Nội - cũng là trong trí tác giả - chưa thấy những ám ảnh của địa danh Điện Biên. Thơ chỉ mới nhắc tới những trận thắng Cao Bằng, Đông Khê, mơ ước những binh đoàn từ biên giới chuyển về trung du, kẹp vòng quanh ngoại vi thủ đô…, để một ngày nào đó, dân Hà Nội sẽ được thấy “ngày thủ đô chiến thắng”…
Nhân nhớ về ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), xin giới thiệu lại bài thơ Tâm sự Thủ đô với bạn văn và bạn đọc, nhất là những ai yêu thơ Hữu Loan.
Bài thơ “Tự sự Thủ đô” của Hữu Loan đăng trên báo Trăm Hoa, 16/12/1956
TÂM SỰ THỦ ĐÔ
Trên những chuyến xe bò Đi về Kim Liên Đi về Chèm, Vẽ … Những người Thủ đô tản cư Đoàn xe đi Chở nặng tâm tư Một góc nhà Một hè phố Mắt em biếc một chiều xưa Quán Thánh, Cổ Ngư, Bạch Mai Bóng liễu, tháp rùa Một thằng bạn một thằng con ở lại
Khấp khểnh xe đi Vấp vào đêm tối
Thủ đô Ngày mùa thu Cờ bốc lửa phố dài Cờ bốc lửa công trường Nhà hát Lớn
Thủ đô Ngày Thủ đô chào đón Đoàn giải phóng quân về Qua cầu Long Biên Sông bóng người đi Vai cao rộng Mang núi rừng Việt Bắc Ai nhìn Thủ đô Lau thầm nước mắt - Quốc ca mình Người lính Việt đầu tiên Rừng xanh thượng du Lúa vàng bình nguyên Giữa phố Thủ đô chào nhau - Đồng chí! Có người làng đi Trong đoàn lính trẻ…
Thủ đô Quân lệnh đêm Chuyền qua tường nhà Lựu đạn đen ngòm trong nắm tay Rình sau mái ngói Nắng lóa tường vôi Chữ cào xương nhức nhối “Thanh niên sống chết với Thủ đô”
Đoàn xe đi Về đường Kim Liên Về đường Chèm, Vẽ Việt Bắc âm u Đường dài Thanh Nghệ
Đoàn xe đi Sắt rít đường khuya Giặc khởi hấn rồi ! Trong Hà Nội Một thằng bạn Một thằng con ở lại
Và bắt đầu Những ngày đêm thủ đô ghê rợn Khu Đồng Xuân Lính trung đoàn Thủ đô Giết giặc, đuổi quanh bàn thịt bò Giết giặc Đạn là từ nóc chợ Hai thằng với súng bom Uất hận đương đầu…
Bỗng một đêm Thủ đô Có đoàn quân quyết tử Cắt máu tay ăn thề Ngõ vắng Thủ đô Những đơn vị rút đi Góc phố Thủ đô Bóng những người đứng lại.
Lửa cháy Thủ đô Chân trời hấp hối Xác thằng bạn Xác thằng con Trên hè phố Thủ đô
Đường tản cư khuya Lửa tóe sắt bánh xe bò Xa cửa ô rồi Trông về Kim Liên Trông về Chèm, Vẽ … Bóng hoàng hôn lên Liệm tròn huyết thệ Người quyết tử quân cuối cùng
Những người dân Thủ đô Phải về với giặc ở chung Phải đốt cờ đỏ sao vàng Thức đêm may cờ ba sắc Và những sáng mai Tay xót xa Treo cờ giặc trước nhà
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Nhưng Hà Nội Giặc xây thêm ngục tù Xe phòng Nhì Chở từ ngoại ô Từng đoàn người xiềng tay Về qua phố tối Ngồi thức đêm Hà Nội Nhìn ra miền tự do - Có thằng con Theo chính phủ Cụ Hồ !
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Hà Nội hơn Hà Nội trước Nhưng Hà Nội Thủ đô trụy lạc Hà Nội cũ lầm than Ngã Tư Sở Khâm Thiên Đèn khuya chảy vàng Những tiệm hút Những hộp đêm Mọc theo tiếng gõ giày đinh Của đoàn Tây mũ đỏ Tiếng xe tăng viễn chinh Chiều đi bụi phố Và lần theo Bóng đèn dâm ô Lũ lượt kéo nhau về Thủ đô Từng đoàn thiêu thân Sợ Ánh sáng và gió lành Tôi thành thép Cánh tay người kháng chiến
Đêm Thủ đô rét đến Trong chăn bông Nghe lạnh chiến khu về Cơm gia đình đũa bát nhớ người đi
Nhưng sáng mai Thủ đô Từng đoàn phi cơ giặc Chở tang tóc đầy trong thân sắt Ra những miền quê xanh Tiếng bom dội về Chuyển Hà Nội mông mênh Tim người Thủ đô Rung lên như đất chuyển
Những người thủ đô tản cư Những đồng bào kháng chiến Từ những vùng tự do Có người vào Thủ đô Nhìn chừng thư trôi trên dòng sông Chào thằng bạn chiến khu Mà phục tấm lòng
Những đêm Thủ đô Mắt em biếc não nùng Những giấc ngủ tơ nhung Chập chờn về ác mộng - Ai hát thì thào Đêm Thủ đô cửa đóng Bài ca của Thủ đô mùa thu Bài trường ca của những người Chiến thắng sông Lô?
Người lính gác viễn chinh Đêm nghe căm thù Về năm đầu cửa ô Quát thành tiếng súng Và giữa Hà Nội trưa yên lành Hồi còi rú thất thanh Kêu như người tắc họng Một xác Việt gian ngã tư nắng đọng
Những em mùa thu Đi trong đoàn thiếu nhi Lớn thành thanh niên Bỏ nhà ra đi Hỏi thăm đường chiến khu Việt Bắc Đời nội thành xa hoa nặng nề từng thời khắc Những người ngày xưa Chưa thù Việt Minh Đã bắt đầu đợi chờ - Đến bao giờ Biết đến bao giờ Cho đêm sáng xa hoa Vỡ Rơi Thành bóng tối Xuống xác người máu me ngổn ngang gạch ngói ? - Đến bao giờ Việt Minh mới đánh vào Hà Nội ?
Những người Bắt sống Lơ-pa và Sác-tông Những chiến sĩ Cao Bằng Đông Khê Những binh đoàn biên giới chuyển về trung du Như đi từng dãy núi Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô
Em gái Hà Nội tản cư đẹp trong màu áo vải Rồi sẽ còn những ai Trong số người ở lại ? Ngày Thủ đô chiến thắng tưng bừng Em về Thủ đô chân - phố cũ - ngập ngừng
1949-50 HỮU LOAN Nguồn: Trăm Hoa, Hà Nội, s. 8 (16.12.1956), tr. 3, 8.
Tối 25/4/2025, tại trục đường Lê Duẩn, Quận 1, TP HCM Tiểu ban diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước tổ chức sơ duyệt lễ diễu binh, diễu hành Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Tối 25/4, tại trục đường Lê Duẩn, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Chỉ đạo Trung ương kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước trong 3 năm 2023-2025 tổ chức Sơ duyệt cấp Nhà nước diễu binh, diễu hành Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).
Vòng 20 V-League 2023/24 diễn ra với những trận đấu hấp dẫn và nhiều dấu ấn cá nhân đáng chú ý. Trong đó, CLB Viettel và Hồng Lĩnh Hà Tĩnh cùng có chiến thắng quan trọng để tiếp tục nuôi hy vọng bám đuổi nhóm đầu.
Tối 25/4, tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm Mỹ thuật Chào mừng 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Trên các tuyến đường trung tâm Thành phố đã có hàng chục nghìn người dân, du khách đổ về từ sớm chọn cho mình chỗ tốt nhất. Các lực lượng diễu binh, diễu hành nghiêm túc chuẩn bị đội hình. Không khí đang hết sức náo nhiệt, rộn ràng.
Cập nhật chi tiết lịch thi đấu vòng bán kết, tranh hạng ba và chung kết AVC Women's Champions League 2025 (giải vô địch bóng chuyền các CLB nữ châu Á 2025).
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết chính quyền nước này đang tiến hành đàm phán với Trung Quốc nhằm đạt được một thỏa thuận về thuế quan, đồng thời tiết lộ rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gọi điện cho ông.
Ở tuổi 23, Lữ Thị Phương – phụ công của VTV Bình Điền Long An – vừa có trận đấu đáng nhớ nhất trong sự nghiệp khi tỏa sáng rực rỡ trong trận tứ kết AVC Champions League 2025, góp công lớn giúp đội bóng miền Tây lần đầu tiên vào tới bán kết một giải đấu cấp châu lục.
XSHCM 26/4: Được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, quay thưởng vào lúc 16h10 thứ Hai và thứ Bảy hàng tuần. Kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSBP 26/4: Xổ số Bình Phước được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Bình Phước. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSHG 26/4: Xổ số Hậu Giang được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Hậu Giang. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Theo đặc phái viên TTXVN, tối 25/4, Chủ tịch nước Lương Cường và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm cấp Nhà nước tới CHDCND Lào theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith.
Liên quan đến thông tin phản ánh có giáo viên quận Hà Đông dạy thêm bên ngoài nhà trường cho học sinh mà giáo viên đó đang dạy chính khóa, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hà Đông khẩn trương xác minh, xử lý nghiêm nếu có.
Tiền vệ Manuel Ugarte của MU được cho là đang hẹn hò với người mẫu kiêm người nổi tiếng từng có quan hệ tình cảm với Kylian Mbappe, sau khi cô này dường như lỡ tiết lộ mối quan hệ trên TikTok.
Lễ Sơ duyệt cấp Nhà nước Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) được tổ chức tại trục đường Lê Duẩn, Quận 1, TP HCM.
Tiền đạo Matheus Cunha đang tiến rất gần đến việc trở thành bản hợp đồng đầu tiên của MU trong mùa hè này, với mức phí chuyển nhượng lên tới 62,5 triệu bảng.
Bộ phim "The Sound Of Music" (Giai điệu hạnh phúc), ra mắt vào đầu năm 1965, đã trở thành một biểu tượng văn hóa không thể thiếu trong lịch sử điện ảnh.