Edward Snowden rời Hong Kong: Bắt đầu cuộc chạy trốn dẫn độ

(Thethaovanhoa.vn) - Ngày 23/6, Hong Kong (Trung Quốc) đã để Edward Snowden, người tiết lộ chương trình giám sát Internet tuyệt mật của tình báo Mỹ, rời khỏi đặc khu hành chính này tới một nước thứ ba. Việc này đã giúp Hong Kong và Trung Quốc đại lục thoát khỏi những rắc rối liên quan tới việc dẫn độ Snowden, nhưng đồng thời mở ra nhiều phỏng đoán liên quan tới việc anh sẽ đi đâu sau biến cố. 

Edward Snowden đã bất ngờ rời Hong Kong để tới Moskva trong ngày 23/6.

Anh rời đi ngay khi vừa bị nhà chức trách Mỹ cáo buộc phạm tội trộm cắp tài sản của chính quyền, loan tin về các thông tin quốc phòng khi chưa được phép và cố ý thông báo tin mật cho người thứ ba khi không được phép. Hai cáo buộc sau thuộc Luật chống gián điệp của Mỹ.

Cuộc di chuyển chóng vánh

Mỹ cũng đã yêu cầu Hong Kong dẫn độ Snowden về nước. "Chính quyền Mỹ đã đề nghị chính quyền Hong Kong ban lệnh bắt với Snowden" - đặc khu Hong Kong nói trong một thông báo đưa ra hôm 23/6 - "Tuy nhiên do tài liệu của chính quyền Mỹ chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của Hong Kong, chính quyền đặc khu đã yêu cầu Mỹ cung cấp thêm thông tin. Khi chính quyền Hong Kong chưa có đủ thông tin để xử lý lệnh bắt, không có cơ sở pháp lý nào để cản đường Snowden rời khỏi Hong Kong".

Hong Kong đã được Anh trao trả lại Trung Quốc vào năm 1997. Mặc dù là đặc khu tự trị, với hệ thống pháp lý hoạt động độc lập và hệ thống dẫn độ riêng, Bắc Kinh vẫn nắm quyền kiểm soát Hong Kong trên các vấn đề ngoại giao.

Theo Willy Lam, một nhà phân tích chính trị tại Đại học Trung Quốc ở Hong Kong, "nhiều khả năng" chính quyền Bắc Kinh đã có chỉ thị để các quan chức Hong Kong không giao Snowden cho Mỹ.

“Quyết định không giao anh ấy cho Mỹ cơ bản được thực hiện ở Bắc Kinh" - Lam nói với tờ Los Angeles Times - "Về phần mình, Hong Kong đã chọn một giải pháp rút lui thông minh để tránh lâm vào các tình huống phức tạp hơn".

Đã có một cơn sốt phỏng đoán trong báo giới liên quan tới điểm dừng chân cuối của Snowden. Hãng tin Interfax của Nga dẫn lời Hãng Hàng không Aeroflot nói rằng có một tấm vé mang tên Snowden trên một chuyến bay từ Moskva tới Cuba. Itar-Tass thì dẫn nguồn tin cho biết Snowden sẽ bay từ thủ đô Havana của Cuba tới thủ đô Caracas của Venezuela.Một quan chức Bộ Ngoại giao Nga giấu tên nói với tờ Los Angeles Times rằng Snowden không có visa nhập cảnh của Nga nên anh sẽ không thể đi đâu ra khỏi khu vực trung chuyển của sân bay. "Ngay cả khi có lệnh của Cảnh sát quốc tế đòi bắt giữ anh ấy, các đơn vị cảnh sát của chúng tôi sẽ không thể vào khu vực trung chuyển này" - vị quan chức tuyên bố.

Phát ngôn viên của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Dmitry Peskov tuyên bố Nga không biết gì về kế hoạch của Snowden, về việc anh có tới nước này hay không. Nhưng ông khẳng định nếu Snowden xin tị nạn chính trị, Nga sẽ xem xét. "Chúng tôi có các quy trình đặc biệt cho những vụ như thế này" - ông nói.

Còn theo tờ South China Morning Post, đích đến cuối cùng của Snowden có thể là Ecuador hoặc Iceland. Một phát ngôn viên của Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng ông không rõ về nơi ở của Snowden, cũng như kế hoạch di chuyển của anh.

Trang web rò rỉ tin mật WikiLeaks tuyên bố đã ra tay giúp Snowden có cơ hội được tị nạn chính trị tại một quốc gia dân chủ. Tuy nhiên trang web không nói rõ quốc gia dân chủ đó nằm ở đâu, ngoài việc cho biết Snowden đang bay trên không phận Nga.

Bê bối tiếp tục lan rộng

Diễn biến mới xuất hiện khi vụ bê bối do Snowden phanh phui tiếp tục lan rộng khó kiểm soát. Tờ South China Morning Post đã dẫn lời anh cho biết rằng Mỹ từng tấn công qua mạng nhiều công ty điện thoại di động Trung Quốc và còn đưa Đại học Thanh Hoa vào tầm ngắm.

Các tài liệu do Snowden cung cấp tới nay cho thấy Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) của Mỹ đã tiếp cận được với một lượng lớn thông tin Internet như thư điện tử, thông tin trong các phòng chat, các đoạn video... Việc thu thập thông tin diễn ra dưới một chương trình mang tên Prism. Hong Kong đã gửi văn bản tới Mỹ yêu cầu làm rõ thông tin về các vụ đột nhập vào các hệ thống máy tính nằm ở Hong Kong.