Nhà văn May: 'Một miếng trăng ngon' - hành trình tìm lại hương vị Trung thu

Là một cái tên còn khá mới mẻ trong những nhà văn Việt Nam viết sách cho thiếu nhi hiện nay, nhưng có thể nói May cũng đã để lại dấu ấn riêng qua mỗi cuốn sách mà cô ra mắt các bạn đọc nhỏ tuổi. Những trang sách viết cho thiếu nhi của nhà văn May rất đỗi nhẹ nhàng, êm ái, lại thấm đẫm tính văn học với ngôn từ được trau chuốt kĩ lưỡng, giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ nhỏ từ chính những điều bình dị nhất, như việc cùng các em gieo xuống đất một hạt giống và chờ nó nảy mầm, nhắc nhở các em bỏ rác vào đúng nơi quy định hay thủ thỉ cùng các em những lời yêu thương…

Mới nhất, cuốn sách Một miếng trăng ngon (NXB Hà Nội và Crabit Kidbooks) của tác giả May ra mắt đúng dịp Trung thu năm nay đang được đông đảo bạn đọc nhỏ tuổi cùng cha mẹ đón nhận hết sức nồng nhiệt, bởi một câu chuyện đồng thoại nhẹ nhàng, hấp dẫn, phù hợp cho mọi lứa tuổi, cùng với thông điệp mà tác giả mong muốn gửi gắm: người lớn hãy lưu giữ cho trẻ thơ những nét đẹp trong trẻo của ngày tết trung thu truyền thống.

Thể thao và Văn hoá đã có trò chuyện với tác giả May để hiểu thêm về Một miếng trăng ngon và về công việc viết sách thiếu nhi của cô!

"Đằng sau cái tên sách có vẻ là lạ - "Một miếng trăng ngon""

* Chào May, "Một miếng trăng ngon" là cái tên rất gây tò mò. Xưa nay thường các tác giả vẫn hay ví von trăng như chiếc thuyền này, rồi như lưỡi liềm, còn ví mặt trăng như một chiếc bánh ngon thì có lẽ đây là lần đầu. Vì đâu mà May lại nghĩ ra ý tưởng đó?

- Ý tưởng câu chuyện Một miếng trăng ngon đến với tôi trong một chuyến về thăm quê ngoại cùng các con. Khi cùng nhau ngắm vầng trăng quê rất tròn và sáng, con gái thốt lên: "Mẹ ơi, mặt trăng ngon quá, con muốn ăn bánh mặt trăng". Rồi ba mẹ con cứ thế đùa vui với nhau về hương vị của chiếc bánh mặt trăng đang treo trên bầu trời ấy và ngay lập tức, cụm từ "Một miếng trăng ngon" cũng được sắp xếp hoàn chỉnh trong đầu tôi. Quá đỗi thích thú với ý tưởng này, nên tôi quyết định tạo ra một câu chuyện mùa trăng thật đẹp.

* Cảm xúc của cô con gái như thế nào khi biết được từ chính câu nói của mình mà mẹ đã sáng tác thành hẳn một cuốn sách thấm đẫm tinh thần trung thu như thế?

- Bạn ấy luôn khẳng định ước mơ của mình là trở thành một nhà văn như mẹ, nên việc trở thành nguồn cảm hứng và khơi gợi ý tưởng để mẹ viết sách là chuyện tự hào chẳng gì bằng. Khi được cầm cuốn sách trong tay, bạn ấy đã ôm lấy cuốn sách và đi khoe với tất cả mọi người trong nhà rằng chính mình đã gợi cho mẹ ý tưởng viết câu chuyện này đấy.

* Là một tác giả viết sách, hẳn May không thể không có những quan sát và chiêm nghiệm riêng mình. Vậy May thấy Trung thu của những em bé thế hệ như con mình có khác nhiều so với thế hệ May không?

- Là một người sinh ra ở thế hệ cuối 8X, tôi may mắn vẫn được đón những Trung thu truyền thống tuyệt đẹp khi mình còn bé. Nào là hì hục làm đèn ông sao, nào là rồng rắn rước đèn dưới ánh trăng lấp lánh, nào là quây quần cùng gia đình phá cỗ trông trăng.

 Nhưng Trung thu của trẻ bây giờ khác quá. Tôi ái ngại khi nhìn những chương trình tạp kỹ quá sức ồn ào, những bữa tiệc Trung thu thiếu vắng thức quà mùa Thu, những chiếc đèn lồng thời thượng nhưng xa lạ, những nẻo đường chật cứng vì ai ai cũng đổ ra đường.

Tôi chắc rằng rất ít đứa trẻ biết được ý nghĩa thực sự của lễ Trung thu, cũng ít đứa trẻ có thể ngước mắt lên ngắm nhìn vầng trăng rằm rất tròn, rất sáng, bởi đã có quá nhiều ánh sáng, nhiều ồn ào che lấp nó.

* "Một miếng trăng ngon" ra mắt vào đúng dịp Trung thu năm nay, được biết, đó cũng là mong ước của May khi muốn đem tới cho các bạn đọc nhỏ tuổi của mình (và cả cha mẹ chúng) những cảm giác về một trung thu truyền thống đúng nghĩa, vừa có cái rộn ràng của không khí trung thu lại vừa có cảm giác êm đềm, nhẹ nhàng mà ý nghĩa của một dịp đoàn viên?

- Hành trình đi tìm bánh mặt trăng của chú lùn Tí Xíu trong cuốn sách Một miếng trăng ngon cũng là cuộc hành trình tìm lại hương vị trung thu truyền thống mà tôi muốn gửi đến các bạn nhỏ và các bậc cha mẹ. Trung thu không phải dịp để đổ ra đường mà là dịp đoàn viên trong ngôi nhà ấm cúng. Mâm cỗ trông trăng cũng chẳng cần bánh trái đắt đỏ mà chỉ cần những thức quà mùa Thu đương độ thơm ngọt nhất: một gói cốm dẻo, một trái hồng mọng, một miếng bánh nướng, bánh dẻo thơm dậy vị xưa… Có rộn rã, thì rộn rã bởi tiếng cười trẻ nhỏ, có rực rỡ, thì rực rỡ bởi ánh trăng rằm vằng vặc.

Tôi muốn nói với các bạn nhỏ rằng, trung thu ngọt ngào như thế đó…

"Càng viết cho trẻ em lại càng cần sự cẩn trọng và tinh tế"

* "Nếu tớ gieo một hạt giống" (NXB Hà Nội và Công ty sách Lionbooks, 2021) là cuốn sách thiếu nhi đầu tiên của May, nhưng đó không phải là cuốn sách đầu tay. Bởi, trước đó độc giả đã biết đến May với những tác phẩm viết về tình yêu, về phụ nữ… May có thể chia sẻ một chút về điều này?

- Hành trình đến với văn chương của tôi bắt đầu từ một chuyện mục Blog trên một trang tin giải trí. Những bài viết của tôi khi ấy được độc giả đón nhận bất ngờ, có những bài còn gây "bão" với hàng nghìn bình luận qua lại. Đây là động lực để tôi ra mắt một số cuốn tản văn và tiểu thuyết, xoay quanh những trăn trở, suy tư của người phụ nữ về tình yêu, và hạnh phúc.

Khi ấy, tôi cũng ngỡ rằng mình sẽ mãi chung thủy với chủ đề này, cho đến khi tìm thấy hạnh phúc trong việc sáng tác cho thiếu nhi.

* Viết sách cho thiếu nhi có khác nhiều không so với khi viết sách cho người lớn?

- Khác chứ. Khác biệt lớn nhất có lẽ là ở góc nhìn. Khi viết cho trẻ con, tôi sẽ phải bé lại, trong trẻo lại. Bởi bạn không thể viết sách cho trẻ con khi cứ giữ khư khư những quan niệm của người lớn. Bạn phải là một đứa trẻ khi viết, để tránh dạy dỗ hay áp đặt.

* Và có dễ hơn không? Hay khó hơn?

- Khó hơn, tôi nghĩ vậy. Đối với tôi, sách là thứ chạm đến tâm hồn trẻ dễ nhất và nhanh nhất. Mà bất cứ thứ gì tác động đến tâm hồn non nớt của trẻ thơ luôn cần phải tinh tế và cẩn trọng hết mực. Tôi luôn mong ước ru vỗ tâm hồn trẻ bằng những ngôn từ đẹp đẽ nhưng giản dị, nâng niu nghĩ suy của chúng bằng những câu chuyện trong lành không cần rao giảng quá nhiều bài học.

Con gái tôi vẫn thường thắc mắc "Sao mẹ viết đi viết lại truyện này mãi chưa xong?", bởi có khi tôi nâng lên đặt xuống một từ, cân nhắc một tình huống đến cả tháng trời.

* Hiện nay, sách cho thiếu nhi ở Việt Nam, có thể nói, chưa bao giờ lại phong phú, đa dạng như thế. Vậy đâu sẽ là những điều khiến cho độc giả, nhất là các bậc cha mẹ, những người đang đi tìm chọn sách cho con cái họ, dừng lại và cầm lên một cuốn sách của May?

- Tôi nghĩ rằng, những độc giả mong muốn một cuốn sách êm đềm và sâu lắng như một lời ru sẽ chọn sách của tôi. Như một lời ru nghe hoài nhưng không bao giờ chán, tôi mong những cuốn sách của mình sẽ mãi ngân nga trong lòng mỗi đứa trẻ, mỗi ngày gieo một hạt giống ngọt vào tâm hồn chúng để chờ nảy mầm xanh.

Những cuốn sách mà tôi đã ra mắt như Nếu tớ gieo một hạt giống…; Nếu tớ không vứt rác thải bừa bãi…; Trời tối rồi, em bé của mẹ ơi; Trời sáng rồi, mình dậy nhé bé ơi, hay mới đây nhất là Một miếng trăng ngon đều là những hạt giống ngọt ngào và êm đềm như thế.

"Chính những căng thẳng khi làm một người mẹ bỉm sữa đã khiến tôi trở thành tác giả viết cho thiếu nhi"

* Nhiều độc giả (ở Hải Phòng) đi dự những sự kiện có sự tham gia của May đã rất quen thuộc với hình ảnh một người mẹ lúc nào cũng có 1 - 2 "cái đuôi" bám theo. Đôi lúc có "cái đuôi" còn bám rất chặt và gây rắc rối nữa… Có vẻ như tác giả May không chỉ bận rộn với việc sáng tác và cũng không hề thơ thới như nhiều người vẫn hay nghĩ về các nhà văn?

- Tôi là một người mẹ có hai cô con gái nhỏ. Cuộc sống hiện tại của tôi có thể mô tả bằng hai câu hát mà con gái tôi vẫn thích hát tặng mẹ: "Cơm con ăn, tay mẹ nấu. Nước con uống, tay mẹ đun". Làm một người mẹ viết văn nên sự yên tĩnh hay thảnh thơi với tôi là điều khá xa xỉ.

* Trên trang cá nhân và cả trong những cuộc trò chuyện, May luôn tự nhận mình là một bà mẹ full-time, vậy thời gian dành cho văn chương và sáng tác của May là lúc nào?

- Không thể hy vọng vào một buổi sáng yên tĩnh, khi bạn có thể đốt nến thơm, bật nhạc và viết đâu. Nhưng bù lại, tôi sẽ nghĩ về những câu chuyện, sẽ say sưa xây dựng tình huống, kiếm tìm một từ vựng đẹp khi nấu cơm, khi giặt đồ, dọn nhà, tưới cây…

Khi khung câu chuyện đã dựng nên, nhân vật đã được định hình, và tôi đã điểm xuyết được vào đó một vài từ ngữ mà mình tâm đắc thì việc hoàn chỉnh tác phẩm sẽ nhanh và dễ hơn rất nhiều. Tác phẩm Một miếng trăng ngon cũng được tạo nên nhanh chóng như thế trong đầu, khi tay tôi đang bận rộn nào là nướng ngô, nướng thịt, làm bánh… phục vụ tụi trẻ con trong chuyến thăm quê.

* Cùng lúc chăm sóc hai con nhỏ và sáng tác liên tục, nói là sắp xếp khéo hay giỏi cân bằng thì tôi nghĩ cũng khó mà không tránh khỏi những khi muốn "bốc hoả". Nhiều bà mẹ bỉm sữa khác chẳng sáng tác văn chương, chỉ riêng chuyện chăm con thôi là cũng kêu than lắm rồi. May đã làm gì những khi căng thẳng đến cực độ như thế?

- Tôi nghĩ rằng chính cuộc sống bận rộn của một người mẹ bỉm sữa đã cho mình chất liệu dồi dào để trở thành tác giả sách thiếu nhi. Những tác phẩm của tôi đã ra đời trong tiếng cười, tiếng khóc, tiếng hát hò và cãi vã của hai cô con gái nhỏ. Chính việc được bận rộn, được yêu thương, giận dỗi, thậm chí cáu giận đã khiến tôi được sống trong thế giới trẻ thơ của con một cách sống động nhất.

Trước đây, mọi người thường nói với tôi rằng: "Khi lấy chồng, sinh con thì sẽ chẳng còn cảm hứng để viết nữa". Nhưng tôi vẫn viết, thậm chí còn viết nhiều hơn, không chỉ văn học thiếu nhi mà sắp tới tôi sẽ quay trở lại với những tác phẩm dành cho người lớn.

Dù đã là một người mẹ, bạn vẫn có thể theo đuổi đam mê, giữ gìn khoảng trời riêng của mình. Nhưng trước tiên hãy từ bỏ nỗi sợ và chấp nhận thay đổi. Chấp nhận bản nhạc du dương có thêm tiếng khóc của trẻ, chấp nhận bức tranh bạn mới vẽ có thêm vài vệt màu… Bạn thay đổi để làm mẹ chứ đừng từ bỏ chính mình để trở thành mẹ. Và dĩ nhiên, bạn cũng đừng quên những cuốn sách.

Khoảng thời gian đọc sách cùng con luôn là thời gian trị liệu cho cả con và mẹ, để hiểu nhau và yêu nhau hơn.

* Năm 2023 này được cho sẽ là một năm rực rỡ với tác giả May bởi có nhiều đầu sách đã đến tay bạn đọc nhỏ tuổi và còn nhiều đầu sách khác đang ấp ủ ra mắt trong thời gian tới. May có thể chia sẻ đôi chút về những tác phẩm ấy?

- Trong năm 2023, tôi sẽ cho ra mắt khoảng 10 đầu sách thiếu nhi. Cuối tháng 9, một bộ sách tranh do NXB Kim Đồng phát hành sẽ sớm đến tay độc giả. Đây là một bộ sách cảm động về tình mẫu tử và phụ tử, với niềm tin đẹp đẽ rằng mỗi đứa con sẽ luôn nhận ra cha và mẹ cho dù ở bất cứ nơi đâu. Tiếp theo là một bộ sách tranh nói về niềm mơ ước cũ cũng sẽ do NXB Kim Đồng xuất bản.

Đặc biệt, tôi có hai tác phẩm sẽ ra mắt vào dịp Giáng sinh và tết Nguyên Đán. Tuy rằng sách thiếu nhi về hai chủ đề này đã rất phong phú, nhưng tôi tin đây sẽ là những câu chuyện mới lạ, hấp dẫn các bạn đọc nhỏ tuổi lẫn các bậc phụ huynh.

* Cám ơn May và chờ đón những cuốn sách mới của bạn!