Nguyên nhân khiến giá dầu thế giới 'neo' ở mức cao​

Giá dầu đang có xu hướng quay trở lại mức cao ghi nhận được khi căng thẳng Nga-Ukraine mới bắt đầu và chưa có dấu hiệu sớm hạ nhiệt.

Giá dầu thế giới tiếp tục tăng do những lo ngại về nguồn cung

Giá dầu thế giới ngày 27/5 tiếp tục tăng cao do những lo ngại về nguồn cung hạn hẹp, trong bối cảnh Mỹ bắt đầu vào mùa Hè, mùa cao điểm đi lại tại quốc gia nay.

Giá dầu Brent có thời điểm vượt 124 USD/thùng, mức cao nhất kể từ giữa tháng 3/2022 sau khi Liên minh châu Âu (EU) thông báo sẽ giảm 90% dầu nhập khẩu của Nga từ nay đến cuối năm. Sau đó, giá dầu đã giảm về quanh mức 117 USD/thùng, chủ yếu do đồn đoán Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) sẽ bơm thêm dầu.

Tuy nhiên, thông báo chính thức sau đó của OPEC cho thấy mức tăng không đủ để hạ nhiệt giá và kiềm chế lạm phát toàn cầu. Lệnh cấm vận của EU và nhu cầu hồi phục tại Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, cũng sẽ giữ giá dầu ở mức cao.

Matt Smith, nhà phân tích dầu phụ trách khu vực châu Mỹ tại hãng phân tích Kpler, cho rằng giá dầu sẽ neo ở mức 3 chữ số thêm một thời gian nữa. Ông cho biết thêm nếu nhu cầu của Trung Quốc tăng mạnh sau phong tỏa và sản lượng dầu của Nga tiếp tục giảm, việc giá dầu tăng lên lại mốc 139 USD/thùng ghi nhận được hồi đầu năm nay là có khả năng.

Châu Âu tìm kiếm nguồn cung thay thế dầu Nga

Nhà phân tích Smith cho rằng ngay cả khi lạm phát tăng vọt trong bối cảnh kinh tế trì trệ, làm dấy lên rủi ro suy thoái, nhu cầu dầu thế giới cũng không giảm đủ mạnh để hạ giá như năm 2008. Vì vấn đề nằm ở nguồn cung, do vậy dù kinh tế suy thoái cũng không khiến giá dầu sụt giảm.

Ngày 3/6, EU chính thức thông qua lệnh cấm vận dầu Nga, nằm trong gói trừng phạt thứ 6 áp lên Moskva liên quan đến việc nước này tiến hàng chiến dịch quân sự tại Ukraine hồi tháng 2/2022. Phần lớn các nước EU sẽ có 6 tháng để giảm dần nhập dầu Nga, và 8 tháng với các sản phẩm khác từ dầu.

Theo nhà phân tích Smith, khối này có thể vẫn mua một số dầu từ Nga, đồng thời tìm kiếm các nhà cung cấp thay thế. Dữ liệu của Kpler cho thấy nhập khẩu dầu của EU từ Angola đã tăng gấp ba lần kể từ khi bắt đầu căng thẳng, còn nhập khẩu dầu từ Brazil và Iraq tăng lần lượt 50% và 40%.

Roslan Khasawneh, nhà phân tích nhiên liệu tại Công ty dữ liệu năng lượng Vortexa, cho biết việc tìm kiếm nguồn dầu từ các địa điểm xa xôi hơn cũng vẫn khiến giá neo ở mức cao do chi phí vận chuyển sẽ tăng vì đi đường dài.

Các chính phủ có thể tung ra nhiều chính sách để hạ giá, trong đó có trợ giá nhiên liệu và áp trần giá xăng. Tuy nhiên, điều thế giới cần nhất hiện tại là tăng cung đáng kể, thì rất khó xảy ra.

Không có nhiều lựa chọn thay thế

Năm 2021, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Nga đóng góp 14% nguồn cung dầu toàn cầu. Vì thế, các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga đã tạo ra khoảng trống lớn về nguồn cung trên thị trường "vàng đen" thế giới. IEA cho biết trong tháng Tư, sản xuất của Nga giảm gần 1 triệu thùng/ngày và con số này có thể lên đến 3 triệu thùng/ngày vào nửa cuối năm 2022.

OPEC và các đồng minh, còn gọi là OPEC+, ngày 2/6 đã nhất trí tăng sản lượng thêm 648.000 thùng/ngày trong tháng Bảy và 8/2022, nhiều hơn 200.000 thùng so với kế hoạch cũ. IEA dự báo sản lượng dầu toàn cầu, nếu không tính Nga, sẽ phải tăng thêm hơn 3 triệu thùng/ngày trong năm nay để cân bằng tác động của lệnh trừng phạt.

Tuy nhiên, ông Smith cho rằng việc này rất khó đạt được. Từ trước khi căng thẳng xảy ra, các nước sản xuất dầu đã giảm đầu tư vào lĩnh vực này để chuyển hướng sang năng lượng tái tạo. Bên cạnh đó, năng lực của OPEC cũng hạn chế. OPEC+ từ lâu đã khó đạt mục tiêu sản lượng, ngay cả khi các nước thành viên chủ chốt của OPEC như Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Kuwait đã xuất khẩu ít hơn trong tháng 4/2022.

Giovanni Staunovo, chiến lược gia tại ngân hàng đầu tư UBS (Thụy Sỹ), ngày 2/6 cho biết nhiều nước OPEC+ đã chạm giới hạn sản xuất, đồng nghĩa với việc mức tăng thực tế có thể chỉ bằng 50% mức tăng mục tiêu.

• Giá dầu thế giới tiếp tục tăng do những lo ngại về nguồn cung
• Giá dầu thế giới giảm 2,5% trong phiên 18/5
• Giá dầu châu Á giảm sáng 16/5 do hoạt động chốt lời

Nhu cầu lớn trên toàn cầu

Các thành phố lớn của Trung Quốc, trong đó có Thượng Hải và Bắc Kinh, đã trong tình trạng phong tỏa suốt nhiều tháng qua, làm hạn chế nhu cầu của nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới này. Tuy nhiên, Chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu rút dần các hạn chế, nhu cầu tăng trở lại có thể kéo giá dầu lên cao.

Trung Quốc có thể tăng cường nhập khẩu dầu Nga, khi dầu Urals đang được bán với giá thấp hơn 34 USD/thùng so với dầu Brent. Vortexa ước tính Trung Quốc đã nhập 1,1 triệu thùng dầu/ngày từ Nga trong tháng 5/2022, tăng khoảng 37% so với mức trung bình của cùng kỳ năm 2021.

Trong khi đó, nhà phân tích Smith của Kpler cho biết nhu cầu của Trung Quốc sẽ không “tăng vọt” do các lệnh hạn chế chỉ được dỡ bỏ từ từ.

Nhu cầu nhiên liệu tại Mỹ cũng không giảm nhiều, bất chấp giá hiện ở mức kỷ lục. Tuần trước, lượng xăng bán ra tại các trạm xăng của Mỹ chỉ giảm khoảng 5% so với tuần trước đó. Giá xăng tại đây đã tăng hơn 50% trong một năm qua, lên 4,6 USD/gallon (1 gallon =3,78 lít) cuối tháng trước.

Minh Hằng (Theo CNN)