Pep gặp lại “người thầy” Bielsa: Bác học bóng đá & học trò của chiến thắng

(TT&VH) - Trận đấu cuối cùng của Pep Guardiola sẽ là cuộc đối đầu thú vị với một HLV mà ông đã từng phải lái xe cả đêm đến nhà và thỉnh giáo về bóng đá: HLV Marcelo Bielsa.

Cuộc trò chuyện ấy diễn ra trong suốt 11 giờ đồng hồ, ở ngoại ô Rosario, và nó hẳn nhiên đã tác động rất mạnh đến cách Pep xây dựng đội Barcelona sau này. Trong đêm ấy, Bielsa đã hỏi Guardiola rằng: “Anh có thật sự “máu me” không?”. Pep bảo “có”, và Bielsa bắt đầu thuyết giảng về nghệ thuật pressing, một trong hai yếu tố quan trọng cấu thành nên tiqui-taca: Bạn không chỉ phải cầm được bóng, mà phải biết cách đoạt lại nó chỉ trong 6 giây sau khi mất bóng.

Đêm nay Guardiola và Marcelo Bielsa lại đối đầu nhau - Ảnh Getty

Tờ Marca từng bình luận về trận hòa 2-2 giữa Bilbao và Barca ở lượt đi mùa này rằng “cứ như thể hai đội Barca đá với nhau vậy”. Thời điểm ấy, Bielsa đã cho Bilbao chơi đôi công, một lối đá được coi là hành vi tự sát trước Barca, dựa trên nền tảng pressing liên tục và kèm người một cách linh động. Các trung vệ sẵn sàng dâng lên rất cao để bắt Messi, hoặc Fabregas. Cặp tiền vệ trung tâm luôn án ngữ trước mặt các tiền vệ con thoi của Barca để ngăn chặn những pha dâng lên đột kích. Thậm chí, Fernando Llorente cũng thường xuyên áp sát cặp trung vệ của Barca, và thủ môn Victor Valdes đã rất nhiều lần phải phá bóng trước sức ép của Bilbao, một điều không thường thấy ở anh.

Bielsa rõ ràng là một nhà tư tưởng lớn của bóng đá hiện đại, người đã đặt nền móng cho lối chơi pressing ở khắp nơi ông đến, từ các CLB ông từng dẫn dắt ở Argentina, đến chính ĐT Argentina sau này, rồi ĐT Chile và bây giờ là Bilbao. Trước khi ông đến, Bilbao thậm chí bị coi là đội bóng chơi đậm phong cách Anh nhất Liga, nặng về thể lực và bóng dài, nhưng bây giờ, họ là một trong những đội chuyền bóng tốt nhất.

Hệ tư tưởng được hình thành bằng quá trình lao động và hấp thụ kiến thức hết sức nghiêm túc: “Ông không suy nghĩ điều gì khác ngoài bóng đá, và không hề nghỉ ngơi” – Llorente nói. Tiền vệ Iker Muniain bông đùa: “Hôm nay, chúng tôi sẽ phải xem 600 băng hình và nghe 32 bài giảng”.

Có thể là anh nói hơi quá, nhưng khối lượng công việc mà Bielsa gánh lên vai mỗi ngày thật sự khủng khiếp. Martin Posse, người từng là học trò của Bielsa ở Velez Sarsfield, nhớ lại: “Vào ngày cưới của tôi, trong buổi lễ diễn ra vài giờ sau trận đấu chúng tôi đá với Boca Juniors, Bielsa đã có mặt với cuốn băng hình ghi lại trận đấu chúng tôi vừa chơi trên tay”. Bielsa quá chú trọng vào chi tiết (có tin đồn rằng ông thậm chí tự mình đi đo đạc kích thước sân khách để xem có thể áp dụng đấu pháp nào), và có phương pháp huấn luyện cặn kẽ đến mức các cầu thủ đích thực trở thành một quân cờ trên sân, và chỉ cần tuân theo những chỉ đạo hết sức chi tiết của ông (đôi khi ông “chỉ đạo hiện trường” bằng cách bảo một cầu thủ di chuyển chính xác đến từng số bước chân) .

Đó có lẽ là một hạn chế khiến các đội của Bielsa luôn chơi rất hay, đẹp và có bản sắc, nhưng thiếu đi sự phá cách từ chính bản thân các cầu thủ, bởi ảnh hưởng quá uyên bác và “tận nơi” của Bielsa. Và những người có cá tính mạnh thì đôi khi không chấp nhận việc trở thành một cái máy trong hệ thống của Bielsa.

Đó có thể xem như một trong những nguyên nhân khiến các đội mà Bielsa dẫn dắt luôn thiếu một cú rướn cuối cùng để chạm vào vinh quang. Giai đoạn không thật sự thành công với hai thế hệ rất xuất sắc của ĐT Argentina từ 1998-2004, thất bại tan nát của Bilbao trước Atletico Madrid ở chung kết Europa League mới đây là những minh chứng rõ nét.

Ông còn là một con người quân tử đến mức bị coi là lập dị (biệt danh của ông là El Loco, tức “gã điên”). Bielsa không chấp nhận những cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền, vì ông cho rằng đài lớn hay đài nhỏ đều có quyền bình đẳng về thông tin. Ông cũng được mô tả là một con người khép kín, nội tâm, và bị ám ảnh quá nhiều bởi bóng đá. Đó không phải là một cá tính hấp dẫn, và tất nhiên, không phải một cá tính chiến thắng.

Vì thế, dù Bielsa thật sự là một trong những học giả uyên bác bậc nhất của bóng đá hiện tại, thì vinh quang cuối cùng có lẽ vẫn khó mà thuộc về ông, như nhiều lần đã qua!