Phát hiện vĩ đại về lăng mộ pharaoh Thutmose II

Hơn 100 năm sau khi lăng mộ của pharaoh huyền thoại Tutankhamun được phát hiện một cách ngoạn mục, các nhà khảo cổ lại có một phát hiện đáng kinh ngạc không kém.

Cụ thể, cuối tháng 2 vừa qua, các chuyên gia đã tìm thấy lăng mộ của pharaoh Thutmose II, vị vua của triều đại thứ 18 của Ai Cập, người từng sống và trị vì cách đây gần 3.500 năm.

Được đặt tên là "Lăng mộ C4", địa điểm này nằm cách Thung lũng các vị Vua khoảng 2,4km về phía Tây, thuộc khu vực Luxor của Ai Cập, theo thông tin từ Bộ Du lịch và Cổ vật Ai Cập.

Hành trình khám phá lăng mộ mới

Lăng mộ của vị pharaoh này đã là một bí ẩn tồn tại trong nhiều thế hệ nhưng nhóm nghiên cứu do Piers Litherland tại Đại học Cambridge dẫn đầu đã giải mã thành công.

"Một loạt các manh mối tinh vi đã giúp các nhà khảo cổ xác định nơi an nghỉ của Thutmose II, giải đáp 1 trong những bí ẩn lớn của Ai Cập cổ đại. Lăng mộ này trước đây chưa bao giờ được xác định vì người ta luôn cho rằng nó nằm ở phía bên kia của ngọn núi, gần Thung lũng các vị Vua" - giáo sư Litherland nói với tờ The Times.

Đây là lăng mộ hoàng gia đầu tiên được tìm thấy tại Luxor kể từ khi lăng mộ của Tutankhamun - hậu duệ của Thutmose II - được phát hiện vào năm 1922.

Thung lũng các vị Vua, khu khảo cổ nổi tiếng ở phía Đông Ai Cập, vốn đã được biết đến là nơi chôn cất các nhân vật hoàng gia quan trọng của Tân Vương quốc (thế kỷ 16 - thế kỷ 11 trước Công nguyên), bao gồm Hatshepsut, Thutmose I, Amenhotep I và Tutankhamun.

Cửa vào lăng mộ và lối đi chính của nó thực chất đã được phát hiện từ năm 2022 nhưng chỉ đến nay, nó mới chính thức được xác nhận là nơi an nghỉ của Thutmose II.

Phát hiện này là kết quả của sứ mệnh hợp tác giữa Quỹ Nghiên cứu Tân Vương quốc của GS Litherland - một tổ chức học thuật độc lập của Anh - và Bộ Du lịch và Cổ vật Ai Cập.

GS Litherland, người đã khám phá Thung lũng các vị Vua hơn 1 thập kỷ trước, tình cờ phát hiện một cầu thang đá dưới chân một vách đá dựng đứng.

"Chiếc cầu thang lớn được đục trực tiếp vào đá dẫn đến một hành lang rộng và sâu - một dấu hiệu của những công trình hoành tráng. Ban đầu, chúng tôi nghĩ rằng có thể đây là lăng mộ của một vương phi nhưng chiếc cầu thang rộng và cánh cửa lớn cho thấy, đây là một lăng mộ quan trọng hơn nhiều" - GS Litherland cho biết.

Tuy nhiên, lối vào này bị lấp đầy bởi cát và trầm tích đá vôi - tàn tích từ những trận lũ cổ đại - khiến nhóm nghiên cứu phải mất nhiều thời gian để khai quật. Họ chỉ có thể tiến vào bên trong sau khi bò qua một hành lang dài 10m với một khe hở nhỏ trên đỉnh.

Bên trong hầm mộ vừa phát hiện, GS Litherland phát hiện tàn tích của một trần nhà sơn xanh với các ngôi sao màu vàng - một đặc điểm chỉ xuất hiện trong các lăng mộ của các vị vua. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu phát hiện các bức tranh trang trí mô tả Amduat (một văn bản tôn giáo chỉ dành riêng cho các vị vua) - một phát hiện vô cùng quan trọng.

Thêm vào đó, các mảnh vỡ của bình thạch cao được khắc chữ xác nhận Thutmose II là "vị vua đã khuất", bên cạnh tên của vợ ông, Hatshepsut. Một số mảnh vỡ này là từ bình đựng nội tạng (canopic jars), có khả năng đã được sử dụng trong quá trình ướp xác.

Không giống như lăng mộ hoành tráng của Tutankhamun, phòng chôn cất mới được phát hiện này không chứa xác ướp cũng như những kho báu vô giá. Các chuyên gia cho rằng thi thể và của cải bên trong có thể đã bị dời đi sau khi lăng mộ bị lũ lụt tàn phá và kho báu có thể vẫn đang chờ được khám phá trong khu vực.

Mohsen Kamel, trợ lý giám đốc hiện trường của dự án, cho biết: "Khả năng tồn tại một lăng mộ thứ 2, có thể còn nguyên vẹn, của Thutmose II là một giả thuyết đáng kinh ngạc".

Thutmose II là ai?

Pharaoh Thutmose II là một vị vua thuộc triều đại thứ 18 của Ai Cập, sống và trị vì cách đây gần 3.500 năm. Ông có thể đã trị vì chưa đến 5 năm, dù điều này vẫn còn gây tranh cãi. Với vợ là Hatshepsut, ông có 2 con gái: Neferure và Neferubity.

Ông đã cho xây một vài công trình nhỏ và đã tiến hành 2 chiến dịch nhỏ nhưng lại làm rất ít những việc khác trong thời gian trị vì và đã chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi người vợ của ông - một người chị khác mẹ. Một số nhà khảo cổ tin rằng Hatshepsut là người nắm quyền lực thực sự phía sau ngai vàng trong thời gian cai trị của Thutmose II, vì những chính sách trong nước và nước ngoài tương tự như những gì bà đã theo đuổi, và vì tuyên bố của bà rằng mình là người kế vị được cha lựa chọn.

Trong quá khứ, xác ướp được cho là của Thutmose II từng bị di dời vào thời cổ đại đến khu hầm chôn tập thể ở Deir el-Bahri (Ai Cập), nơi nó được tìm thấy trong tình trạng không nguyên vẹn vào thế kỷ 19. Dù vậy, các nhà nghiên cứu hiện vẫn tranh cãi về danh tính của xác ướp này, vì tuổi của người để lại xác ướp khi chết được xác định là hơn 30, trong khi Thutmose II có thể đã qua đời trước tuổi 30.

Cụ thể, xác ướp Thutmose II đã được phát hiện tại khu hầm chôn tập thể Deir el-Bahri vào năm 1881 và đã được mở ra vào ngày 1/7/1886. Xác ướp của Thutmosis II có nhiều nét tương đồng với xác ướp được cho là của Thutmosis I, cha ông.

Xác ướp của Thutmose II đã bị hư hại dưới bàn tay của những kẻ cướp mộ cổ xưa, với cánh tay trái bị gãy ở khớp vai, cẳng tay tách ra ở khớp khuỷu tay và cánh tay phải bị chặt ra dưới khuỷu tay. Thành bụng trước và phần lớn ngực của ông đã bị đập nát bằng rìu của những tên trộm mộ muốn kiếm những lá bùa quý quấn sau những lớp vải bọc xác ướp. Ngoài ra, chân phải của ông đã bị chặt đứt khỏi cơ thể.

Trong những năm 1930, nhà Ai Cập học người Pháp Pierre Montet đã khai quật khu lăng mộ hoàng gia của các triều đại thứ 21 và 22 tại thành phố Tanis, với một số ngôi mộ còn nguyên vẹn. Tuy nhiên, theo nhà khảo cổ Claire Isabella Gilmour tại Đại học Bristol, C4 là lăng mộ hoàng gia đầu tiên được tìm thấy tại Luxor kể từ đó và là lăng mộ cuối cùng còn thiếu của triều đại thứ 18.

Và như thế, những khám phá mới về lăng mộ Thutmose II tiếp tục củng cố sức hút huyền bí của nền văn minh Ai Cập cổ đại.