Philippines - thị trường xe nhiều tiềm năng và thách thức với VinFast

Liên tục trong 3 ngày cuối tháng 5 và đầu tháng 6 này, hãng xe điện Việt Nam sẽ chính thức ra mắt tại Philippines, thị trường Đông Nam Á tiếp theo của VinFast (sau Indonesia và Thái Lan).

Philippines tiêu thụ ô tô lớn thứ tư trong khu vực, có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam, song cũng không ít khác biệt, đang là thị trường có tăng trưởng ổn định và nhiều tiềm năng nhất ASEAN.

Đất nước và thị trường ô tô Philippines khá tương đồng với Việt Nam về nhiều mặt: diện tích (trên 300.000 km2), dân số (trên 100 triệu người), GDP bình quân đầu người (trên dưới 4.000 USD/năm 2023), quy mô thị trường (đang nhắm tới mục tiêu 500 ngàn xe/năm), cùng lái xe bên phải (trong khi Indonesia, Malaysia, Thái Lan - Top 3 thị trường ô tô tại Đông Nam Á đều lái xe bên trái).

Cả hai từng so kè vị trí thứ tư trong khu vực về quy mô sản xuất và tiêu thụ ô tô, tuy nhiên Philippines vượt lên nhờ sự tăng trưởng ổn định hơn từ sau COVID-19. Năm 2023 đảo quốc này là thị trường tăng trưởng cao nhất ở Đông Nam Á, gần 19%, tương ứng với khoảng 423.000 ô tô các loại (trong khi thị trường Việt Nam chỉ đạt khoảng 370.000 xe tiêu thụ cùng thời điểm, sụt giảm 25% so với năm 2022 - mức sụt giảm cao nhất trong khu vực).

Đặc biệt quý 1 năm nay, trong lúc hai thị trường lớn trong khu vực là Indonesia và Thái Lan tiếp tục "cài số lùi", các đại lý ô tô ở Việt Nam vẫn đang loay hoay xả hàng cũ, thì thị trường ô tô Philippines vẫn ghi nhận mức tăng trưởng cao: 12,7% so với cùng kỳ năm trước với 109.000 xe tiêu thụ mới các loại (Việt Nam cùng thời điềm ghi nhận con số khiêm tốn hơn nhiều, chỉ ở mức khoảng 76.500 xe). Sự phục hồi ổn định về kinh tế, giảm lạm phát, số lao động thất nghiệp thấp nhất trong vòng 15 năm qua, cộng thêm lượng kiều hối từ lao động Philippines ở nước ngoài tăng đều đặn 3-3,5% mỗi năm… mang lại bối cảnh rất tích cực cho sự tăng trưởng bền vững của thị trường ô tô vào năm 2024. Doanh số mục tiêu năm nay của Philippines ít nhất là 468.300 xe và có thể vượt 500.000 xe.

Top 3 thương hiệu dẫn đầu thị trường tại Philippines hiện nay đang là Toyota, Mitsubishi và Nissan, trong đó riêng Toyota đã chiếm hơn 45% thị phần, với hầu hết các dòng xe động cơ đốt trong, có bổ sung không nhiều phiên bản hybrid. Phân khúc xe điện mới chiếm 1% thị trường vào năm 2022 với khoảng 9.000 xe và 300 trạm sạc. Rào cản chính là giá bán cao và hạn chế về hạ tầng trạm sạc.

Tuy nhiên, Philippines đang thúc đẩy thị trường xe điện. Từ đầu năm 2023, chính phủ đã dỡ bỏ thuế quan trong 5 năm đối với xe điện được sản xuất ở trong nước. Chủ sở hữu xe điện cũng được ưu đãi đăng ký và giảm phí, biển số đặc biệt và miễn các chương trình giảm lưu lượng giao thông…

Theo một cuộc khảo sát năm 2023 do công ty nghiên cứu tiếp thị Standard Insights thực hiện, người Philippines thể hiện thái độ tích cực đối với xe điện như một lựa chọn hàng đầu cho phương tiện đi lại, đặc biệt là với thế hệ trẻ. 50,8% bày tỏ niềm tin vào việc xe điện sẽ trở thành tương lai của ngành công nghiệp ô tô.

Tất nhiên, con số khiêm tốn khoảng hơn 15.000 xe điện các loại trong năm 2023 còn một khoản cách rất xa so với mục tiêu 2,45 triệu xe điện và khoảng 65.000 trạm sạc xe điện vào năm 2028; năm 2030 là 6,6 triệu xe điện trong đó 3,6 xe máy điện và 600.000 ô tô điện cá nhân (số còn lại là phương tiện công cộng gồm jeepney và bus). Nhưng cũng chính điều đó đang trở thành cơ hội lớn cho các nhà sản xuất.

"Nếu có một điều thu hút các hãng ô tô như ong hút mật thì đó chính là mùi ngọt ngào của doanh số bán hàng ngày càng tăng" - bình luận của Visor, một trang xe của Philippines, mới đây. Đây cũng là một lợi thế về thời điểm gia nhập của "thương hiệu mới" VinFast tại thị trường này. Song cuộc cạnh tranh "mật nhiều, ong cũng lắm" dự báo không ít thách thức.

Các thương hiệu truyền thống Nhật Bản đang có vị trí rất lớn trên thị trường (Toyota hiện nắm giữ tới hơn 45% thị phần, Mitsubishi hơn 19%, Nissan hơn 7,2%, Suzuki hơn 4% nằm trong Top 5 thương hiệu có doanh số cao nhất). Dù các nhà sản xuất Nhật Bản chưa có kế hoạch cụ thể cho xe điện tại Philippines song theo khảo sát do Rakuten Insight thực hiện vào tháng 1 năm 2024 với người tiêu dùng Philippines, Tesla là thương hiệu ô tô điện được quan tâm nhất, tiếp theo là Toyota và Nissan (Nissan e-Kicks được xếp vào "xe điện" tại đây).

Một số liệu gần đây cho thấy ít nhất 22 thương hiệu ô tô Trung Quốc đã vào Philippines, trong đó có có SAIC, Geely, BYD, Chery, GAC, Changan… Ông lớn xe điện Trung Quốc đang dư thừa năng lực sản xuất BYD đang đặt mục tiêu chiếm 35% thị phần xe điện tại Philippines trong năm 2024. Tuy nhiên các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc ở Philippines đang gặp thách thức về mạng lưới đại lý ít ỏi và chưa có hạ tầng trạm sạc.

Sự kiện ra mắt thương hiệu tại Philippines tới đây sẽ được VinFast tổ chức tại thủ đô Manila vào ngày 31/5 dành cho báo chí và ngày 1- 2/6 dành cho công chúng. Tại sự kiện, khách mời sẽ được tham quan, trải nghiệm dải sản phẩm xe điện xanh và thông minh của VinFast, bao gồm các mẫu SUV điện VF e34, VF 5, VF 7 và VF 9; sáu mẫu xe máy điện và mẫu xe đạp điện VF DrgnFly.

Khách tham dự cũng sẽ được đăng ký lái thử trực tiếp mẫu ô tô điện VF e34, VF 5 và xe đạp điện VF DrgnFly. Theo thông tin từ VinFast Philippines, hãng xe điện Việt dự kiến triển khai mạng lưới đại lý trên toàn quốc, cam kết mang đến các chính sách bán hàng hấp dẫn và dịch vụ hậu mãi cực tốt dành cho người tiêu dùng.

Có thể thấy, nhiều thách thức song cơ hội kinh doanh tại thị trường Đông Nam Á này của VinFast cũng rất lớn.