'Tái tạo' kịch Shakespeare thành tiểu thuyết hiện đại

Theo BBC, hai nhà văn Jeanette Winterson (Anh) và Anne Tyler (Mỹ) đang viết lại các vở kịch The Winter’s Tale và Taming of the Shrew để khởi động cho một dự án lớn hơn: “tái tạo” (adapt) kịch Shakespeare thành tiểu thuyết cho độc giả thế kỷ 21.

Đây là dự án của NXB Random House, mang tên The Hogarth Shakespeare, sẽ hoàn thành vào năm 2016 đúng dịp kỷ niệm 400 năm ngày đại thi hào này qua đời. Hogarth là tên bộ phận sách văn học quốc tế của NXB, nơi thực hiện dự án.

Kịch Shakespeare vào tiểu thuyết thế kỷ 21

The Winter’s Tale (Câu chuyện mùa Đông) và Taming of the Shrew (Thuần hóa cô nàng đanh đá) là hai tác phẩm đầu tiên được chọn để thử nghiệm. Jeanette Winterson và Anne Tyler là hai tác giả đầu tiên tham gia dự án nhưng về sau sẽ có thêm nhiều nhà văn được mời viết lại Shakespeare.

Với Winterson, một nhà văn từng giành giải BAFTA và được Hoàng gia Anh trao tước hiệu OBE, thì The Winter’s Tale đã quá quen thuộc. “Tôi yêu những phiên bản làm lại (cover)” - nữ nhà văn nói với BBC.

Còn Tyler cũng là một cây bút từng đoạt giải Pulitzer.

Theo Hogarth, đây là thời điểm “chín muồi” để biến ý tưởng này thành sự thật. Phiên bản mới của kịch Shakespeare sẽ “trung thực với tinh thần của các vở kịch gốc và độ nổi tiếng của chúng, trong khi vẫn cho các nhà văn cơ hội tái tạo những tác phẩm kinh điển của nền văn học Anh”.

Hiện, Hogarth đang đàm phán với những tác giả khác để thuyết phục họ tham gia dự án quy mô này. Họ đang cần người viết lại các vở bi kịch, vì hài kịch có vẻ như dễ “tái tạo” hơn.

Dự án khi hoàn thành sẽ được in sách và phát hành ở khắp các nước nói tiếng Anh, bằng bản in, bản số và sách nói để phổ biến “Shakespeare thế kỷ 21” rộng nhất có thể. Hogarth hy vọng các tác phẩm khi ra đời sẽ làm hài lòng cộng đồng độc giả trung thành đông đảo của Shakespeare và đưa văn của tác gia vĩ đại này đến với những độc giả mới, cả già lẫn trẻ.

“Chúng tôi khuyến khích các tác giả phát huy hết mức trí tưởng tượng của họ, lồng cả góc nhìn của họ vào trang viết, như cách Shakespeare “vặn vẹo” các câu chuyện lịch sử khi soạn kịch” - Clara Farmer, giám đốc xuất bản của Hogarth, nói với Guardian.

“Chúng tôi sẽ làm một chuỗi tác phẩm mạch lạc và hy vọng có thể tái tạo toàn bộ những tác phẩm được công nhận là của Shakespeare” - Farmer nhấn mạnh.

Trước dự án này, đã có những tác phẩm văn học nghệ thuật “cover” kịch Shakespeare và đạt được thành công không nhỏ. Nổi tiếng nhất trong số đó có lẽ là vở nhạc kịch West Side Story (Câu chuyện miền Tây) trên sân khấu Broadway dựa theo cốt truyện của Romeo and Juliet, và bộ phim khoa học viễn tưởng Forbidden Planet (Hành tinh cấm) năm 1956 sử dụng nhiều yếu tố trong kịch The Tempest (Giông tố) của Shakespeare.

Theo Guardian, việc tái tạo kịch Shakespeare là một cách luyện tập ngòi bút hiệu quả cho các nhà văn đương đại và cũng là một mánh lới xuất bản cao tay của Ran- dom House, NXB đã làm nên thành công toàn cầu của bộ tiểu thuyết Fifty Shades of Grey.

Tác phẩm của đại văn hào hầu như không lỗi thời, ông cũng là nhà văn có các ấn phẩm bán chạy nhất nước Anh mọi thời đại. Kịch của ông đã được diễn ở 38 thứ tiếng trên thế giới.

Hiện tại, các nhân vật và cốt truyện tuyệt vời của Shakespeare vẫn luôn là kho chất liệu khổng lồ để sáng tạo cho các nghệ sĩ đương thời. Sắp tới, phim điện ảnh Much Ado About Nothing (Việc gì phải rối lên thế) của đạo diễn Joss Whedon dựng theo kịch cùng tên của Shakespeare sẽ ra mắt.

Tờ Guardian đưa ra các dẫn chứng trên để nói rằng, thực ra, kịch Shakespeare dù là ngôn ngữ cổ nhưng vẫn dễ đọc và dễ thẩm thấu đối với nhiều đối tượng độc giả trên thế giới hàng trăm năm qua. Nước Anh tự hào vì đã sinh ra Shakespeare với di sản văn học có sức gợi cảm hứng lớn cho đủ các loại hình nghệ thuật sau này.

Tất nhiên, đây là một dự án văn học tham vọng, thậm chí quá tham vọng và gây ra không ít hoài nghi. Dựa vào danh tiếng của Shakespeare là một lợi thế nhưng cũng là một việc làm mạo hiểm của các tác giả.