Thanh minh trong tiết tháng Ba. Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh

(Thethaovanhoa.vn) - Thanh minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí hàng năm. Tết Thanh minh 2020 vào ngày 12 tháng 3 Âm lịch tức ngày 4/4/2020 Dương lịch.

Lập Xuân 2020 là ngày nào

Tiết Lập xuân là một khái niệm trong công tác lập lịch của các nước phương Đông, nó là một trong số hai mươi tư tiết khí của các lịch Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên, Trung Quốc.

Tiết Thanh minh là gì?

Theo nghĩa Hán - Việt, "thanh" là khí trong, còn "minh" là sáng sủa. Khi tiết Xuân phân qua, những cơn mưa bụi của trời xuân đã hết, bầu trời trở nên quang đãng, sáng sủa là sang tiết Thanh minh.

Vào tiết Thanh minh người dân thường đi tảo mộ, cắt cỏ, đắp thêm đất lên mộ để tưởng nhớ tổ tiên, người thân đã khuất.

• Lập Xuân 2020 là ngày nào

Thanh minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí hàng năm và đã được người phương Đông coi là một lễ tiết bao gồm: Tiết Lập Xuân, Tiết Vũ Thủy, Tiết Kinh Trập, Tiết Xuân Phân, Tiết Thanh Minh, Tiết Cốc Vũ, Tiết Lập Hạ, Tiết Tiểu Mãn,  Tiết Mang Chủng, Tiết Hạ Chí, Tiết Tiểu Thử,  Tiết Đại Thử,  Tiết Lập Thu, Tiết Xử Thử, Tiết Bạch Lộ,  Tiết Thu Phân,Tiết Hàn Lộ, Tiết Sương Giáng, Tiết Lập Đông, Tiết Tiểu Tuyết,  Tiết Đông Chí, Tiết Tiểu Hàn, Tiết Đại Hàn.

Tết Thanh minh năm 2020 rơi vào ngày nào?

Tết Thanh minh là một trong những ngày lễ quan trọng, thiêng liêng của mỗi người dân Việt Nam.

Thanh minh là tiết thứ năm trong "nhị thập tứ khí" và đã được người phương Đông coi là một lễ tiết hàng năm. Tiết Thanh minh đến sau ngày Lập Xuân 45 ngày. Theo nghĩa đen, thanh là khí trong, còn minh là sáng sủa. Khi tiết Xuân phân qua, những cơn mưa bụi của trời xuân đã hết, bầu trời trở nên quang đãng, sáng sủa là sang tiết Thanh minh.

Theo quy ước, tiết thanh minh sẽ bắt đầu từ ngày mùng 4 hoặc mùng 5 tháng 4 khi kết thúc tiết xuân phân và kết thúc vào khoảng ngày 20 hoặc 21/4.

Tết Thanh minh năm 2020 rơi vào ngày 12/3 Âm lịch, tức thứ Bảy ngày 4/4/2020 Dương lịch.

Tiết thanh minh và Tết thanh minh có giống nhau không?

Trong tiềm thức người Việt, thanh minh là một trong những ngày lễ quan trọng, chứa đựng giá trị tinh thần văn hóa sâu sắc. Nhưng để gọi sao cho đúng với tên gọi của ngày Thanh minh thì vẫn còn những tranh luận chưa đến hồi kết. 

Theo quy ước, Tiết thanh minh bắt đầu từ khoảng ngày 4 hay 5 tháng 4 và kết thúc vào khoảng ngày 20 hay 21 tháng 4 dương lịch (tức vào khoảng tháng 3 âm lịch).

Tiết thanh minh là tiết khí thứ 5 trong 24 tiết khí của lịch pháp cổ đại. Thời gian này là khoảng giao mùa giữa Xuân và Hạ nên thời tiết ấm áp, bầu trời trong xanh, thích hợp cho sự phát triển của động thực vật.

Còn Tết thanh minh là một ngày trong Tiết thanh minh và mỗi năm có sự xê dịch khác nhau.

Theo lịch Vạn niên 2017, Tết thanh minh sẽ được tổ chức vào ngày mùng 8 tháng 3 âm lịch (tức 4/4 dương lịch). Đây là dịp để mỗi gia đình Việt bày tỏ sự biết ơn, lòng hiểu thảo với tổ tiên, dòng họ qua lễ tảo mộ.

Trong lễ tảo mộ, mọi người sắm sửa hương hoa lễ vật dâng lên mộ những người thân đã khuất. Công việc của con cháu là cắt cỏ, dọn dẹp cho quang quẻ phần mộ của gia tiên. Ngoài ra còn thắp những nén hương cho các phần mộ xung quanh để thể hiện sự quan tâm và sẻ chia với cộng đồng. 

Tết thanh minh tuy không phải là tết lớn của dân tộc nhưng đã ăn sâu vào tiềm thức mỗi người con Việt. Nó gắn kết các thế hệ con cháu với tổ tiên, là dịp đoàn tụ của các thành viên trong gia đình lớn. Nó thể hiện rõ tình cảm gia đình, làng xóm, thể hiện đạo lý Uống nước nhớ nguồn, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

Trong tiết trời tháng ba, mọi người nô nức đi thăm mộ, sắm sanh lễ vật cầu cúng cầu mong cho gia tiên được mồ yên mả đẹp.

Tết Thanh minh năm nay sẽ vào thứ 7 đợt của nước trong những ngày chống dịch COVID-19. Vào ngày này mọi người không đề cao “mâm cao cỗ đầy”, nhưng người Việt coi trọng giá trị tinh thần, coi trọng tấm lòng hiếu thảo của con cháu hướng về gia tiên, hướng về nguồn cội.

Những việc nên làm trong ngày Tết Thanh minh

Thanh minh tuy không phải là cái tết lớn, nhưng là phong tục gắn liền với người dân Việt Nam. Đây chính là ngày giỗ tổ chung để mọi người có dịp báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.

Thông thường vào dịp Tết thanh minh, người dân thường đi tảo mộ. Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho sạch sẽ. Nhân ngày Thanh minh, người ta mang theo xẻng, cuốc để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ cũng như tránh không để cho các loài động vật hoang dã như rắn, chuột đào hang, làm tổ mà theo suy nghĩ của họ là có thể phạm tới linh hồn người đã khuất. Sau đó, người tảo mộ thắp vài nén hương, đốt vàng mã hoặc đặt thêm bó hoa cho linh hồn người đã khuất.

Trước khi tiến hành dọn dẹp cần thắp hương xin phép Thổ công, Thổ địa và hương hồn xung quanh.

Với những ngôi mộ vô chủ, không người thăm viếng, người đi viếng mộ thường cắm cho các ngôi mộ này một nén hương.

Ngoài ra, ngày Tết Thanh minh người dân còn làm lễ cúng mời những người đã khuất về nhà dùng cơm với con cháu, bao gồm cúng tại gia và cúng tại mộ. Lễ vật trong ngày Thanh minh gồm: hương đèn, trầu cau, tiền vàng, rượu, thịt chân giò, gà luộc hoặc là khoanh giò nạc.

Nhi Thảo