Bộ trưởng Quốc phòng Nhật nguy cơ mất ghế vì “sảy miệng”

(TT&VH) - Báo chí Nhật Bản hôm 7/1 cho biết Bộ trưởng quốc phòng nước này đang đối diện với nguy cơ bị sa thải khỏi nội các, sau khi có nhiều tuyên bố sảy miệng liên quan tới vụ ba lính Mỹ hiếp dâm tàn bạo một bé gái 12 tuổi hồi năm 1995, khiến dư luận phẫn nộ.

Bộ trưởng Quốc phòng Yasuo Ichikawa, người mới chỉ nắm quyền được 4 tháng, đã bị thượng viện Nhật Bản do phe đối lập kiểm soát chỉ trích hồi tháng 12 khi ví sự kiện trên giống như "một cuộc truy hoan tình cờ xảy ra".

Khi hiếp dâm bị lôi ra làm trò đùa

Gần đây Ichikawa đã phân trần với báo chí rằng ông "không nắm rõ chi tiết hoặc có hiểu biết chính xác về vụ hiếp dâm" kể trên, vốn xảy ra ở tỉnh Okinawa. Tuy nhiên vụ sảy miệng này không phải là sự cố duy nhất của ngài bộ trưởng Quốc phòng.

Ichikawa hiện còn bị chỉ trích vì đã bỏ không tới dự một bữa tiệc đón tiếp đoàn đại biểu hoàng gia Bhutan để tham gia một sự kiện gây quỹ chính trị, được ông đánh giá là "quan trọng hơn". Ngoài ra, Ichikawa cũng bị yêu cầu chịu trách nhiệm, do để một quan chức quốc phòng cấp dưới ở Okinawa đưa ra những phát biểu hớ hênh không kém ông.

Bộ trưởng Quốc phòng Yasuo Ichikawa đang được đồn đoán sẽ sớm ra khỏi nội các
vì vạ miệng

Nhân vật này là lãnh đạo Cục phòng vệ Okinawa, ông Satoshi Tanaka, đã bị sa thải sau khi ví von việc chính quyền chậm chạp trong các kế hoạch tái bố trí một căn cứ quân sự Mỹ ở tỉnh này, giống như việc ai đó cảnh báo trước một người phụ nữ về ý định hiếp dâm nạn nhân. "Liệu anh có tuyên bố rằng “này tôi sẽ hiếp cô đấy”, khi anh hiếp ai đó không" - Tanaka nói với các phóng viên.

Theo một số tờ báo, trong câu trên Tanaka đã sử dụng từ "okasu", nghĩa là "xâm phạm" trong tiếng Nhật. Tuy nhiên từ này thường được dùng với nghĩa tấn công tình dục một phụ nữ chống lại ý nguyện của nạn nhân.

Sự kiện đã khiến Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda phải lên tiếng xin lỗi người dân Okinawa. "Những gì đã được báo chí đăng tải là đặc biệt khó chấp nhận. Tôi muốn thành thật xin lỗi vì đã làm thương tổn tới cảm xúc của người dân Okinawa" - ông Noda nói.

Những chính khách hớ hênh

Chuyện các bộ trưởng sảy miệng không hiếm ở Nhật Bản, và có người đã mất ghế nhưng có người thì lại chẳng hề hấn gì.

Hồi tháng 9 năm ngoái, Bộ trưởng Thương mại Yoshio Hachiro đã từ chức khi báo chí nói rằng ông đùa cợt với các phóng viên về vấn đề phóng xạ ở nhà máy điện nguyên tử gặp sự cố Fukushima Daiichi. Ban đầu, Hachiro đã thoát khỏi các chỉ trích, sau khi xin lỗi vì gọi một khu vực không người ở gần nhà máy Fukushima Daiichi là "thị trấn chết". Nhưng báo chí tiếp tục loan tin ông đã đưa ống tay áo về phía một phóng viên và đùa rằng ông đang phát tán phóng xạ ra xung quanh. Việc này đã đi quá giới hạn, khiến Thủ tướng Noda phải sa thải Hachiro.

Giới phân tích nói rằng Hachiro gặp "vận đen" vì sảy miệng đúng lúc ông Noda vừa mới nhậm chức và đang đối mặt với một Quốc hội rất chia rẽ, nơi các đảng đối lập có thể không thông qua các đạo luật của ông.

"Quyết định liên quan tới Hachiro có liên quan tới thực tế rằng Noda rất sợ tình trạng bế tắc ở Quốc hội. Bản thân những câu nói sảy miệng không phải lý do chính gây ra quyết định sa thải, mà là mối nguy tới từ việc bị phe đối lập ngáng đường " - giáo sư chính trị Koichiro Nakano ở Đại học Sophia đánh giá.

Tương tự như vậy là Bộ trưởng Các vấn đề tiêu dùng Kenji Yamaoka

Trước Hachiro, Bộ trưởng Xây dựng mới được chỉ định của cựu Thủ tướng Naoto Kan cũng phải từ chức vì bình phẩm thô lỗ về cư dân các vùng gặp thảm họa. Ngược lại quá khứ, hồi năm 2007, Bộ trưởng Quốc phòng Fumio Kyuma đã mất ghế do lỡ nói rằng hai cuộc tấn công bằng bom nguyên tử của Mỹ xuống Hiroshima và Nagasaki năm 1945 là không thể tránh khỏi. Trước đó, ông cũng có tuyên bố hớ hênh, chọc giận đồng minh Mỹ, khi đánh giá cuộc chiến Iraq "là một sai lầm".

Một số quan chức cũng có những bình luận không đẹp, nhưng do tác động của chúng nhẹ nhàng hơn nên họ vẫn giữ được ghế. Năm 2007, Bộ trưởng Y tế Hakuo Yanagisawa đã khiến nhiều người Nhật phẫn nộ khi gọi phụ nữ nước này "là những cái máy đẻ". Yasuo Fukuda, Bộ trưởng Bình đẳng giới hồi năm 2004, có phát ngôn không thể sốc hơn, rằng rất nhiều phụ nữ bị hiếp dâm đã "khuyến khích chuyện này xảy ra bằng cách ăn mặc rất khiêu khích".

Dù bị tổn thương bởi không ít những lời bông đùa gây sốc của các chính khách, cử tri Nhật đã cho thấy rằng họ sẽ dễ tha thứ cho những quan chức sảy miệng, nếu như họ thực sự có năng lực lãnh đạo. Và điều ngược lại sẽ xảy ra với bộ phận chính khách còn lại. "Việc thể hiện bản thân có khả năng lãnh đạo là rất cần thiết" - nhà phân tích Steven Reed đánh giá - "Điều này không chỉ áp dụng với các thủ tướng mà cả giới bộ trưởng, những người tác động khiến một chính quyền trở nên có năng lực hay không".

Ngoài ông Ichikaqua, Thủ tướng Noda còn đang đau đầu trước việc Bộ trưởng Các vấn đề tiêu dùng Kenji Yamaoka bị chỉ trích vì đã ủng hộ một công ty bán hàng theo hình thức lừa đảo Ponzi. Ngoài ra, Yamaoka còn có một số bình luận không phù hợp trong một bài phát biểu nhân dịp Năm mới. "Cá nhân tôi nghĩ rằng trận đại hồng thủy sắp xuất hiện tới đây sẽ là sự sụp đổ của đồng Euro" - ông nói, và liên hệ cuộc khủng hoảng đồng tiền chung châu Âu với thảm họa kép động đất sóng thần diễn ra hồi tháng 3/2011 ở Nhật Bản, làm 20.000 người chết và mất tích.

Khó giữ được ghế

Noda gần đây đã bác bỏ những lời kêu gọi phải sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Ichikawa từ phía đảng cầm quyền và cả phe đối lập đưa ra, nói rằng ông là một viên chức mẫn cán và không có lý do gì để phải cho nghỉ việc.

Tuy nhiên giới quan sát phỏng đoán rằng lý do thực để Noda từ chối sa thải ngài Bộ trưởng quốc phòng tai tiếng là vì động thái trên có thể vấp phải những phản ứng bất lợi từ Tổng thư ký đảng cầm quyền Dân chủ Nhật Bản (DJP) Azuma Koshiishi, một chính khách nhiều ảnh hưởng và ủng hộ Ichikawa rất mạnh. Thêm vào đó, Ichikawa còn nhận được sự ủng hộ của nhân vật chính trị nặng ký Ichiro Ozawa và các đồng minh đông đảo của ông hiện đang có chân trong hạ viện Nhật Bản, những người ông Noda không hề muốn chọc giận.

Ngoài ra, việc sa thải Ichikawa còn có thể làm suy yếu vị trí lãnh đạo của chính ông, gây chia rẽ trong nội bộ đảng và giúp các đối thủ có cơ hội tung thêm đòn tấn công.

Thế nhưng hôm 7/1, trang tin Jiji Press vẫn khẳng định cả Ichikawa và Yamaoka đều sẽ bị đưa ra khỏi nội các trong lần cải tổ nội các sắp tới của ông Noda. Ông phải làm vậy để có được sự hợp tác từ phe đối lập, nhằm thông qua dự thảo ngân sách và một số đạo luật cải cách thuế, cải cách xã hội. Nhiều khả năng ông Noda sẽ tiến hành cải tổ nội các vào cuối tuần tới, trước khi Quốc hội hoạt động trở lại, trong bối cảnh đảng Dân chủ Tự do đối lập đã đe dọa sẽ tẩy chay cuộc họp nếu bộ đôi trên vẫn tại nhiệm.

Tường Linh