Thể thao Việt Nam và thách thức TOP 50 Olympic: Đặt cược thể thao cần sớm được triển khai

Việc triển khai hoạt động kinh doanh đặt cược thể thao sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 06/2017/NĐ-CP Về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế đang có nhiều vướng mắc khiến chưa đem lại hiệu quả kinh tế, cũng như góp phần hạn chế nạn cờ bạc bất hợp pháp.

Thất thoát hàng tỷ USD vì cá cược phi pháp

Tại Hội thảo "Góp ý sửa đổi, bổ sung Nghị định 06/2017/NĐ-CP Về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế" do Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài/Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức vào cuối tháng 11 vừa qua, thông tin từ tham luận và phần thảo luận mở của các đại biểu cho biết những con số rất đáng quan tâm từ lĩnh vực này.

Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế là xu thế chung và phát triển ở nhiều nước trên thế giới. Hiện ngành này có tổng doanh thu toàn cầu lên tới hàng trăm tỷ USD. Tại Việt Nam, từ năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế. Dù vậy, do những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng, đến nay Nghị định 06 của Chính phủ vẫn chưa đi vào cuộc sống.

Bên cạnh đó, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV chia sẻ thông tin, thế giới hiện nay ghi nhận doanh số các trò chơi, hoạt động liên quan đến cá cược là 70 tỷ USD, dự báo tăng lên 141 tỷ USD đến năm 2030. Tốc độ tăng trưởng là 11,5%/năm. Thị trường Việt Nam tiềm năng, song một công ty từ Anh đánh giá doanh thu cá cược Việt Nam (khu vực chính thức và không chính thức) tương đương 3-5% GDP. Tuy nhiên, về pháp lý Việt Nam quản lý tương đối chặt, nên từ năm 2017 không phát triển được.

Ông Hoàng Ngọc Nhất, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thiên Phúc cho biết thêm, theo tính toán của các nhà nghiên cứu trong, ngoài nước, hàng năm có ít nhất 5-6 tỷ USD, nhiều nhất 9-10 tỷ USD tiêu tốn trên lĩnh vực này (nhiều nhất là cá độ bóng đá), lượng tiền này phần lớn là chảy ra nước ngoài. Nếu quản lý và kiểm soát được sẽ ngăn chặn sự tổn thất nguồn lực - tiền bạc và có thể thu được khoản thuế khá lớn.

Theo thống kê của ông Nguyễn Ngọc Mỹ, Phó chủ tịch VAFIE, doanh thu đặt cược thể thao các loại trên thế giới đạt bình quân 180 tỷ USD/năm, trong đó, Nhật Bản 23 tỷ USD, Australia 19 tỷ USD, Hong Kong (Trung Quốc) 18 tỷ USD… Ở Việt Nam do hoạt động này ngưng trệ từ khi Nghị định 06/2017/NĐ-CP ra đời, nên ngân sách nhà nước không thu được thuế, mà bị "chảy máu ngoại tệ" ra nước ngoài, do người ta tham gia cá cược bóng đá trực tuyến trái phép trên Internet thông qua các nhà cái nước ngoài, gây ra rất nhiều hệ lụy cho xã hội do không thể quản lý được.

Ngoài ra, theo GS-TSKH. Nguyễn Mại, Chủ tịch VAFIE, nhiều vụ cá cược bóng đá phi pháp có yếu tố quốc tế của một số tổ chức với sự tham gia đầu nậu trong nước và nước ngoài, một số người ham mê cờ bạc, làm thất thoát hàng tỷ USD, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp có đủ điều kiện về vốn, nhân lực và công nghệ, thất thu ngân sách nhà nước.

Cần sớm hoàn thiện khung pháp lý để triển khai đặt cược thể thao

Ghi nhận ý kiến từ hội thảo, phần lớn các đại biểu đều có nhận định chung, đây là thời điểm phù hợp để sửa đổi, bổ sung Nghị định 06. Sự tồn tại dai dẳng của các đường dây đánh bạc bất hợp pháp là minh chứng rõ ràng cho nhu cầu đặt cược và giải trí của một bộ phận người dân. Mặt khác, sự bất cập từ Nghị định 06/2017 là một điển hình về điểm nghẽn của thể chế gây ra sự thất thoát, lãng phí và nhiều hệ luỵ khác cho xã hội cần phải được tháo gỡ một cách quyết liệt.

"Nghị định 06 đã ban hành 7 năm nhưng đúng là chưa thể đi vào cuộc sống. Thực tế, ngay từ thời điểm Nghị định được ban hành chúng tôi đã thấy có những điều khó thực hiện, có những vấn đề đan xen nhau mà càng ngày khó khăn càng thể hiện rõ. Tuy nhiên, đây là thời điểm phù hợp, là thời cơ để sửa đổi, bổ sung Nghị định 06 khi thực tiễn đã khác, người dân, doanh nghiệp có nhu cầu, cách làm luật đã khác", ông Nguyễn Văn Phụng, nguyên Cục trưởng Cục Doanh nghiệp lớn, Tổng Cục thuế, Bộ Tài chính cho biết.

Qua nghiên cứu quốc tế, TS. Cấn Văn Lực nêu rõ, về hành lang pháp lý, các nước thường áp dụng giai đoạn thử nghiệm (3-5 năm), sau đó áp dụng chính thức. "Cần sửa đổi ngay và nên cho thí điểm trong 3 năm từ 2025 - 2028, sau đó đánh giá tổng kết và quyết định cho chính thức nhân rộng, thu hẹp hay đi ngang. Theo TS Cấn Văn Lực, cần những quy định chặt hơn với người chơi, ví dụ cấm các đối tượng như người trong tình trạng phá sản, chưa trả được nợ, đang nhận trợ cấp, thuộc đối tượng vi phạm pháp luật và nên quy định số tuổi của người chơi.

Theo ông Hoàng Ngọc Nhất, mặc dù nghị định này được kỳ vọng là sự đột phá, mở cửa về một lĩnh vực nhạy cảm và phức tạp, thiết lập trật tự pháp luật, giải quyết những vấn đề nan giải về tệ nạn cá độ - cờ bạc, nhất là cá độ bóng đá nhưng sau 7 năm vẫn chưa đi vào cuộc sống. "Có rất nhiều nhà đầu tư mong muốn được đầu tư dự án nhất là đặt cược bóng đá. Nhưng khi tiếp cận các quy định của Nghị định 06 thì doanh nghiệp thấy có nhiều vướng mắc pháp lý, có những điều bất hợp lý và nếu có làm sẽ thua lỗ.

Để khắc phục tình trạng này, ngày 8/4/2024, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1035/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó đã đề ra nhiệm vụ cho Chính phủ, Bộ Tài chính cần hoàn thiện khung pháp lý đối với lĩnh vực xổ số, đặt cược, casino và trò chơi có thưởng.

Theo Nghị quyết 1035 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chậm nhất năm 2025, phải hoàn thành việc sửa đổi Nghị định số 06/2017/NĐ-CP ngày 24/1/2017 của Chính phủ về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế.

Ngoài ra, trong Chiến lược phát triển thể thao đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới ban hành cũng đề cập, tiếp tục đề xuất nhiệm vụ hoàn thiện khung pháp lý để triển khai hoạt động đặt cược thể thao. Khung pháp lý này dựa theo quy định Luật Thể dục, thể thao và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan trên cơ sở tham khảo, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế, phù hợp với tình hình, điều kiện Việt Nam và chủ trương của Đảng.

Hoàn thiện khung pháp lý nhằm sớm có hướng dẫn cụ thể hơn trong loại hình kinh doanh giải trí có yếu tố cá cược trong thi đấu thể thao là rất cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội, qua đó tiến tới hợp pháp hóa, đưa các hoạt động đặt cược thể thao vào khuôn khổ pháp luật dưới sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan nhà nước chuyên ngành.