22h00 ngày 8/11, Man United - Crystal Palace: Van Gaal đã 'lỗi mốt'?

(Thethaovanhoa.vn) - Khi Louis van Gaal tiếp quản ghế HLV trưởng của Ajax Amsterdam vào giữa thập niên 1990 và tạo ra những thành công đầy bất ngờ với một đội hình có độ tuổi trung bình chỉ là 23, ông không coi các cầu thủ của mình là con người, theo đúng nghĩa đen.

Thay vào đó, ông đánh số họ, và đóng đinh nhiệm vụ của mỗi người theo những con số ấy.

Phương pháp cũ, thành công cũ

Đó dường như là triết lý truyền thống của Ajax: “Phân vai” cho các cầu thủ theo số áo điển hình họ mặc, mà phổ biến nhất là số 6, số 8 và số 10. Ví dụ như trách nhiệm của những “số 6” bao giờ cũng là chơi lùi sâu, chiến đấu, giành bóng và chống phản công.

Điều này đúng cho đến ngày nay: Van Gaal đã sử dụng Nigel De Jong, mặc áo số 6, ở World Cup, đúng với mục đích ấy, không thay đổi.

Triết lý đó là hoàn hảo vào thời kỳ ấy, và lý giải tại sao Ajax lại có thể thành công với một đội hình quá trẻ: Các đội thiếu niên của họ đều đào tạo cầu thủ theo mẫu điển hình, và Van Gaal chọn ra những người xuất sắc nhất.

Bản thân ông lại là một nhà nghiên cứu thực sự về vị trí trong bóng đá, như lời nhận xét của chính HLV huyền thoại Rinus Michels: “Van Gaal lưu ý đến các vấn đề kỹ thuật nhiều hơn cả Johan Cruyff. Cậu ta xây dựng một cách vận hành hoàn hảo dựa trên sự ưu việt của đào tạo trẻ làm nền tảng. Nhưng so với bóng đá tổng lực, cách tiếp cận của Van Gaal hạn chế các cơ hội và thay đổi vị trí”.

Van Gaal rất ít quan tâm đến khía cạnh con người của các cầu thủ, và điều đó khiến ông thường xuyên va chạm với họ, như Luca Toni thời ở Bayern, hay Rivaldo thời ở Barcelona. Cũng chính vì sự ám ảnh với các vấn đề chiến thuật, ông đã khăng khăng bắt Rivaldo phải chơi tiền vệ trái, trong khi anh luôn thoải mái và chơi hay nhất ở vị trí tiền đạo lùi.

Van Gaal đã lỗi thời?

Thời kỳ rực rỡ nhất của Van Gaal đã qua gần hai thập kỷ, và cho dù quãng thời gian huấn luyện sau này vẫn thành công, nhưng sự cập kênh giữa triết lý bóng đá của HLV người Hà Lan và sự biến đổi của bóng đá hiện đại là không thể phủ nhận.

Các HLV hiện đại quan tâm đến bóng đá một cách toàn diện, và đặc biệt coi trọng các khía cạnh về mặt con người. Jose Mourinho là một ví dụ điển hình, và Sir Alex Ferguson cũng vậy.

Bóng đá hiện đại cũng đang xóa nhòa ranh giới giữa các vị trí: “Số 10”, vị trí cốt lõi trong thành công của Van Gaal ở Ajax (Jari Litmanen) năm 1995, đã tuyệt chủng từ lâu. Các “số 6” như De Jong ngày một khan hiếm, đến mức mà trong danh sách mua sắm đầu mùa của Van Gaal từng có tên anh. Một tiền đạo cắm bây giờ cũng phải biết kết nối và làm bóng. Một tiền vệ cánh không thể chỉ biết dốc bóng và căng ngang, mà thậm chí phải biết sáng tạo.

Sir Alex chính là người đã xoay xở một cách tuyệt vời đội hình Man United trong nhiều mùa bóng nhờ việc sử dụng họ ở nhiều vị trí khác nhau: Wayne Rooney được kéo về giữa sân, Ryan Giggs chơi tiền vệ trung tâm, Phil Jones đá trụ... Ngoài ra, ông còn là một nhà quản lý tài ba thật sự, không chỉ là một nhà chiến thuật.

Rất nhiều “triết gia bóng đá” trong quá khứ như Cesar Menotti, Arrigo Sacchi... không còn phù hợp với thời đại này nữa, có lẽ vì bóng đá hiện đại đã phát triển quá phức tạp và những tư tưởng chuyên môn cũ không đủ để giải quyết hết những vấn đề của bóng đá hiện đại.

Van Gaal đang có trong tay một đội hình đắt giá, nhưng có thể tất cả những rắc rối mà ông đang phải gặp đến từ một lý do rất đơn giản: Ông không phù hợp ngay từ đầu.

Phạm An
Thể thao & Văn hóa