"Về với gia đình": Những câu chuyện đẹp về tình thương yêu con người và lòng quả cảm

Qua 14 chương sách, hành trình về với gia đình của cậu bé Romain Kalbris được Hertor Malot kể lại bằng một giọng văn hấp dẫn lãng mạn. 

Độc giả, nhất là các em thiếu nhi sẽ tìm thấy nhiều điều về ý nghĩa cuộc sống được biểu đạt bởi những câu chuyện đẹp về gia đình, tình thương và lòng quả cảm.

Bạn đọc Việt Nam đã quen tên Hertor Malot, nhà văn người Pháp nổi tiếng từ cuối thế kỷ 19. Cùng với Jules Verne, Hertor Malot, những nhà văn có các tác phẩm lớn dành cho thiếu nhi, sống và viết trong hoàn cảnh đặc biệt của nước Pháp khi quốc gia này vừa trải qua cuộc cách mạng công nghiệp cuối thập niên 1840 và các tuyến đường sắt được xây dựng trên khắp các châu Âu, Á, Mỹ khiến việc du lịch trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết và các chuyến phiêu lưu trở thành đề tài ưu thích của công chúng Châu Âu. Dù theo đuổi các đề tài khác nhau nhưng nhìn chung Verne và Malot đều có được những thành công khiến tác phẩm của họ vẫn được tìm đọc sau hơn trăm năm ra mắt.

Có hai tác phẩm của Hertor Malot đã trở nên phổ biến ở Việt Nam là Không gai đình và Trong gia đình, nhân vật chính đều là trẻ em, cậu bé Remi trong tiểu thuyêt Không gia đình và cô Perrine (Trong gia đình) đều tìm thấy hạnh phúc sau những sóng gió cuộc đời.

Có một tiểu thuyết ít được biết đến hơn là Về với gia đình, Hertor Malot kể về cậu bé Romain Kalbris, con trai một thủy thủy mà cuộcđời của ông gắn bó với biển khơi, cùng với đó là những ương thường trực. chính điều này mà bà mẹ rất lo lắng khi đứa con duy nhất, Romain cũng mang sẵn trong mình dòng máu phiêu lưu và muốn trở thành thủy thủ.

Một biến cố xảy đến khi người cha xả thân cứu một con tàu gặp bão và ông thiệt mạng. Lời hứa bồi thường bị phớt lờ khiến mẹ con Romain rơi vào cảnh khốn khó. Trong một lần trốn học, cậu bé vô tình cứu sống De Bihorel, ông lão đưa Romain đến hòn đảo của mình và hứa sẽ dậy cậu nên người. Niềm vui chẳng tày gang, De Bidorel bỗng nhiên mất tích và Romain phải chuyển đến ở cùng ông chú họ keo kiệt và khắc nghiệt. Bị bỏ đói, cậu bé phái liếm sữa trong chiếc liễn của một con chó để sống qua ngày. Sau một xung đột với ông chú keo kiệt, độc ác, Romain Kalbris quyết định trốn đi và cuộc phiêu lưu của cậu bắt đầu.

Dường như là một định mệnh, để có được cuộc sống tốt đẹp hơn, Romain phải trải qua những ngày tháng gian khó, để rèn luyện bản lĩnh cũng như lòng quả cảm trước khi trở thành một người đàn ông thực thụ. Cậu vượt qua những gian khó đó đôi khi chỉ có một mình lang bạt trên nhiều miền đất, ngày lo kiếm sống, đêm đến ngủ dưới bầu trời đầy sao trên cánh đồng, góc phố. Cậu cũng gặp được những người bạn tốt như anh họa sỹ đường phố, anh chàng Hermann tốt bụng nhưng xấu số, cô bạn Dielette, đặc biệt là ông lão De Bihorel khiến chúng ta nhớ đến ông bố nuôi Vitalis của Remi trong Không gia đình. Đó là một người đàn ông thông thái, lập dị nhưng tràn đầu tình yêu thương.

Thuộc khuynh hướng sáng tác lãng mạn nở rộ ở Pháp vào giữa và cuối thé kỷ 19, bộ ba tiểu thuyết về gia đình gồm Không gia đình, Trong gia đình và Về với gia đình của Hertor Malot ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn con người và lòng quả cảm cũng như tình yêu thương giữa những thành viên trong gia đình. Các bà mẹ luôn được xây dựng trên tinh thần là những phụ nữ vị tha, hết lòng thương yêu chồng con. Có hai mẹ trong Về với gia đình gây được ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Ở phần đầu truyện là bà mẹ ngày ngày đến nhà bưu điện để cho thư của chồng con, sau nhiều năm đã hóa điên dại. Cuối truyện là câu chuyện về người mẹ của một thủy thủ trẻ, trong phút lâm chung, bà vẫn cố gắng chờ đứa con trai trở về, ôm con vào lòng rồi mới chịu nhắm mắt xuôi tay. Ngoài những câu chuyện về tình cảm gia đình, tác phẩm còn là lời ngợi ca lòng tốt và tình bạn gắn bó keo sơn. Cũng nhờ những người bạn tốt như De Bihorel, Dielette, Hermann hay anh chàng họa sỹ đường phố mà Romain tìm thấy được gia trị sống đích thực trên bước đường trưởng thành.

Theo bước chân viễn du của cậu bé Romain, thiên nhiên nước Pháp thế kỷ 19 hiện lên đẹp đẽ và khắc nghiệt. Những đường bờ biển hoang sơ dồi dào sản vật, có thể nuôi sông cậu bé Romain. Cánh đồng sau mùa gặt trải rộng tít tắt như một ngôi nhà bao dung đối với một kẻ lang bạt. Cùng với đó là cảnh tuyết rơi và những trận bão có thể mang đến tai ương, đắm tàu và những cái chết thương tâm.

Nhưng trên hết thảy, Về với gia đình dù miêu tả cuộc sống con người hay thiên nhiên hoang dã đều được thực hiện chắt lọc. Những câu chuyện được kể bằng giọng văn và các tình tiến lôi cuốn qua từng chương ssách luôn để lại ấn tượng ấm áp, thư giãn, nhất là với độc giả nhỏ tuổi. Và chúng ta đều sẽ nhận ra rồi ai nấy cũng đã từng và sẽ có hành trình trở về với gia đình thực sự của mình.

Về với gia đình từng được xuất bản ở Việt Nam nam 1971 do Hà Mai Anh chuyển ngữ. Đầu năm 2025, Nhà xuất bản Phụ Nữ Việt Nam tái bản tiểu thuyết này qua bản dịch của Thúy An.