Thông điệp liên bang của Tổng thống Mỹ Barack Obama: Hành động

Vào 9h15' tối 28/1 (9h15' sáng 29/1 theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đọc Thông điệp liên bang năm 2014 trước phiên họp toàn thể của Quốc hội khóa 113. Đây là bản Thông điệp liên bang thứ 6 của ông Obama kể từ khi lên làm Tổng thống năm 2009 và kéo dài hơn một tiếng đồng hồ, trong đó dành tới 95% thời gian nói về các vấn đề đối nội.

Theo phóng viên TTXVN tại Washington, Thông điệp liên bang năm 2014 được đọc trong bối cảnh đà phục hồi của nền kinh tế đầu tàu thế giới đã tương đối ổn định, nhưng nội bộ chính trường lại bị chia rẽ và mâu thuẫn hơn bao giờ hết, gây bế tắc hầu hết các chương trình nghị sự đối nội và khiến người dân mất niềm tin vào cả Tổng thống lẫn Quốc hội. Vì vậy, Thông điệp liên bang năm nay của Tổng thống Obama được đánh giá là ít tham vọng hơn thông điệp trước.

Tổng thống Obama đã mở đầu bài phát biểu bằng việc nêu bật những kết quả phục hồi kinh tế ấn tượng của Mỹ trong năm 2013, trong đó có việc lần đầu tiên trong gần hai thập kỷ Mỹ đã khai thác được lượng dầu khí trong nước nhiều hơn lượng dầu khí nhập khẩu, cán cân thu chi ngân sách cắt giảm được hơn một nửa kể từ khi ông lên nắm quyền và Mỹ hiện cũng đã sản xuất ra nguồn năng lượng thay thế nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Trong khi đó, giá bảo hiểm y tế và chữa bệnh tăng với tốc độ chậm nhất trong vòng 50 năm qua, một phần do chương trình bảo hiểm ObamaCare.

Nội dung nổi bật của Thông địêp liên bang năm 2014 là cam kết tiếp tục áp dụng các biện pháp thúc đẩy đà phục hồi kinh tế nhằm tạo nhiều cơ hội hơn cho người dân Mỹ, nhất là tầng lớp trung lưu. Thông điệp kêu gọi Quốc hội Mỹ tăng lương tối thiểu cho đội ngũ nhân viên liên bang từ mức 7,25 USD/giờ hiện nay lên 10,10 USD/giờ nhằm giải quyết tình trạng bất bình đẳng thu nhập; đồng thời hối thúc Quốc hội hợp tác thúc đẩy các chủ trương chính sách bị bế tắc trong năm 2013 như cải cách chế độ nhập cư để tạo điều kiện cho 11 triệu người nhập cư có thể trở thành công dân Mỹ; siết chặt kiểm soát súng đạn để giảm thiểu các vụ thảm sát; cải cách chế độ chăm sóc y tế để có thêm hàng chục triệu người được hưởng chế độ bảo hiểm; cắt giảm chi tiêu công để giảm thâm hụt ngân sách và khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng sạch.

Đẩy mạnh giáo dục và đào tạo ngành nghề nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và hàng hóa Mỹ cũng là chủ đề được nhấn mạnh trong Thông điệp liên bang năm 2014. Ngoài ra, ông Obama cũng đề xuất giáo dục miễn phí cho toàn bộ trẻ em dưới 4 tuổi và giảm bớt gánh nặng nợ nần cho sinh viên…

Trước một Quốc hội bị chia rẽ sâu sắc, Tổng thống Obama một mặt xác định năm 2014 là “năm của hành động", mặt khác thúc giục các nghị sĩ hợp tác nhằm tránh "kịch bản" ông sẽ phải viện đến quyền hạn cao nhất của người đứng đầu cơ quan hành pháp để ra các sắc lệnh hành chính thực thi những chính sách của Nhà Trắng. Tổng thống Obama cho biết ông sẽ sử dụng quyền hạn này để ký sắc lệnh nâng lương tối thiểu lên 10,10 USD/giờ đối với số nhân viên liên bang ký hợp đồng lao động từ đầu năm 2015, nếu trước đó không được Quốc hội thông qua.

Về đối ngoại, Tổng thống Obama nhắc lại cam kết rút quân khỏi Afghanistan theo đúng lộ trình vào cuối năm nay, đồng thời kêu gọi Tổng thống Hamid Karzai, vì lợi ích an ninh lâu dài của cả Mỹ và Afghanistan, hãy sớm ký Hiệp định an ninh song phương (BSA) cho phép Mỹ duy trì một lượng binh lính ở lại làm nhiệm vụ huấn luyện đào tạo và ngăn chặn sự trở lại của chủ nghĩa khủng bố. Ông Obama một lần nữa khẳng định thỏa thuận tạm thời với Iran là bước đi tích cực đầu tiên trong nhiều thập kỷ qua hướng tới việc chấm dứt chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân của Tehran. Với Syria, Tổng thống Obama tái khẳng định sẽ cùng với các nước tìm cách chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài hơn hai năm qua tại nước này. Thông điệp liên bang 2014 của ông Obama cũng đề cập tới tiến trình hòa bình Israel-Palestine, được nối lại từ tháng 7/2013 nhưng đến nay vẫn chưa có sự khai thông.

Một điểm đáng chú ý khác là trong Thông điệp liên bang 2014, ông Obama đặc biệt nhấn mạnh mối quan hệ với châu Phi. Trước đó, Nhà Trắng thông báo ông Obama sẽ đăng cai Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-châu Phi đầu tiên tại thủ đô Washington vào tháng 8 năm nay.

Trước khi Tổng thống Obama đọc Thông điệp liên bang, nhiều chuyên gia phân tích xác định bản thông điệp năm nay chủ yếu nhằm giúp đảng Dân chủ giữ được quyền kiểm soát Thượng viện và giành được thêm ghế tại Hạ viện trong cuộc tổng tuyển cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới. Trong cuộc bầu cử này, cử tri Mỹ sẽ bầu lại toàn bộ 435 ghế Hạ viện, 1/3 ghế Thượng viện và 36 trên 50 ghế thống đốc bang.

Chuyên gia bình luận chính trị của kênh truyền hình NBC Chuck Todd cho rằng, trước nguy cơ có thể bị hạn chế quyền lực nếu đảng Cộng hòa giành được quyền kiểm soát cả hai viện quốc hội trong cuộc bầu cử tới, ông Obama không còn cách nào khác là phải quay về với các nhóm cử tri gạo cội của đảng Dân chủ. Đây là lý do ông chọn chủ đề tăng thuế đánh vào người giàu để giảm bớt gánh nặng cho tầng lớp trung lưu và người lao động thu nhập thấp.

TTXVN