Việt Nam có vắc xin phòng 4 chủng sốt xuất huyết cho trẻ em và người lớn

Lần đầu tiên, trẻ em từ 4 tuổi và người lớn trên toàn quốc có cơ hội tiếp cận với vắc xin sốt xuất huyết của Takeda (Nhật Bản) tại gần 200 trung tâm của Hệ thống tiêm chủng VNVC, từ ngày 20/9.

Vắc xin sốt xuất huyết của hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản được Bộ Y tế phê duyệt vào tháng 5/2024. Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, vắc xin này phòng đủ 4 tuýp virus sốt xuất huyết gây bệnh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), hiệu quả hơn 80%, ngăn ngừa nguy cơ nhập viện 90%. Đặc biệt, vắc xin còn phòng bệnh cho người từng mắc sốt xuất huyết bởi một người có thể mắc bệnh 4 lần, lần tái nhiễm sau thường nặng hơn lần trước. 

Theo ThS.BS Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), những năm gần đây dịch tễ sốt xuất huyết đã thay đổi, không còn phát triển theo chu kỳ mà tăng đều hàng năm, đặc biệt vào thời điểm cuối năm. Đây là hậu quả của sự đô thị hóa và nóng lên toàn cầu, tạo điều kiện cho muỗi gây bệnh sinh sôi phát triển mạnh. Việt Nam ghi nhận mỗi năm có khoảng 200.000 ca mắc và hàng chục ca tử vong do sốt xuất huyết.

PGS.TS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết Việt Nam đang lưu hành cả 4 tuýp virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết, trong đó chủ yếu là DEN-1, DEN-2. Tuýp DEN-2 thường liên quan đến các lần bùng dịch với những trường hợp mắc sốt xuất huyết nghiêm trọng, nguyên nhân dẫn đến các ca tử vong liên quan sốt xuất huyết.

“Số ca mắc và tử vong do sốt xuất huyết vẫn cao và ngày càng lan rộng do muỗi có đặc tính sinh sản ở nơi ẩm thấp như ao tù, chum vại, bể chứa nước… Rất khó phun thuốc loại trừ và giải quyết triệt để dù đã thực hiện nhiều năm qua”, ông Phu nói.

Sốt xuất huyết diễn biến khó lường và phức tạp, có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn. Trong đó các đối tượng có nguy cơ trở nặng cao hơn là trẻ em, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mạn tính, béo phì… Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm do sốt xuất huyết như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê…

Nếu sống sót sau nhiễm sốt xuất huyết nặng có biến chứng, gần 70% bệnh nhân giảm khả năng lao động, hơn 50% người sống chung với triệu chứng bệnh như đau khớp, đau cơ, suy nhược, yếu tay chân, rụng tóc… đến 2 năm.

Theo ThS.BS Lê Hồng Nga, từ kinh nghiệm nhiều năm qua cho thấy khi vắc xin được đưa vào sử dụng giúp giảm số ca bệnh rõ rệt. Việt Nam lưu hành cả 4 tuýp virus gây bệnh sốt xuất huyết, vắc xin dự phòng được cả 4 tuýp virus là cần thiết. Việc triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết tại Việt Nam giúp ngành Y tế dự phòng và người dân có thêm vũ khí phòng bệnh và đối phó với dịch sốt xuất huyết hiệu quả. Bà Nga lưu ý thêm, người dân cần duy trì các biện pháp phòng chống dịch khác như dọn dẹp môi trường sống, ngủ màn… bên cạnh tiêm vắc xin để kiểm soát dịch hiệu quả và bền vững.

Bác sĩ Chính cho biết, vắc xin Takeda còn có tác dụng phòng tái nhiễm cho người từng mắc sốt xuất huyết. “Điều này rất có ý nghĩa đối với Việt Nam bởi số người từng mắc sốt xuất huyết ít nhất một lần khá cao, với tình trạng lần mắc bệnh sau thường nặng hơn lần trước”, bác sĩ Chính nói, nhấn mạnh tiêm vắc xin kịp thời giúp người bệnh bảo vệ tốt sức khoẻ và tính mạng.

Vắc xin này được đưa vào sử dụng lần đầu tiên trên thế giới từ năm 2018. Hiện vắc xin của Takeda được phê duyệt sử dụng rộng rãi tại hơn 40 quốc gia, ưu tiên các nước thường xuyên có dịch phức tạp.

Trong gần 8 năm qua, VNVC cùng các hãng vắc xin hàng đầu thế giới đưa về Việt Nam hàng chục loại vắc xin mới giúp người dân có thêm cơ hội tiêm nhiều loại vắc xin quan trọng phòng các bệnh nguy hiểm. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, VNVC đã mang về 3 loại vắc xin mới phòng bệnh viêm màng não mô cầu B thế hệ mới, vắc xin phế cầu 23 và vắc xin sốt xuất huyết. Dự kiến trong thời gian tới, VNVC sẽ tiếp tục đưa về Việt Nam vắc xin zona thần kinh phục vụ tiêm chủng phòng ngừa mắc mới và tái mắc bệnh cho người từ 18 tuổi.