25 năm ra đời 'Sự im lặng của bầy cừu': Phim kinh dị đoạt Oscar đầu tiên và duy nhất

(Thethaovanhoa.vn) - Thật bất công phim kinh dị chỉ có vị trí cực kỳ khiêm tốn trong lịch sử 85 năm của giải Oscar. Chính vì vậy, thành công lớn của bộ phim The Silence of the Lambs (Sự im lặng của bầy cừu) càng có giá trị…

Hành trình lên màn ảnh của một Bestseller

Năm 1981, nhà văn Thomas Harris cho ra đời cuốn Red Dragon (Con rồng đỏ), với nhân vật trung tâm là bác sĩ Hannibal Lecter - một bác sĩ chuyên khoa tâm thần, nhưng cũng là kẻ giết người hàng loạt. Năm 1986, cuốn Red Dragon được đưa lên màn ảnh với tên phim Manhunter (Kẻ săn người), nhưng thất bại lớn về doanh thu.

Năm 1988, Thomas Harris lại ra mắt The Silence Of The Lambs (Sự im lặng của bầy cừu) - phần tiếp nối câu chuyện về tên bác sĩ ăn thịt người Hannibal Lecter trong Red Dragon. Tác phẩm này không thu hút độc giả cho đến khi được xuất bản dưới dạng bìa mềm. Và cuốn sách đã trở thành một ấn bản bìa mềm bán chạy kỷ lục.

Nhà sản xuất Dino De Laurentiis thất bại với Manhunter nên không còn mặn mà với chủ đề này nữa. Ông nhường bản quyền làm phim The Silence Of The Lambs cho Hãng Orion Pictures. Giám đốc của hãng lúc đó là diễn viên Gene Hackman đã đồng ý ứng trước 250.000 USD và dự định sẽ làm đạo diễn đồng thời đóng vai chính phim này.

Gene Hackman rất thích kịch bản White Palace của Ted Tally, nên mời ông viết kịch bản cho The Silence Of The Lambs. Khi viết được một nửa, Ted Tally đưa cho Hackman đọc thử nhưng Hackman hoàn toàn không thích và bỏ luôn dự án này với lý do: Chủ đề quá bạo lực và ghê sợ!

May sao những người điều hành Hãng Orion đọc được kịch bản đó và tỏ ra rất thích thú. Hãng Orion hoàn trả cho Hackman số tiền đã ứng trước, kèm theo lời động viên Ted Tally: Cứ viết đi, đừng bỏ cuộc. Khi kịch bản hoàn thành chúng ta sẽ tìm một đạo diễn khác.

Phó chủ tịch điều hành Orion lúc ấy là Mike Meavoy đã gây rất nhiều tranh cãi khi mời đạo diễn Jonathan Demme - một người trước đó chỉ sở trường thực hiện những phim tình cảm hài nhẹ nhàng. Nhưng Meavoy cho rằng phong cách đạo diễn của Demme hơi khác người, nên ông tin rằng Demme có thể tạo ra một bộ phim rùng rợn theo kiểu của mình.

Ban đầu Demme cũng từ chối kịch bản với lý do tương tự Gene Hackman. Nhưng sau đó, trước sự nhiệt thành của Ted Tally, ông đọc kỹ lại kịch bản và nhận lời. Demme nhận ra rằng, bộ phim này có giá trị đạo đức lớn lao vì mục đích mang lại bình yên cho mỗi gia đình. Ngoài ra nhân vật nữ chính trong tác phẩm đã lôi cuốn ông. Demme khẳng định: Chính nhân vật Clarice Starling đã hút hồn tôi!


Ý nghĩa của tên phim là gì?

Rất nhiều khán giả xem phim đều không thấy mối liên hệ giữa tên và nội dung phim. Bác sĩ Lecter là một chuyên gia về tâm thần cực kỳ thông minh, có thể phân tích và đoán ra được thủ phạm qua những hành vi của kẻ thủ ác. Nữ nhân viên tập sự FBI Clarice Starling được cử đến gặp Lecter để dò tìm manh mối một kẻ tâm thần nguy hiểm tên là Jame Gump, có biệt danh là Buffalo Bill, chuyên bắt cóc phụ nữ rồi hạ sát họ bằng những thủ đoạn hết sức tàn bạo. Lecter đồng ý giúp Clarice với điều kiện, cô phải kể câu chuyện nào là nỗi ám ảnh trong quá khứ của mình.

Clarice kể lại cô bị mồ côi lúc 10 tuổi và được gửi đến sống tại một trang trại nuôi ngựa và cừu ở Montana. Một đêm cô chợt thức giấc khi nghe những tiếng thét khủng khiếp, và phát hiện trang trại đang giết thịt những con cừu non. Cô bé tóm lấy một con cừu và nấp vào một chỗ để cứu nó. Sáng hôm sau họ tìm thấy cô bé và gửi cô đến trại mồ côi. Bác sĩ Lecter giúp cô tóm hung thủ Buffalo Bill và cứu được nạn nhân, chính là giúp Clarice giải thoát khỏi những tiếng thét kêu cứu của bầy cừu non, vẫn ám ảnh trong tâm trí cô từ bé.

Clarice Starling - nữ anh hùng kiểu mới  

Vào thời điểm đó, Jodie Foster đã là một diễn viên nổi tiếng với giải Oscar năm 1988 trong bộ phim The Accused (Bị cáo). Cô đã xem tiểu thuyết The Silence Of The Lambs và tỏ ra rất thích nhân vật nữ đặc nhiệm FBI tập sự Clarice Starling đến mức liên hệ ngay để mua bản quyền làm phim, nhưng Gene Hackman đã đến trước.

Khi Ted Tally đang viết kịch bản cho bộ phim, ông đã đề nghị Jodie Foster vào vai Clarice Starling. Ngay từ đầu, Foster tích cực vận động hành lang để được đóng vai này, nhưng khi Jonathan Demme được mời làm đạo diễn, ông lại muốn Michelle Pfeiffer. Jodie Foster rất thất vọng, song không quên gửi lời nhắn: Nếu có gì thay đổi thì hãy nhớ đến tôi!

Nhưng  Pfeiffer từ chối vai này vì quá ghê sợ nội dung phim. Meg Ryan, và Melanie Griffith đều được mời và đều từ chối với lý do tương tự. Mãi sau Demme mới đồng ý gặp Foster và đồng ý ngay chỉ sau lần đầu gặp: Khi nhìn thấy cô ấy tiến về phía tôi với vẻ mặt đầy quyết tâm, tôi biết rằng đó chính là Clarice Starling. Ở cô toát lên sức mạnh và sự cương quyết. Đó là điều hoàn hảo cho nhân vật Clarice.

Jodie Foster được phép tham gia khóa đào tạo 3 ngày để có thể đóng vai học viên của lớp đào tạo các nữ đặc vụ FBI. Khi chuẩn bị vào vai, Foster dành nhiều thời gian để trò chuyện với nữ nhân viên mật vụ đặc biệt Mary Ann Krause. Sau vai diễn này, tính quyết đoán và phẩm chất anh hùng của nhân vật Clarice Starling đã trở thành một động lực tích cực trong việc thu hút phái nữ gia nhập FBI.

Nhân vật phản diện vĩ đại

Nhiều ngôi sao thượng thặng đã được nhắm cho vai bác sĩ điên loạn Hannibal Lecter. Nhưng đạo diễn cho rằng nếu để một tên tuổi lớn thủ vai này, thì khán giả chỉ chú ý tới ngôi sao, và như thế chuyện phim trở nên mờ nhạt. Ông quyết định chọn Anthony Hopkins - một diễn viên sân khấu kỳ cựu người Anh ít được khán giả điện ảnh biết đến - sau khi xem ông đóng bác sĩ Frederick Treves trong phim The Elephant Man (1980).

Anthony Hopkins rất ngạc nhiên và chất vấn đạo diễn tại sao lại giao vai một kẻ điên loạn độc ác và nham hiểm, trong khi vai bác sĩ Frederick Treves là một người hiền lành tốt bụng. Demme trả lời: Thì bác sĩ Lecter cũng là một người tốt… nhưng bị khóa chặt trong thân xác của một kẻ điên loạn!

Để chuẩn bị nhập vai gã bác sĩ ghê gớm này, Anthony Hopkins đã phác họa một kịch bản xây dựng tính cách nhân vật dày 120 trang, với rất nhiều chân dung khác nhau. Mỗi cái miêu tả một ý tưởng khác nhau về nhân vật: Từ quần áo, dáng vẻ bên ngoài, cách ăn nói, đi đứng... Ông xác định rõ nhân vật của mình là một kẻ lạnh lùng, một tên đao phủ, một kẻ đam mê cuồng nhiệt, rất thông minh, đầy tính nhân văn và không bao giờ lùi bước.

Những ai xem phim này đều bị ám ảnh bởi đôi mắt điên dại và giọng nói âm u của bác sĩ Lecter. Dường như có một cái gì đó bí ẩn ở trong đôi mắt của hắn ta, khiến người xem phải quay nhìn đi chỗ khác. Anthony Hopkins đã tạo ra giọng nói lạnh lẽo đầy quyền uy ấy từ sự pha trộn giữa giọng của cố Tổng thống Mỹ Harry S.Truman, giọng của tên trùm gangster Al Capone, và giọng của nữ diễn viên Mỹ Katharine Hepburn.

Từ Bestseller đến Best Picture

Ban đầu bộ phim dự tính phát hành vào mùa Thu năm 1990. Nhưng do phải tập trung cho chiến dịch tranh Oscar của Dances With Wolves (Khiêu vũ với bầy sói - 1990) nên nhà phân phối Orion Pictures phải chuyển lịch phát hành The Silence Of The Lambs sang ngày Valentine 14/2/1991.

Việc The Silence Of The Lambs được đề cử 7 giải Oscar năm 1991 là một sự kiện đáng chú ý. Bởi những phim phát hành đầu hoặc giữa năm thường hay bị mùa Oscar cuối năm lãng quên. Trước The Silence Of The Lambs, chỉ có hai phim kinh dị khác được đề cử Oscar Phim hay nhất The Exorcist (Quỷ ám - 1973) và Jaws (Hàm cá mập - 1975). Đến giờ, The Silence Of The Lambs (1991) vẫn là bộ phim kinh dị duy nhất đoạt giải ở hạng mục danh giá này.

Đặc biệt The Silence Of The Lambs đoạt trọn bộ 5 giải Oscar quan trọng nhất: Phim hay nhất, Đạo diễn, Nam - Nữ diễn viên chính, và kịch bản (chuyển thể) xuất sắc nhất!