Doanh nghiệp phá núi xâm hại nghiêm trọng Vịnh Hạ Long: Không thể hoàn nguyên di sản

Một vụ xâm hại di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long nghiêm trọng của một doanh nghiệp khi có hành vi phá núi mở đường kéo dài hơn 10 tháng qua.

Đến nay, sau đúng một ngày có chỉ đạo của Chủ tịch UBDN tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hạ Long mới tiến hành thông tin cho báo chí về việc kiểm điểm, kỷ luật cán bộ địa phương khi để xảy ra tình trạng để doanh nghiệp phá núi, làm đường, xâm hại nghiêm trọng di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long.

Kỷ luật một loạt cán bộ phường

Ông Phạm Hồng Hà, Chủ tịch UBND thành phố Hạ Long thông tin Ban Thường vụ Thành ủy Hạ Long đã ra các quyết định xử lý kỷ luật: Phó Chủ tịch UBND phường Hà Phong Vũ Đức Hoàn bị kiểm điểm và điều chuyển công tác; cán bộ địa chính - xây dựng phường Hà Phong Lương Thanh Tùng nhận hình thức kỷ luật khiển trách về đảng, không bố trí công tác tại bộ phận địa chính xây dựng. Nguyên Chủ tịch UBND phường Hà Phong (từ tháng 12/2013 - 8/2014) Bùi Huy Luyến đang tiến hành kiểm điểm, chờ nhận hình thức kỷ luật theo quy trình. Ngoài ra, tập thể Ban chấp hành Đảng bộ phường cũng như cá nhân Bí thư Đảng ủy và Chủ tịch UBND phường Hà Phong phải rút kinh nghiệm.

Công ty cổ phần Minh Anh được UBND tỉnh Quảng Ninh giao tự bỏ kinh phí và nghiên cứu lập quy hoạch phân khu chức năng tỷ lệ 1/2000 - khu vực phía Nam suối Lộ Phong, tại phường Hà Phong, thành phố Hạ Long. Tháng 12/2013, Công ty cổ phần Minh Anh đã tự ý xẻ núi, phá đá, bạt rừng ven biển làm một con đường dài khoảng 1 km, rộng 3,5-8 m chạy thẳng ra mặt nước Vịnh Hạ Long. Trong quá trình thi công con đường, đất đá được đổ lấn ra vụng Vông (một vụng nằm ở vùng đệm di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long) hàng chục mét, tràn xuống cả bãi sú, vạt rừng ngập mặn ven vịnh. Vị trí con đường mới mở nằm chính giữa vùng đệm di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận.

Ngày 24/1/2014, UBND phường Hà Phong đã ra Quyết định số 56/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai và đình chỉ hành vi vi phạm, buộc khắc phục hậu quả theo quy định. Sau đó, ngày 20/9/2014, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về Trật tự quản lý kinh tế và chức vụ - Công an tỉnh Quảng Ninh đã kiểm tra, xác minh và tiếp tục yêu cầu Công ty cổ phần Minh Anh không hoạt động thi công trong ranh giới dự án và hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan đến dự án.

Ông Đào Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty cổ phần Minh Anh thừa nhận không ai có thể biết trong đó có một con đường, vì xa đường quốc lộ 2,8 km, khuất sau 2 dãy núi nên công ty tự ý, không xin phép. Ông Thành cho rằng, chỉ nghĩ sau này sẽ được giao dự án hơn 324 ha ở khu vực này nên mới tự ý làm đường. Ông Thành nói, công ty đã dùng các thiết bị máy san gạt, máy xúc hiện đại. Chủ tịch UBND thành phố Hạ Long Phạm Hồng Hà thông tin: Toàn bộ hoạt động của Công ty cổ phần Minh Anh làm đường đều làm giấu diếm, che đậy, thường tổ chức làm ban đêm và vào các ngày nghỉ cuối tuần.

Không thể hoàn nguyên di sản

Ông Đào Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty cổ phần Minh Anh nói: Công ty ông không thể hoàn nguyên lại hiện trạng ban đầu của tuyến đường này vì không thể đắp lại những ngọn núi, những quả đồi, hay đào hớt những đất đá đã đổ xuống biển.

Hiện nay, phía Công ty Minh Anh đã trồng cây lại được hơn 3.000 cây và đã dừng lại không thi công tuyến đường nữa. Tuy nhiên, ông Giám đốc Công ty cổ phần Minh Anh không thừa nhận mình vi phạm pháp luật, không xâm phạm di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long vì ông chỉ là người dân không biết đâu là vùng đệm. Ông Thành chỉ thừa nhận mình vi phạm hành chính trong xây dựng mà thôi.

Ông Đào Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty cổ phần Minh Anh nói: "Di sản không nuôi được con người thì di sản chẳng để làm gì", chính vì thế ông cũng không biết việc phá núi nằm trong vùng đệm.

Chủ tịch UBND thành phố Hạ Long Phạm Hồng Hà cũng thừa nhận việc ra quyết định xử phạt hành chính và buộc doanh nghiệp trả lại hiện trạng ban đầu thửa đất, núi và mặt nước chỉ là văn bản hình thức, chứ không thể trả lại được đồi, núi. Thành phố chỉ không cho doanh nghiệp triển khai làm nữa và sử dụng đất trên vào mục đích khác.

Tuy nhiên, Chủ tịch UBND thành phố Hạ Long vẫn cho rằng: Do địa điểm Công ty cổ phần Minh Anh vi phạm trật tự xây dựng đô thị, đất đai trong khu vực khuất tầm nhìn, mặc dù các đơn vị liên quan nhiều lần kiểm tra thực địa tại các dự án liền kề khu vực nhưng chưa phát hiện ra.

Để xử lý nghiêm vụ việc, ngày 27/11, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Đọc đã chỉ đạo Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra toàn diện về những sai phạm của Công ty Trách nhiệm hữu hạn cổ phần Minh Anh trong việc tự ý phá núi, làm đường ở trong vùng đệm của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Chủ tịch UBND tỉnh cũng yêu cầu Thanh tra tỉnh Quảng Ninh phải làm rõ trách nhiệm về quản lý Nhà nước của chính quyền địa phương khi để doanh nghiệp tự ý phá núi, làm đường trái phép.

Dù đã nhiều lần yêu cầu UBND thành phố Hạ Long nhanh chóng điều tra làm rõ, song trước sự vào cuộc chậm chễ của chính quyền địa phương, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh đã buộc phải giao cho Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra toàn diện và báo cáo UBND tỉnh trước ngày 15/12 tới đây.

Tuy nhiên, dư luận đang đặt ra câu hỏi, Công ty cổ phần Minh Anh coi thường pháp luật, đã cố tình phá núi mở đường để đón “lõng” dự án tương lai, vậy tới đây UBND tỉnh Quảng Ninh có còn ý tưởng giao đất, giao dự án cho doanh nghiệp này ở khu đất phường Hà Phong nữa hay không?

Văn Đức - TTXVN