Xe điện ở Mỹ lên ngôi: VinFast thuận lợi, nhưng Tesla vừa mang đến chướng ngại cực lớn

XE ĐIỆN MỸ SẼ TĂNG HƠN 10 LẦN

Theo thông tin mà nhiều hãng thông tấn lớn đã đưa, chính quyền của tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến sẽ đặt ra những giới hạn mới cho phát thải của ô tô. Những giới hạn này được xem là canh bạc chuyển các nhà sản xuất xe đặt tại Mỹ chuyển sang bán các mẫu xe thân thiện môi trường, cụ thể là xe điện.

Chi tiết hơn về thông tin, các tiêu chuẩn mới dành cho các mẫu xe con rất có thể sẽ được Cơ quan Bảo vệ Môi trường EPA Mỹ công bố vào tuần sau, dự kiến sẽ áp quy định lên các mẫu xe đời từ năm 2027 đến năm 2032.

Tiêu chuẩn mới này sẽ là tiêu chuẩn khắt khe và ngặt nghèo nhất thế giới, được thiết kế để đảm bảo rằng tới năm 2032, xe thuần điện sẽ chiếm doanh số 67%. Đáng chú ý, doanh số xe điện năm vừa qua tại Mỹ chỉ đạt con số 5,8%; tức là quy định mới đặt mục tiêu cho xe điện phát triển gấp hơn 10 lần từ khi ban hành tới năm 2032 - khoảng 20 năm.

Một trạm sạc của Tesla tại Mỹ. Ảnh: David Paul Morris | Bloomberg | Getty Images

Phát ngôn viên của EPA, bà Maria Michalos từ chối xác nhận chi tiết quy định mới - hiện cũng đang trong quá trình hoàn thiện. 

Bà cho biết: "Theo chỉ đạo của Tổng thống Mỹ trong một sắc lệch, EPA đang xây dựng bộ quy định mới mà sẽ tận dụng thời cơ lịch sử này để thúc đẩy chuyển đổi hướng tới một tương lai giao thông xanh, bảo vệ con người và hành tinh này".

Tesla Model Y là mẫu xe điện bán chạy nhất Mỹ năm 2022. Ảnh: Tesla

Hầu hết các nhà sản xuất xe lớn đều đang rất nỗ lực để thay thế các mẫu xe đang bán sang loại thuần điện. Điều đã thúc đẩy họ làm vậy phải kể tới các chính sách khí thải mạnh tay ở các quốc gia và khu vực ngoài Mỹ, cũng như thành công lớn của Tesla. 

Năm 2021, General Motors, Ford và tập đoàn xe châu Âu Stellantis đã cùng đồng thuận với mục tiêu tới năm 2030, doanh số xe điện của họ sẽ phải chiếm 40% đến 50% doanh số hàng năm tại Mỹ, tương đồng với kế hoạch trước đó mà chính quyền tổng thống Mỹ đưa ra. 

VinFast là một trong những hãng xe điện mới xuất hiện tại Mỹ. Ảnh: VinFast

Các hãng xe lâu đời vốn kiếm lời từ các mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong có lẽ sẽ gặp nhiều khó khăn khi các chính sách khí thải ngày một thắt chặt. Mục tiêu của chính sách khí thải sắp được công bố là nhằm giúp xe điện có thêm vị trí trên thị trường, tức khiến các mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong trở nên kém hấp dẫn. 

Điều này hiển nhiên khiến các mẫu xe điện được lựa chọn nhiều hơn, tức sẽ có nhiều đất hơn cho những start-up xe điện, vốn mọc lên nhiều như nấm sau mưa. VinFast là một trong những hãng xe chỉ sản xuất xe thuần điện trên thế giới đã và đang bán xe tại Mỹ. Quy định mới này của EPA có lẽ sẽ giúp các mẫu xe của hãng xe Việt xuất hiện nhiều hơn trong danh sách cân nhắc của khách hàng Mỹ.

XE ĐIỆN DỄ THỞ NHƯNG VẪN KHÓ

Theo thống kê, trong năm 2022 đã có 73,8 triệu ô tô được bán ra, trong đó có 10,6 triệu chiếc là xe điện - chiếm khoảng 14,3%. Tỷ suất vẫn còn nhỏ, nhưng các mẫu xe này đã mang về cho các nhà sản xuất 1,2 nghìn tỷ USD.

Không chỉ Mỹ đang muốn đẩy doanh số xe điện lên gấp 10 lần, châu Âu hiện cũng đã thông qua quyết định dừng bán xe sử dụng động cơ đốt trong tại các quốc gia thuộc liên minh này từ năm 2035. Tiềm năng xe điện là có - rất lớn, nhưng làm xe điện không hề là chuyện dễ.

Nhờ chính sách thuận lợi của chính phủ, Na Uy là quốc gia có tỷ lệ sử dụng xe điện nhiều nhất thế giới.

Các nhân sự cấp cao trong ngành xe - những người đang điều hành các hãng xe và tập đoàn xe, nhận định rằng cú chuyển đổi sang xe điện một phần vẫn phụ thuộc vào các yếu tố mà bản thân ngành công nghiệp xe không có sự chủ động và kiểm soát. 

Các yếu tố này vẫn là những câu chuyện cũ được nhắc đi nhắc lại, đó là số lượng các trạm sạc điện công cộng và tư nhân chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của chủ xe điện, hay như vấn đề về nguồn cung các nguyên liệu cần thiết mà có thể rơi vào thiếu hụt, như liti hay niken - 2 kim loại rất quan trọng để làm pin xe điện. Các yếu tố này tồn tại giống như một chướng ngại vô hình, cản trở người tiêu dùng đến với xe điện và cản trở các nhà sản xuất đạt được mức doanh số xe điện rất cao đã đề ra. 

Tesla Model S và Model X (trong ảnh) là 2 mẫu xe cao cấp mới được điều chỉnh giá.

Ngoài các vấn đề chung mà toàn ngành xe phải đối mặt, cạnh tranh gay gắt từ các hãng đối thủ cũng là một trở ngại lớn, có thể khiến các hãng xe không đạt được mục tiêu đề ra. Mới đây nhất, Tesla đã một lần nữa điều chỉnh giảm giá xe của mình. 

Dù mới đầu tháng tư nhưng đây đã là lần giảm giá thứ 3 trong năm nay của Tesla. Ở lần thứ 3 này, mức giảm là khoảng 2% đến 6%, với mức giảm mạnh tay nhất dành cho 2 mẫu xe cao cấp là Tesla Model S và Model X. 

Các lần điều chỉnh giá này đã đưa giá nhiều mẫu và phiên bản của Tesla xuống ngưỡng được nhận ưu đãi thuế từ chính phủ Mỹ (hỗ trợ lên đến 7.500 USD cho mỗi vụ), càng khiến xe của Tesla thêm phần hấp dẫn.

Máy Giga Press 9.000 tấn do Idra Group cung cấp cho Tesla để sản xuất Tesla Cybertruck. Ảnh: Idra Group

Một trong những cải tiến mà Tesla đang nỗ lực thực hiện giúp cho việc sản xuất xe đơn giản, ít tốn kém hơn là áp dụng phương thức đúc ép thân vỏ xe. Nhờ hợp tác với Idra Group, Tesla hiện đang sở hữu máy dập thân vỏ xe lớn nhất thế giới, giúp cắt giảm chi phí sản xuất đi đáng kể. 

Theo tờ Automotive News Europe đưa tin, máy dập khổng lồ Giga Press này giúp tạo ra một tấm thân xe nguyên khối, cắt giảm khoảng 60 mối hàn, nhiều công đoạn và thậm chí cả robot làm việc. Tại một số bộ phận, nhờ sử dụng Giga Press mà Tesla đã cắt giảm được 40% chi phí sản xuất.