'You’ve Got A friend': Bài hát tình bạn đẹp vô ngần

(Thethaovanhoa.vn) - Tình bạn giữa James Taylor và Carole King đã kéo dài gần nửa thế kỷ. Ngày ấy, giữa những mối quan hệ như vậy sẽ rất dễ kéo đến tình yêu nhưng họ thì không. Bởi tình yêu trong làng nhạc thường không kéo dài được lâu mà họ thì đã quá thân thiết để có thể chia lìa.

Tháng 4 năm nay ca khúc You’ve Got A friend tròn 45 năm, đó là bài hát tôn vinh tình bạn của họ và gần nửa thế kỷ qua nó vẫn là bài hát tôn vinh tình bạn của rất nhiều thế hệ người nghe.

Của anh, của tôi, của chúng ta

You’ve Got A friend là sáng tác của một mình Carole King. Đó là vào năm 1971 khi cô suy tưởng về cuộc đời, về gia đình, bạn bè. Nhưng mấu chốt để bài hát được ra đời, là từ một câu hát trong bài hát khác của James Taylor mà Carole King nghe được.

Đó là bài Fire & Rain của James Taylor với câu hát mà khá nhiều người đến giờ vẫn còn thuộc, I’ve seen lonely times when I could not find a friend (Tôi có thể thấy lại nhưng thời khắc cô đơn khi tôi không có người bạn nào cạnh bên).

“Thế là tôi sáng tác You’ve Got A Friend như cách trả lời với anh ấy rằng: James, ông đã có một người bạn ngay bên cạnh đây”, Carole King nhớ lại.

Nhưng Carole King cũng khẳng định James chỉ là cảm hứng còn xuyên suốt toàn bộ bài hát là những trải nghiệm trong cuộc đời của Carole, những trúc tắc cuộc sống, những tan vỡ gia đình, quan hệ, bạn bè rời xa…

James Taylor (trái) và Carole King

“Nó gần như đi xuyên qua tôi với những hồi ức, mảnh vỡ và tôi viết nó rất nhanh như thể chỉ việc lấy những kỷ niệm ra và viết lại”, Carole King tâm sự với tờ Rolling Stone vào năm 1972.

Lời bài hát là những tâm sự, hay đúng hơn, là những mong mỏi về một tình bạn đúng nghĩa. “Khi bạn đang tuyệt vọng và gặp phải khó khăn/Bạn đang cần một cánh tay dang ra giúp đỡ/Hãy nhắm mắt lại và nghĩ về tôi/Và nhanh thôi, tôi sẽ ở ngay bên bạn/Để thắp sáng lên ngay cả vực sâu thẳm nhất trong lòng bạn/Chỉ cần bạn hãy gọi tên tôi/Và bạn biết đấy, dù ở chân trời góc bể/Tôi vẫn sẽ chạy đến, để được gặp lại bạn”…

Và James Taylor lần đầu tiên được nghe bài hát là khi Carole King đang vỡ bài trong studio. Đứng ngoài ban công hút thuốc, James tự hỏi “Quái, sao đây không phải là sáng tác của mình nhỉ?”.

James Taylor thấy mình trong bài hát và như thể bài hát này là dành riêng cho mình.

Tình bạn hiếm thấy

James Taylor và Carole King lần đầu gặp nhau vào năm 1970 khi cả hai đang là những người nổi tiếng. James lúc ấy đã đầu quân cho hãng đĩa Apple danh tiếng, vừa sáng tác, vừa hát và được xem là ngôi sao sáng. Còn Carole King thì đang là bà hoàng phòng thu với những sáng tác kinh điển và được trọng dụng.

Họ thân thiết với nhau qua âm nhạc, Carole King nhìn thấy ở James một giọng hát hiếm có, một khả năng sáng tác lạ lùng và một lối chơi nhạc không giống ai. James khẳng định Carole King là một nhà sáng tác xuất chúng nhưng cũng có một giọng hát tuyệt đẹp.

“Khi ấy Carole chỉ biết đến phòng thu và ít chịu trình diễn những sáng tác của mình và tôi là người luôn luôn cổ vũ cô ấy phải hát những sáng tác ấy vì chỉ có Carole mới diễn tả hết thế giới âm nhạc tuyệt diệu của cô ấy mà thôi”, James kể lại.

Cùng với âm nhạc, họ cũng chứng kiến những mảnh đời của nhau trôi qua, cuộc hôn nhân đổ vỡ của Carole King, những mối quan hệ nguy hiểm của James Taylor, những cuộc chia tay, những giọt nước mắt, những cuộc điện thoại lúc nửa đêm để chia sẻ một giai điệu vừa nghĩ ra... Họ đã ở bên nhau như những người bạn thân thiết.

Tháng 10/1970, nghe lời James, Carole King chính thức bắt đầu trình diễn. Và họ đã trình diễn cùng nhau lần đầu tiên tại tửu quán danh tiếng tại Los Angeles, Troubadour.

Buổi diễn thành công tột bực và trở thành niềm cảm hứng để Carole King sáng tác và cho ra đời album Tapestry vào tháng 2/1971 và trong đó, lóng lánh nhất chính là You’ve Got A friend. Và tất nhiên, người ngồi vị trí đêm guitar cho ca khúc này không ai khác ngoài James Taylor.

Sau khi album phát hành, thí ít lâu sau, James Taylor cũng vào studio chuẩn bị cho album mới sắp sửa phát hành của mình có tên gọi, Mud Slide Slim And The Blue Horizon. Khi album gần như hoàn thành thì buổi tối hôm ấy nhà sản xuất Peter Asher thử mồi chài James “Hay là cậu hát thêm You’ve Got A Friend đi”.

Cá nhân James cực kỳ thích bài hát này và anh quyết định hát thử. James không dùng nhiều chất liệu piano như bản của Carole King mà anh dùng guitar thay thế. Tiếng guitar rải chậm và lắt léo cộng thêm giọng mũi đặc sệt của James bỗng biến cả studio đêm ấy thành chết lặng.

Ai cũng im lặng và chợt nhận ra, You’ve Got A friend là như thể bài hát của James vậy. James cũng nghĩ thế nhưng anh sợ. Bài của Carole King vừa ra thị trường và đang thắng, anh không thể làm điều ấy được. Nghĩ mãi, cuối cùng vào lúc nửa đêm James gọi cho Carole “Này, lúc nãy rảnh tôi ngồi hát thử You’ve Got A friend thấy ưng quá hay là bạn cho phép tôi sử dụng trong album mới nhé?”. Đáp lại Carole đồng ý ngay tắp lự.

Mãi sau này Carole mới kể lại rằng bà đã để ý tới James khi lần đầu James nghe bà hát bài này. “Cách anh ấy lắng nghe, chau mày, phản ứng đều rất cảm xúc. Lúc ấy tôi lại càng thấy ý nghĩa của mối quan hệ giữa hai chúng tôi, một tình bạn thật sự và khi anh ấy gọi điện tôi đã đồng ý ngay tặp lự”.

Và Carole King còn hy sinh hơn khi quyết định không phát hành single bài hát này để nhường cho James Taylor cho ra mắt vào tháng 4/1971. Và như lịch sử đã gọi tên, sau đấy bài hát của James đã lên thẳng vị trí quán quân.

You've Got A friend qua phần trình bày của James Taylor:

50 năm chưa bao giờ rời xa nhau

Tại giải Grammy được trao vào năm 1972, You’ve Got A friend được trao 2 giải: Bài hát của năm (trao cho Carole King, người sáng tác) và Trình diễn Pop xuất sắc (Trao cho James Taylor). Lúc ấy tờ Rolling Stone nhận xét rằng đó là giải thưởng của tình bạn.

Năm ấy cũng là năm Carole King được ghi danh vào lịch sử âm nhạc khi trở thành người phụ nữ đầu tiên ẵm một lúc 3 giải Grammy cho album Tapestry. Carole King nói rằng Tapestry là sự tôn vinh của tình bạn.

Năm 2007 tình bạn ấy đã một lần nữa trở lại với nhau bằng một show diễn 6 đêm (hết sạch vé) tại nơi đã từng ghi dấu tình bạn tuyệt đẹp của họ, hội quán Troubadour.

Trên sân khấu là một  người đàn ông tuổi đời gần 60, đầu hói gần nhẵn, ôm đàn guitar và đệm cho một người phụ nữ áo bông tuổi đã gần thất thập, mặc chiếc jeans bạc phếch hát một bài hát rất cũ “khi bạn ngã hay gặp hoạn nạn, bạn cần một ai đó chìa tay ra cứu giúp nhưng chẳng có ai cả vậy thì hãy nhắm mắt lại và nghĩ đến tôi, tôi sẽ có mặt”. Họ nhìn nhau hát và cười.

Gần 500 thính giả ở Troubadour gần như nín lặng, có người để mặc cho nước mắt rơi. Trước mặt họ, đó là một câu chuyện dài, rất dài, đã 4 thập niên trôi qua.

Đơn giản như thời gian. Đơn giản như tháng 11 của gần 40 năm trước khi chàng thanh niên tuổi chỉ vừa đôi mươi James Taylor bập bùng guitar khề khà hát bằng một giọng mũi không thể hay hơn ở hộp đêm Troubadour.

Carole King lúc ấy ngồi đệm piano và hát bè. Troubadour bao thập niên nay vẫn chỉ chứa không quá 500 khách và 4 thập niên qua cũng chỉ đúng 2 lần được hân hạnh chào đón 2 giọng ca đẹp nhất. Một lần khi tóc xanh và lần này khi ký ức đã bắt đầu điểm bạc.

40 năm liệu còn ai ngã trong hoạn nạn để cần một bàn tay níu giữ, 40 năm có quá trễ để bắt đầu một tình yêu mới?

Tờ Variety nhật xét rằng “Carole King và James Taylor cùng hát với nhau khiến chúng ta phải nhớ lại rằng đã từng có những bài hát tuyệt đẹp như thế, đã từng có một thời âm nhạc đầy chất nghệ sĩ và tình bạn hết sức cao đẹp”.

James bảo ông vẫn còn hát được những bài của Carole và điều đó là điều kỳ diệu. Carole bảo tình bạn kéo dài gần 50 năm với ông mới là điều kỳ diệu hơn.

Và văng vẳng ở giữa họ là câu hát “Dù 4 mùa trôi qua thì những gì cần làm là hãy gọi, tôi sẽ đến ngay bên bạn”.

Họ chưa bao giờ rời xa nhau.

You've Got A friend qua phần trình bày nguyên gốc của Carole King:

Nguyễn Minh
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần